Việt Nam “khát” nhân lực ngành môi trường

Ngày 6/12, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tổ chức Hội nghị về đào tạo nhân lực theo nhu cầu ngành TN&MT. Các ý kiến tại hội nghị cũng chỉ ra rằng nguồn nhân lực TN&MT ở Việt Nam yếu và thiếu trầm trọng.

Cử nhân ngành môi trường đều có việc đúng chuyên ngành

Ông Phạm Khôi Nguyên, Bộ trưởng Bộ TN&MT cho biết, hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành có khoảng gần 50.000 người. Tuy nhiên, đội ngũ này vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. 

Bộ trưởng Bộ TN&MT Phạm Khôi Nguyên nhận định nguồn nhân lực TN&MT ở Việt Nam đang thiếu và yếu. (Ảnh: Phạm Thịnh)

Bộ TN&MT hiện có 4 viện nghiên cứu, 3 viện khoa học quản lý trực thuộc các tổng cục trong các lĩnh vực đất đai, môi trường, biển và hải đảo. Tổng số cán bộ khoa học của các tổ chức nghiên cứu, phát triển thuộc Bộ  TN&MT tính đến cuối năm 2010 có 1.318 người trong đó có 92 tiến sỹ, 200 thạc sỹ. Ngoài ra còn có 3 cơ sở đào tạo nhân lực trình độ từ ĐH,CĐ,TCCN với lưu lượng hiện tại khoảng 7.500 sinh viên hệ cao đẳng, 4.000 học sinh hệ trung cấp.

Bên cạnh đó hệ thống 78 trường ĐH,CĐ,TCCN trong nước cũng có các ngành đào tạo cán bộ TN&MT. Một số trường đại học lớn có truyền thống lâu đời được trang bị các phòng thí nghiệm, thực hành lớn về các lĩnh vực của ngành.
 
Tuy nhiên, năng lực đào tạo của các trường, các cơ sở đào tạo chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu nguồn nhân lực cho xã hội và cho ngành. Còn có sự mất cân đối giữa các lĩnh vực như lĩnh vực đất đai, môi trường đào tạo nhiều hơn nhu cầu, trong khi đó các lĩnh vực còn thiếu hụt hoặc chưa có chuyên ngành đào tạo như: khí tượng, thủy văn, đo đạc và bản đồ, quản lý biển và hải đảo, biến đổi khí hậu, bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học…

Nhu cầu nguồn nhân lực ngành TN&MT trong thời gian tới là rất lớn: cần bổ sung 4,5 vạn cán bộ công chức và 3 vạn người lao động trong giai đoạn 2011- 2015. Đấy là chưa kể đến nhu cầu về nhân lực của từng lĩnh vực cụ thể đang thiếu hụt nghiêm trọng, có lĩnh vực cần đến 20.000 cán bộ nhân viên và người lao động như lĩnh vực biển và hải đảo.

Cơ cấu nhân lực giữa các ngành chuyên môn đang có sự mất cân đối: Nhân lực quản lý đất đai chiếm 52,2% trên tổng số nhân lực, trong khi nguồn nhân lực tài nguyên nước và khí tượng thủy văn chiếm 1%, địa chất khoáng sản chiếm 1,8% nguồn nhân lực, nguồn nhân lực được đào tạo ở các chuyên ngành khác chiếm tới 30,8%.

Lãnh đạo ĐH Tài nguyên Môi trường cho biết, từ nay đến năm 2015 nhà trường cũng cần thêm hơn 100 giảng viên để đáp ứng nhu cầu đào tạo của trường.

Đại diện của Tập đoàn than khoáng sản Việt Nam cho hay, nhu cầu nhân lực giai đoạn 2010-2015 là 955 người trong đó trình độ thạc sỹ trở lên là 80 người, trình độ đại học cần 580 người, còn lại là cao đẳng và các đối tượng khác.

Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cũng nhận định, gần như 100% cử nhân ngành môi trường sau khi ra trường đều được bố trí công việc đúng với chuyên ngành.
 
Đầu tư nhân lực tài nguyên môi trường

Lãnh đạo Bộ TN&MT cho biết: “Đến nay vẫn chưa có quy hoạch mạng lưới các cơ sở đào tạo về các chuyên ngành trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; việc đầu tư về cơ sở vật chất, đổi mới, tăng cường giáo trình, chuẩn bị đội ngũ cán bộ giảng dạy cho các cơ sở đào tạo các chuyên ngành trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường còn manh mún, dàn trải; chính sách thu hút học sinh, sinh viên tham gia học tập chưa được xây dựng và ban hành…"

Hiện tại Bộ GD&ĐT đã phối hợp với các bên liên quan để xây dựng và ban hành được 7 chương trình khung nhóm ngành TN&MT trình độ trung cấp chuyên nghiệp, bao gồm: Biên chế bản đồ; Kỹ thuật môi trường; Lưu trữ thông tin tư liệu địa chính; Quản lý đất đai; Quản lý nhà đất; Quản lý môi trường; Trắc địa- Địa hình- Địa chính.
 

Sinh viên tình nguyện tham gia bảo vệ môi trường.

Bộ GD&ĐT sẽ cùng với Bộ TN&MT và các bên liên quan hoàn thiện các chương trình khung trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, sau đại học các ngành về TN&MT để phù hợp hơn với nhu cầu của xã hội.

Lãnh đạo cao đẳng TN&MT TP.HCM đề xuất: “Bộ GD&ĐT, Bộ TN&MT cần ưu tiên cho các trường thuộc Bộ TN&MT nâng cấp, tăng nhanh về quy mô đào tạo ở các trình độ, nhất là trình độ đại học, và sau đại học”.
 
Bộ TN&MT sẽ rà soát, đánh giá danh mục đào tạo, các chương trình, giáo trình hiện tại để điều chỉnh, bổ sung đáp ứng yêu cầu thực tế. Mời, thuê chuyên gia nước ngoài xây dựng hệ thống chương trình, giáo trình, nội dung đào tạo; mua bản quyền các chương trình đào tạo các trường đại học có uy tín của các nước tiên tiến; đẩy mạnh đào tạo đại học, sau đại học bằng tiếng Anh cho một số chuyên ngành thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường.