Việc nhà báo cần làm và không được làm khi tham gia mạng xã hội

Dự thảo Quy tắc sử dụng MXH của NLB Việt Nam (gồm 3 chương và 7 điều), được áp dụng với tất cả NLB Việt Nam, bao gồm hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, người đã được cấp Thẻ Nhà báo, người chưa được cấp Thẻ Nhà báo đang làm việc tại các cơ quan báo chí, công tác viên các cơ quan báo chí và người hoạt động trong lĩnh vực báo chí nói chung.

Theo đó, có 4 việc NLB Việt Nam cần làm khi tham gia MXH. Một là, NLB phải dùng/sử dụng tài khoản MXH của cá nhân mình để tương tác, chia sẻ, đăng tải, cung cấp, định hướng thông tin có ích cho xã hội và đất nước. Hai là, cần đăng tải bình luận, ý kiến nhận xét đúng mực, có văn hóa, có trách nhiệm về những vấn đề mà dư luận xã hội quan tâm.

Ba là, khi tham gia MXH, NLB Việt Nam cần thông báo cho cơ quan có thẩm quyền những thông tin sai sự thật bị phát tán trên MXH có ảnh hưởng xấu, gây tổn hại đến lợi ích của cộng đồng, đất nước, uy tín của tổ chức, cá nhân.

Việc cần làm thứ 4 được dự thảo Quy tắc nêu lên cũng là việc thu hút sự chú ý của nhiều người trong bối cảnh Internet len lỏi từng ngóc ngách cuộc sống và MXH ngày càng trở nên phổ biến, đó là quy định NLB cần phát hiện, khai thác có kiểm chứng, có chọn lọc thông tin về những vấn đề mới của xã hội để phục vụ tác nghiệp báo chí.

Bên cạnh đó, dự thảo Quy tắc nêu 8 việc/điều NLB Việt Nam không được làm khi tham gia MXH. Đó là, NLB Việt Nam không được vi phạm các quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng, các quy định về bảo mật dữ liệu, tài liệu, quy định về bảo vệ bí mật thông tin riêng, thông tin cá nhân của công dân và các quy định khác của pháp luật.

NLB Việt Nam không được đăng tải, gỡ bài viết, hình ảnh, âm thanh trên MXH vì mục đích tống tiền hoặc các mục đích không trong sáng khác. NLB không được đăng tải các tin, bài, hình ảnh, âm thanh trên MXH, đưa ra các bình luận, chia sẻ quan điểm cá nhân hoặc trích đăng lại các bài phát biểu, ý kiến trái với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, trái với nội dung, quan điểm của tác phẩm báo chí mà bản thân NLB đó đã viết và đăng tải, trái với quan điểm của cơ quan báo chí nơi mình công tác. 

NLB không được bình luận, nhận xét, chia sẻ các thông tin có mục đích kích động, lôi kéo người khác phản ứng tiêu cực và các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại… quan trọng, có yếu tố phức tạp nhạy cảm đang cần tạo sự đồng thuận, cách nhìn và thái độ tích cực mang tính xây dựng của cộng đồng.

Đồng thời, NLB không được sao chép, chia sẻ, phát tán tin, bài, tác phẩm, âm thanh, hình ảnh vi phạm bản quyền, hoặc có được bằng những cách thức không chính thống, không hợp pháp. Không được thông tin vụ việc chưa được kiểm chứng, gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho các hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ; gây tổn hại về thể chất, danh dự, nhân phẩm của công dân; tuyên truyền, kích động bạo lực, cổ súy lối sống đồi trụy, hủ mục mê tín dị đoan,các hành vi tiêu cực, phân biệt đối xử về giới, vùng miền, dân tộc, phân biệt chủng tộc.

NLB không được miêu tả thô thiển, phản cảm những hành động dâm ô, tội ác, thông tin không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa của dân tộc và đạo đức xã hội, cũng không được sử dụng logo, hình ảnh, thông tin dữ liệu của tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam, sử dụng danh nghĩa Hội Nhà báo Việt Nam khi tham gia các diễn đàn, trang MXH khi chưa được phép.

Dự thảo Quy tắc nêu rõ, trên cơ sở Quy tắc này, căn cứ đặc thù, các cơ quan báo chí xây dựng quy tắc riêng để điều chỉnh hành vi NLB thuộc cơ quan mình khi sử dụng MXH (bao gồm cả những người chưa được cấp thẻ nhà báo, chưa phải là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam).