Việt Nam phải trở thành “công xưởng xuất khẩu đồ gỗ của thế giới”

Sáng qua (22/2), tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ NN&PTNN Nguyễn Xuân Cường đã chủ trì Diễn đàn: “Ngành công nghiệp chế biến, XK gỗ, lâm sản năm 2018 – Thành công, bài học kinh nghiệm; giải pháp bứt phá năm 2019”. 

Lâm nghiệp đạt nhiều thành tựu lớn

Sau 14 năm phát triển, ngành gỗ đã có sự bứt phá mạnh mẽ. Năm 2018, kim ngạch XK gỗ và lâm sản Việt Nam vượt ngưỡng 9,3 tỷ USD. Việt Nam đã trở thành quốc gia đứng thứ 5 trên thế giới, thứ 2 Châu Á, thứ nhất Đông Nam Á về XK gỗ và lâm sản. Thị trường XK gỗ, lâm sản được mở rộng với hơn 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, đáp ứng thị hiếu phong phú của người tiêu dùng với các mặt hàng chủ yếu là đồ gỗ nội thất chất lượng cao, sản phẩm đồ gỗ ngoại thất. 

Năm 2018, sản lượng gỗ khai thác nội địa đạt 27 triệu m3, tăng 6% so với năm 2017. Khối lượng gỗ nhập khẩu chỉ khoảng 8 triệu m3 gỗ quy tròn, không tăng trong thập kỷ qua. Chất lượng nguồn nguyên liệu gỗ rừng trồng đã từng bước được nâng lên, liên kết chuỗi từ công tác chọn tạo giống, trồng, chăm sóc và quản lý bảo vệ rừng để trồng gỗ lớn khoảng 290 nghìn ha. Thực hiện quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng được trên 220 ngàn ha rừng. 

Hiện, cả nước có 4.500 DN chế biến gỗ và lâm sản. Số DN chế biến sản phẩm XK trên 1.800 DN, tăng hơn 300 DN so với năm 2017. 

Không “thỏa mãn non”!

Tham dự và chỉ đạo Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những thành tựu mà ngành gỗ đã đạt được trong thời gian vừa qua. “Chúng ta đang đứng trên đôi chân của mình là các sản phẩm gỗ tiêu dùng Việt Nam phần lớn có nguyên liệu từ gỗ rừng trồng, hạn chế gỗ nhập khẩu, nghiêm cấm khai thác gỗ rừng trồng tự nhiên. So với năm 2005, chúng ta đã tăng lên 800 lần. Tuy vậy là nước nông nghiệp nhiệt đới. Một nước “tam sơn tứ hải” nhưng mới chiếm 6% thị phần của thế giới về sản phẩm, sự đa dạng hấp dẫn sản phẩm đồ gỗ còn khiêm tốn”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Tại Diễn đàn này, Thủ tướng đem theo một số câu hỏi lớn để ngành Nông nghiệp tìm câu trả lời cho chính mình và đất nước.

Trước hết, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, việc trồng cây đầu năm theo di chúc của Bác Hồ còn thể hiện tăng cường tỉ lệ phủ xanh đất trống đồi trọc, phát triển nghề trồng rừng. Thủ tướng giao Bộ NN&PTNN thảo luận với Bộ Tài chính tìm ra phương thức hỗ trợ cho các tỉnh có đất trồng rừng để trồng. Mỗi công dân trồng một cây mới, phương thức nào để có đủ giống, đủ đất. Để tỷ lệ phủ xanh đất đồi trọc không chỉ 42% mà còn cao hơn.

Thứ hai, Thủ tướng đặt hàng với ngành Nông nghiệp, trong 10 năm tới Việt Nam phải lọt nhóm 15 quốc gia có nền nông nghiệp phát triển nhất, là trung tâm hàng đầu về chế biến, XK gỗ hàng đầu thế giới. Việt Nam mới đạt được 6% thị phần. Trong khi đó, thế giới nhu cầu tới 430 tỷ USD gỗ nội thất và 150 tỷ USD gỗ ngoại thất.

“Theo tốc độ phát triển hiện nay thì sau 10 năm nữa, chúng ta có thể chiếm bao nhiêu phần trăm thị phần toàn cầu, có đủ để trở thành một trong những nước đứng hàng đầu và là trung tâm sản xuất, chế biến, XK gỗ và lâm sản trên thị trường thế giới được không? Hay nói cụ thể, chúng ta cần chiếm 30%, 50% hay bao nhiêu phần trăm để có thể thực hiện được mục tiêu đề ra và làm thế nào để đạt tỉ lệ phần trăm ấy?”- Thủ tướng đặt câu hỏi.

Đánh giá cao những thành tựu của ngành Lâm nghiệp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế. Đó là hiện nay có nhiều DN gỗ nhưng chưa có DN lớn, hình thành chuỗi giá trị quy mô lớn. “Vào thị trường khó tính còn ít, chúng ta chưa vào được. Chúng ta phải bám vào FTA đã có và sắp tới ký để triển khai các thị trường chủ lực”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Một vấn đề khác được Thủ tướng đề nghị là xây dựng thương hiệu DN và cả thương hiệu quốc gia hiện chưa được quan tâm đúng mức. Có nhiều DN, nhưng thiếu thương hiệu, còn thông qua đối tác nước ngoài nên hiệu quả, giá trị được nhận diện thương hiệu còn thấp. Một số lâm sản như quế, hồi, sâm ngọc linh... chưa phát huy, mới XK được ít, chưa xây dựng được thương hiệu, uy tín của nước ngoài, chế biến chưa tốt. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói: “Làm thế nào biến Việt Nam trở thành công xưởng XK đồ gỗ thế giới. Một câu hỏi lớn, chứ không phải kim ngạch XK trên dưới 10 tỷ USD mà chúng ta đã thỏa mãn rồi, đó là thỏa mãn non”.

Thủ tướng đặt ra yêu cầu ngành cần tiếp tục phấn đấu thành ngành kinh tế quan trọng của đất nước với kim ngạch XK đạt 12 tỷ USD vào năm 2020 và 15 tỷ USD vào năm 2025 gắn với khát vọng vươn lên là quốc gia hàng đầu và trở thành trung tâm sản xuất, XK đồ gỗ và lâm sản của thế giới. 

Người đứng đầu Chính phủ cam kết tiếp tục lắng nghe những ý kiến góp ý, kiến nghị của cộng đồng DN, doanh nhân, Hiệp hội ngành hàng để các bộ, ngành, chính quyền các cấp tiếp tục quyết liệt hành động đổi mới tư duy, nhận thức để đồng hành với DN đạt được mục tiêu, khát vọng phát triển ngành chế biến gỗ lâm sản phát triển nhanh, hợp pháp và bảo vệ môi trường bền vững.