Việc giữ người mang thai đến tháng đẻ dưới góc nhìn luật sư

Thưa Luật sư, pháp luật có cấm tạm giữ hình sự đối với người mang bầu đến tháng đẻ hay không?

- Biện pháp ngăn chặn tạm giữ được áp dụng để chuẩn bị các thủ tục khởi tố bị can nếu xét thấy cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật. Khi bắt người trong trường hợp khẩn cấp, bắt người phạm tội quả tang hoặc khi người có hành vi vi phạm pháp luật ra đầu thú, cơ quan chức năng có thẩm quyền xét thấy cần xác minh các căn cứ để xem xét hành vi của họ có dấu hiệu phạm tội hay không, có cơ sở để khởi tố họ về một tội nào đó hay không... thì áp dụng biện pháp tạm giữ.

Đối với biện pháp tạm giữ, pháp luật không hạn chế đối tượng bị tạm giữ. Tuy nhiên, Bộ luật Tố tụng Hình sự cũng quy định, trong trường hợp xét thấy không cần thiết phải tạm giữ thì không áp dụng biện pháp tạm giữ.

Đối với phụ nữ đang mang thai chuẩn bị đến ngày sinh thì có được tạm giữ không, thưa ông?

- Theo tôi, cần phải xem xét người mang thai đến ngày sinh giống như một “người có bệnh” vì họ là những sản phụ cần phải được chăm sóc y tế một cách đặc biệt. Vì thế, không được tạm giữ đối với họ và việc tạm giữ là hoàn toàn không cần thiết.

Bộ luật Tố tụng Hình sự không có quy định cấm tạm giữ đối với phụ nữ có thai nhưng có cấm tạm giam đối với đối tượng này. Sự khác biệt giữa hai biện pháp ngăn chặn này chủ yếu là thời gian dài hay ngắn, nhưng đều giống nhau về sự hạn chế đi lại và chăm sóc cuộc sống, chăm sóc y tế. Do vậy, theo nguyên tắc bảo đảm sức khỏe cho người bị tạm giữ, những trường hợp phụ nữ mang thai thì tuyệt đối không được giam, giữ mà phải áp dụng biện pháp ngăn chặn khác. Đây là vấn đề của đạo đức, trách nhiệm chứ không thuần túy là vấn đề pháp luật, và pháp luật cũng không khuyến khích.

Việc người bị tạm giữ đã “đẻ rơi” trong nhà tạm giữ có phải là “hậu quả nghiêm trọng” của việc làm không được ủng hộ về đạo đức và pháp luật không khuyến khích, thưa ông?

- Rất may là hai mẹ con chị Lâm không gặp tai biến nào về sức khỏe. Nhưng để sản phụ đẻ rơi trong nhà tạm giữ là điều khó chấp nhận đối với những người thực thi công vụ. Nếu tạm giữ họ, ít nhất cũng phải có chăm sóc y tế thường trực để đề phòng tình huống khẩn cấp. Nếu có người thường xuyên quan tâm đến người bị tạm giữ đặc biệt này thì chị Lâm đã được đưa vào viện kịp thời mà không phải “vượt cạn” trong nhà tạm giữ. Rõ ràng, tôi thấy đây là hậu quả của sự thiếu trách nhiệm của người thi hành công vụ và cần phải xử lý nghiêm khắc đối với việc thiếu trách nhiệm này.

Xin cảm ơn ông!