Vì sao Viện kiểm sát ít “đánh” án bức cung?

Vì sao Viện kiểm sát ít “đánh” án bức cung?
(PLO) - Từng có thực tiễn trong hoạt động tiến hành tố tụng và nhiều nghiên cứu chuyên sâu về loại tội phạm xâm phạm đến hoạt động tư pháp, trong đó có tội “Bức cung”, “Dùng nhục hình”, TS Phạm Mạnh Hùng - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội (VKSNDTC) khẳng định: “Vụ Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang có ép cung”.

TS Hùng nhận định:

-Vụ này không thể đổ cho khách quan được vì nó liên quan trực tiếp đến cán bộ điều tra, chỉ đạo điều tra mà cụ thể là năng lực, trách nhiệm và cả đạo đức của người làm án nữa. Đầu tiên, có thể xuất phát từ một yếu tố mà người ta vẫn nói là “niềm tin nội tâm”, dù bị can không có tội nhưng ĐTV vẫn tin người đó có tội, vì thế phải tìm mọi cách để “gò”, để buộc người ta,  nên yếu tố ép cung xuất hiện.
TS Phạm Mạnh Hùng - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội
TS Phạm Mạnh Hùng - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội
Có thể về mặt nghề nghiệp, ĐTV biết điều đó là không được phép và hiểu hậu quả của nó rất ghê gớm, nhưng cái niềm tin đó cộng với sức ép phải điều tra, phải làm nhanh để khép lại vụ án hay cũng có thể vì thành tích, chiến công, được thăng chức, thăng hàm này nọ… nên người ta cố tìm mọi cách để kết tội.
Trong khi theo nguyên tắc, nếu không chứng minh được có tội hoặc dù chứng cứ 50/50 đi chăng nữa thì phải áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội cho bị can chứ không thể ép như thế. Mặt khác, sách vở nhà trường cũng dạy các ĐTV không được dùng lời khai làm chứng cứ duy nhất buộc tội.
- Nhưng ở đây, trách nhiệm không chỉ thuộc về cơ quan điều tra vì sau đó, tại tòa và suốt 10 năm qua, ông Chấn và gia đình liên tục có đơn kêu oan gửi các cơ quan tố tụng?
- Đúng là đơn từ của gia đình ông Chấn gửi nhiều nơi, nhưng hầu hết các cơ quan chỉ kiểm tra trên hồ sơ, vì thực tế cũng có những vụ rõ ràng có tội nhưng người ta vẫn cứ nại ra một số lý do, thêm vào đó cơ quan pháp luật nhiều khi nghĩ rằng người ta kêu vì người ta nghĩ thế, còn cơ quan tố tụng thì vẫn có niềm tin chắc chắn là có tội và thường rất tin chứng cứ điều tra.
Đơn thư của người kêu chỉ là một phía, không đủ chứng minh hay lật ngược vấn đề nên đôi khi các cơ quan tư pháp chỉ xem xét một phần nào đó thôi, chứ chưa thấu đáo. Thực tế, hồi công tác trên cơ quan VKSNDTC, tôi thấy đơn kêu, đơn tố gửi đến rất nhiều nhưng thực tế oan thì ít. Vụ việc như của ông Chấn là rất hy hữu.
 - Theo ông, sẽ phải xử lý như thế nào trước những cáo buộc Cảnh sát điều tra Bắc Giang có hành vi bức cung từ ông Chấn?    
- Vụ này rõ ràng có bức cung. Tuy nhiên, để đặt vấn đề trách nhiệm hình sự đối với hành vi này thì cần chứng minh, chứ không thể dựa vào suy luận. Trong trường hợp này có thể coi những phản ánh của ông Chấn là có căn cứ bởi không phải tự nhiên trước ông ta nhận tội, nhưng sau đó ông ta lại nói bị buộc tội oan, vì thế cần làm kỹ.
Tuy nhiên, theo thông tin thì người điều tra chính vụ này đã chết. Thế nên rất có thể ông ta là chính vì có thể người ta sẽ dồn hết cho ông này?. Nhưng, nói vậy không có nghĩa là chịu, bởi chắc chắn sẽ vẫn còn những chi tiết có thể lật lại để chứng minh, chẳng hạn: vì sao lúc đầu ông Chấn không nhận tội rồi lại nhận, sau đó lại kêu oan; rồi phải làm việc với những ĐTV khác cùng tham gia lấy cung; tìm lại những người đã ở cùng với ông Chấn trong trại...
Dù còn chờ kết quả xác minh nhưng tôi nhận định vụ này có ép cung, bởi theo logic thông thường, không ai không giết người rồi lại “tự nguyện” khai mình thực hiện hành vi đó để đổi lấy 10 năm đầy nước mắt trong trại giam như vậy cả.
- Ngoài chức năng thực hành quyền công tố, VKS còn làm nhiệm vụ kiểm sát hoạt động điều tra. Vì thế, có ý kiến đề nghị người của Viện cần có mặt trong các cuộc lấy cung để giám sát, tránh sự lộng quyền của ĐTV?
-  Với quyền hạn luật  định, VKS khi nhận được tố cáo phản ánh về hành vi bức cung hay dùng nhục hình thì có quyền phúc cung, kiểm tra lại bản cung hoặc vào thẳng trong trại giam gọi hỏi lại, kiểm tra lại để làm rõ nếu có nghi ngờ kết quả điều tra.
Nếu vi phạm thì tất cả các quyết định của cơ quan điều tra có thể bị Viện hủy bỏ. Tôi cho rằng trong vụ án oan này, ngoài cơ quan điều tra, tòa án thì cũng có phần trách nhiệm của VKS, bởi nếu “anh” làm hết trách nhiệm trong phạm vi quyền hạn thì cũng có thể sự việc ngày đó sẽ khác.
- Quyền hạn VKS rõ ràng như vậy, nhưng tại sao số vụ bức cung hay dùng nhục hình bị phát hiện, khởi tố lại rất ít? Phải chăng có sự nể nang giữa các cơ quan Nội chính?
- Bức cung, dùng nhục hình để lại hậu quả nghiêm trọng thì không có nhiều nhưng tình trạng ĐTV có thái độ làm việc, nói năng hống hách, miệt thị, xúc phạm… nghi can, bị can thì không phải là hiếm mà nếu chỉ ở mức vậy thôi thì cũng khó và ít xử lý hình sự được.
Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng anh em làm việc với nhau sau khi có thông tin phản ánh việc này, việc kia vi phạm, nhưng Công an họ đề nghị cho được xử lý nội bộ nên thôi, không lại mang tiếng là “ta đánh ta”.
Đó là câu chuyện có thể có trước kia thôi chứ bây giờ công tác cải cách tư pháp đang được đẩy mạnh nên phải rất thận trọng, ngoài ra còn có nhiều kênh giám sát khác như thông tin, đài báo, dư luận xã hội… nên có gì ngay lập tức người ta tung hết lên thì khó mà bảo là để im cho “đóng cửa bảo nhau” hay xử lý nội bộ như trước nữa.
- Cảm ơn ông!
Không một vụ bức cung nào được khởi tố trong 10 năm qua

Trao đổi với PLVN, TS.Phạm Mạnh Hùng - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội nói: “Thống kê của Cục Điều tra tội phạm và Cục Thống kê tội phạm và Công nghệ thông tin (VKSNDTC) từ năm 2003 đến nay, mặc dù có những tin báo tố giác tội phạm liên quan đến hành vi  bức cung nhưng Cơ quan điều tra của Viện chưa khởi tố, điều tra vụ án nào về tội “Bức cung”.

Riêng về tội “Dùng nhục hình”, mặc dù một số vụ việc đã xem xét khởi tố, điều tra nhưng số vụ việc đã được khởi tố chưa phản ánh được đầy đủ tình hình thực tế…

Thực tế này cho thấy nhiều vụ án, bị cáo khai tại phiên tòa là do bị bức cung, dùng nhục hình nên phải khai không đúng sự thật tại cơ quan điều tra và xin khai lại với nội dung hoàn toàn khác, nhưng thường bị người ta bác đi với lý do “không có chứng cứ chứng minh” điều đó”.

Đọc thêm

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc về các quyền dân sự và chính trị

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 19/11, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ chủ trì tổ chức Hội nghị tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

Thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Theo GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nếu pháp luật không được thực thi một cách công bằng thì Nhà nước pháp quyền chưa phải là Nhà nước pháp quyền trên thực tế. Do đó, yêu cầu thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền.

Vụ trưởng Lê Thị Thúy Sen và “Khéo khôn với tiền…”

Vụ trưởng Vụ truyền thông Ngân hàng nhà nước Việt Nam Lê Thị Thúy Sen
(PLVN) - Ngay sau khi ra mắt, "Khéo khôn với tiền - Tránh những ưu phiền” của tác giả Lê Thị Thúy Sen đã trở thành hiện tượng xuất bản trong hệ thống sách kiến thức khoa học của NXB Kim Đồng. Hóa ra những kiến thức khô khan, khó hiểu về tài chính- ngân hàng được tác giả khéo léo hóa giải để trở nên đơn giản, dễ hiểu…

Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức chương trình 'An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai'

Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức chương trình 'An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai'
(PLVN) - Chiều nay, 18/11, tại Trường Trung học cơ sở Đông Tiến, xã Đông Tiến, huyện Quỳnh Phụ (tỉnh Thái Bình), Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp Thường trực huyện Quỳnh Phụ tổ chức chương trình “An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai”, nhằm nâng cao nhận thức về an toàn giao thông cho học sinh, góp phần xây dựng một thế hệ trẻ với ý thức trách nhiệm cao đối với bản thân và cộng đồng.