Chiều 15/4, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt chủ trì Họp báo quốc tế công bố Báo cáo quốc gia theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (HĐNQ LHQ).
Việt Nam nhất quán chính sách bảo vệ và thúc đẩy quyền con người
Phát biểu tại họp báo, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, UPR là một trong những cơ chế quan trọng nhất của HĐNQ với nhiệm vụ rà soát tình hình nhân quyền tại tất cả quốc gia thành viên LHQ và qua đó thúc đẩy các nước thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cam kết về quyền con người của mình trên nguyên tắc đối thoại, hợp tác bình đẳng, khách quan, minh bạch.
Với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam coi trọng Cơ chế UPR và luôn nghiêm túc xây dựng các Báo cáo quốc gia cũng như triển khai các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận tại tất cả các chu kỳ.
Vừa qua, Việt Nam đã chính thức nộp Báo cáo quốc gia theo Cơ chế UPR chu kỳ IV lên HĐNQ LHQ. Dự kiến, Việt Nam sẽ tham gia Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV tại HĐNQ vào ngày 7/5/2024 tới.
Thông tin về Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV của Việt Nam, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho hay, Báo cáo trình bày tổng thể việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam trên các lĩnh vực kể từ lần rà soát trước và rà soát toàn diện việc thực hiện những khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận tại chu kỳ III.
“Tính đến tháng 1/2024, trong số 241 khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận tại chu kỳ III, Việt Nam đã hoàn thành thực hiện có kết quả 209 khuyến nghị (chiếm 86,7%), thực hiện 1 phần 30 khuyến nghị (12,4%), và 2 khuyến nghị còn lại đang được xem xét thực hiện vào thời điểm phù hợp”, ông Đỗ Hùng Việt thông tin.
Báo cáo cũng cung cấp những dẫn chứng, con số cụ thể, cập nhật, qua đó khẳng định nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người, nhất là trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, thực hiện nghĩa vụ theo các điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên; về những thành tựu của Việt Nam trong giảm nghèo đa chiều bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân và đảm bảo quyền của các nhóm dễ bị tổn thương, tham gia đối thoại, hợp tác quốc tế và khu vực trong lĩnh vực quyền con người. Những kết quả này đều được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, từ năm 2019 đến hết tháng 11/2023, Việt Nam đã tiếp tục các nỗ lực xây dựng Nhà nước pháp quyền với 44 luật được thông qua, trong đó có nhiều văn bản luật quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền công dân, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Đồng thời, Việt Nam cũng đã và đang tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ sung một số luật phù hợp với các cam kết quốc tế.
Báo cáo được thực hiện toàn diện, minh bạch
Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn chặt với y tế cơ sở, năng lực được nâng cao, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 92% vào năm 2022, tỷ lệ hộ sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh tại Việt Nam đạt từ 98,3%, tăng 0,9% so với năm 2018, 90,69% khu công nghiệp đang hoạt động có công trình xử lý nước thải tập trung (tăng 13 khu công nghiệp so với năm 2019); 85% người khuyết tật có hoàn cảnh khó khăn được trợ giúp xã hội, chăm sóc và phục hồi chức năng.
Việt Nam cũng đã tiếp tục rà soát, gia nhập các công ước quốc tế về quyền con người cũng như triển khai các điều ước một cách nghiêm túc, chặt chẽ bằng hành lang pháp lý và hệ thống chính sách đồng bộ và đã đạt được những kết quả toàn diện.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã tích cực đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy quyền con người trên thế giới với những sáng kiến, hành động thiết thực, cụ thể, đặc biệt là trên cương vị thành viên HĐNQ LHQ nhiệm kỳ 2023-2025.
Bên cạnh những kết quả này, Báo cáo cũng chỉ ra những thách thức còn tồn tại và từ đó đề ra các hướng ưu tiên và nhu cầu hợp tác của Việt Nam trong thời gian tới nhằm bảo đảm sự thụ hưởng tốt hơn nữa các quyền con người cho người dân như xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tăng cường nguồn lực cho phát triển bền vững, bao trùm, tăng cường nội luật hóa các điều ước quốc tế về quyền con người; bảo đảm tốt hơn tất cả các quyền cơ bản của con người theo chuẩn mực quốc tế được thừa nhận chung.
Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cũng khẳng định, quá trình xây dựng Báo cáo được thực hiện một cách toàn diện, minh bạch với sự tham gia đóng góp ý kiến của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức nghề nghiệp, các tổ chức phi chính phủ, các đối tác phát triển và người dân.
“Báo cáo quốc gia của Việt Nam là sản phẩm chung của tất cả các bên liên quan, có trách nhiệm trong việc triển khai các khuyến nghị UPR và thụ hưởng thành quả của quá trình này; không phải riêng của Bộ Ngoại giao hay các cơ quan tham gia Nhóm liên ngành soạn thảo Báo cáo. Điều này có ý nghĩa quan trọng, khẳng định tiến trình UPR ở Việt Nam diễn ra đúng với nguyên tắc minh bạch, xây dựng, bình đẳng, đối thoại và hợp tác”, Thứ trưởng khẳng định.
Tại họp báo, bình luận về các báo cáo của các cơ quan LHQ và các bên liên quan về Việt Nam theo Cơ chế UPR chu kỳ IV, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt nêu rõ, một trong những nguyên tắc mang tính nền tảng của quan hệ quốc tế hiện đại và được ghi nhận trong Hiến chương LHQ là nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia. Một trong những nguyên tắc cũng mang tính nền tảng giữa Việt Nam và các nước trên thế giới là tôn trọng thể chế chính trị của nhau.
“Chính vì vậy, tôi kiên quyết bác bỏ những ý kiến, đề xuất, kiến nghị vi phạm nguyên tắc này”, ông Đỗ Hùng Việt nêu rõ.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao bày tỏ không đồng tình với nhiều ý kiến và nội dung trong báo cáo đó. Các báo cáo có nhiều nội dung được xây dựng dựa trên thông tin chưa được kiểm chứng, đưa ra nhận định thiếu khách quan về tình hình Việt Nam.
“Việt Nam luôn đảm bảo sự tham gia đầy đủ, tích cực của các bên liên quan trong suốt tiến trình UPR. Về cách làm, với UPR của Việt Nam, chúng tôi có tiến trình tham vấn rộng rãi với các bên liên quan để xây dựng Báo cáo quốc gia. Ngược lại, tất cả các báo cáo khác được nộp lên LHQ đều không được tiến hành một cách công khai minh bạch như cách Việt Nam tiến hành với Báo cáo quốc gia. Chúng tôi hoàn toàn không được tham vấn gì khi họ tiến hành những báo cáo đó”, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt khẳng định.
Lãnh đạo Bộ Ngoại giao nhấn mạnh những nguyên tắc của Cơ chế UPR là đối thoại, bình đẳng, khách quan và minh bạch; mong muốn các tổ chức quốc tế, cơ quan đại diện ngoại giao các nước sẽ cân nhắc thận trọng khi sử dụng thông tin trong các báo cáo và sử dụng nguồn thông tin đã được kiểm chứng.
