Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: Chú trọng phát triển thành trung tâm hàng đầu về khoa học xã hội

Năm 2025, Viện Hàn lâm và các đơn vị thuộc, trực thuộc đã chủ động, tích cực tổ chức triển khai các nhiệm vụ công tác và đạt được những kết quả nổi bật như: Các nhiệm vụ nghiên cứu theo yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội và Chính phủ cơ bản đã được triển khai thực hiện đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng. Năm 2025, Viện Hàn lâm được giao chủ trì nhiều chương trình nghiên cứu khoa học lớn, nội dung nghiên cứu phủ rộng nhiều lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; Viện Hàn lâm đã chủ trì, phối hợp tổ chức thành công các hội thảo khoa học cấp quốc gia quan trọng, là hoạt động tiêu biểu trong chuỗi hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà khoa học, nhà quản lý và nhận được đánh giá ”rất thành công” của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước về hàm lượng khoa học và quy mô tổ chức. Tổ chức khu trưng bày ”Khoa học xã hội Việt Nam - Tri thức tạo dựng tương lai” có chất lượng tại Triển lãm chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, góp phần tích cực trong việc khẳng định vị thế, uy tín của Viện Hàn lâm.

Từ cơ sở nền tảng tri thức và các kết quả nghiên cứu khoa học, công tác xây dựng báo cáo tư vấn chính sách tới Lãnh đạo Đảng, Nhà nước được đẩy mạnh quyết liệt theo đúng chức năng nhiệm vụ của Viện Hàn lâm. Trong những tháng cuối năm, đã có một số báo cáo tư vấn lớn, cung cấp luận cứ khoa học phục vụ công tác hoạch định chính sách, giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội quốc gia và được Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá cao; Viện Hàn lâm đã tích cực triển khai các hoạt động tăng cường quan hệ đối ngoại và giao lưu học thuật với các đối tác nước ngoài với một số tổ chức khoa học có uy tín quốc tế, mở ra nhiều cơ hội học hỏi, hợp tác cùng phát triển, góp phần đưa Viện Hàn lâm trở thành trung tâm nghiên cứu cơ bản về khoa học xã hội và nhân văn ngang tầm thế giới.

Công tác chuyển đổi số bước đầu hoàn thiện, được đẩy mạnh trong toàn Viện Hàn lâm năm 2025 – 2026 theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Cùng với đó, Viện Hàn lâm đã và đang thực hiện lộ trình tập huấn, hướng tới việc sử dụng hiệu quả, đúng quy định ứng dụng chuyển đổi số cho viên chức, người lao động. Viện Hàn lâm đã kịp thời rà soát, sửa đổi và ban hành 34 văn bản quản lý thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tácchỉ đạo, điều hành, từng bước đưa hoạt động Viện Hàn lâm đi vào nền nếp.

Năm 2026 là năm diễn ra Đại hội lần thứ XIV của Đảng, tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, cũng là năm đầu tiên thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm (2026–2030) và triển khai các mục tiêu chiến lược sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bước vào Kỷ nguyên vươn mình phát triển giầu mạnh, thịnh vượng của dân tộc. Đối với Viện Hàn lâm, năm 2026 đánh dấu mốc quan trọng: triển khai Chiến lược phát triển Viện Hàn lâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045 khẳng định vị thế là trung tâm hàng đầu về khoa học xã hội; vận hành mô hình tổ chức mới; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện; phát triển hệ sinh thái nghiên cứu – đào tạo – tư vấn chính sách hiện đại, đóng góp trực tiếp cho việc hoạch định đường lối của Đảng, Nhà nước và công cuộc phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.

Phát huy những kết quả công tác đã đạt được, trong năm 2026, Viện Hàn lâm quyết tâm đẩy mạnh tinh thần đoàn kết tập thể gắn với đề cao ý thức, trách nhiệm cá nhân, coi đó là nền tảng để nâng cao chất lượng, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực công tác. Theo đó Viện Hàn lâm tiếp tục triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Chính trị về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII trên thực tế, gắn với đổi mới cơ chế quản lý, điều hành, tổ chức công việc theo hướng hiện đại, đảm bảo tính đồng bộ, liên thông, nhằm thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, vận hành hiệu quả mô hình tổ chức mới của Viện Hàn lâm và các đơn vị trực thuộc.

Tiếp tục phát huy thế mạnh trong nghiên cứu khoa học cơ bản, với các chương trình, đề án nghiên cứu lớn, quan trọng; tạo chuyển biến mạnh trong chất lượng các sản phẩm khoa học như các đề tài, dự án nghiên cứu, các hội thảo, tọa đàm, diễn đàn khoa học, các ấn phẩm, tạp chí chuyên ngành, từng bước tiệm cận và tiến tới đạt chuẩn quốc tế. Chủ động nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn lớn, cấp bách của đất nước, cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch cho Đảng và Nhà nước; thực hiện các khảo sát chuyên sâu, công bố các báo cáo nghiên cứu có giá trị khoa học lớn, các đánh giá, dự báo tình hình có giá trị thực tiễn và định hướng chính sách cao. Tham gia nghiên cứu, đánh giá tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy, đề xuất các giải pháp quản lý phát triển xã hội trong thời kỳ mới...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Viện Hàn lâm Lê Văn Lợi biểu dương những kết quả đã đạt được trong năm qua, đặc biệt trên các mặt công tác như các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học đã được triển khai và hoàn thành theo kế hoạch, đạt được nhiều thành tựu quan trọng; các sản phẩm nghiên cứu như báo cáo, chính sách, giải pháp đã được cung cấp kịp thời cho lãnh đạo Đảng và Chính phủ; hệ thống tạp chí khoa học và các ấn phẩm khoa học đã được nâng cao chất lượng...

Chủ tịch Viện Hàn lâm Lê Văn Lợi nêu rõ, năm 2026 bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, yêu cầu đối với khoa học xã hội và nhân văn, đặc biệt là công tác tham mưu chiến lược, tư vấn chính sách, ngày càng cao, đòi hỏi Viện Hàn lâm phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương thức tổ chức nghiên cứu và quản trị khoa học.

Trên cơ sở tổng kết thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ mới, Viện Hàn lâm xác định rõ định hướng phát triển của Viện Hàn lâm trong giai đoạn tới là phát triển đồng bộ, hài hòa ba trụ cột:

Thứ nhất, Nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, coi chất lượng, chiều sâu và giá trị thực tiễn của sản phẩm khoa học là thước đo hàng đầu.

Thứ hai, Tăng cường vai trò tham mưu, tư vấn chính sách, bảo đảm kịp thời, chính xác, có cơ sở khoa học vững chắc, phục vụ trực tiếp quá trình lãnh đạo, quản lý và điều hành của Đảng, Nhà nước.

Thứ ba, Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhà khoa học có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu liên ngành, hội nhập quốc tế và chuyển đổi số.

Song song với đó là hoạt động chuyển đổi số được đẩy mạnh gắn với đổi mới quản trị khoa học, phát huy hiệu quả nguồn lực và xây dựng môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, minh bạch, kỷ cương được xác định là những giải pháp mang tính đột phá, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của Viện Hàn lâm.