Xảy ra cục bộ
Trao đổi với báo chí, sáng ngày 16/3, ông Nguyễn Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT cho biết: Theo thống kê từ các tỉnh có nhiều vùng rau chuyên canh, diện tích rau cuối vụ đông và đầu vụ xuân hiện nay nhiều nhất ở Hà Nội (1.150 ha), Hải Dương (hơn 100 ha), các tỉnh khác khoảng 10 - 15 ha. Ông Sơn khẳng định lượng tồn này đang ở mức thấp và tình trạng sản lượng ế thừa nghiêm trọng, phải chặt bỏ không xảy ra trên diện rộng mà xảy ra cục bộ ở Hà Nội và Hải Dương.
Theo ông Sơn, qua khảo sát thực tế tại xã Tráng Việt (huyện Mê Linh, Hà Nội), người dân có khoảng 90 ha trồng chuyên củ cải. Mỗi năm trồng 5 lứa gặp thời tiết thuận lợi cho năng suất đạt khoảng 80 tấn/ha với thu nhập rất cao.
Như thời vụ đầu năm, giá bán trung bình từ 6.000 - 8.000 đồng/kg, doanh thu 500 triệu đồng/ha/lứa thu hoạch. Hộ nào thắng liên tục, doanh thu có thể lên tới hàng tỉ đồng. Phần lớn diện tích trồng củ cải đã có hợp đồng bao tiêu nhưng sau Tết Nguyên đán 2018, các bếp ăn tập thể, khu công nghiệp chưa hoạt động nhiều nên tốc độ tiêu thụ củ cải còn chậm.
Cũng theo ông Sơn, thời tiết thuận lợi, củ cải phát triển nhanh, cây cải bị trổ hoa sớm nên bên trong bị xốp, không bán được; cộng với thị trường đang giảm giá và đã có nhiều loại khác thay thế cho củ cải. Cục trường Cục Trồng trọt xác nhận tại xã Tráng Việt, có tình trạng nông dân phải nhổ bỏ củ cải trên diện tích khoảng 10 ha trồng loại củ này.
Tương tự, su hào ở Hải Dương cũng có tình trạng bị nhổ bỏ như củ cải. Do thời điểm thu hoạch trùng với thu hoạch vét các loại rau khác và có một số rau vụ xuân, dẫn tới bán chậm. Bên cạnh đó, nông dân chần chừ chờ giá cao, su hào bị già không bán được. Phần lớn diện tích su hào bị nhổ bỏ là quá lứa, bị xơ xốp.
“Qua khảo sát tại Hải Dương chiều 15/3, giá su sào giá bắt đầu tăng trở lại, từ 1.000 - 1.200 đồng/củ. Theo tính toán của nông dân, 1 sào su hào trừ chi phí thuốc, phân, giống hết khoảng 1 triệu đồng, nếu trồng 2.000 cây, giá bán 1.000 - 1.500 đồng/củ, thì vẫn có lãi. Dự báo, trong 7 - 10 ngày tới, giá su hào, củ cải sẽ ổn định trở lại” – ông Sơn cho hay.
Cục Trồng trọt cho biết cơ quan này đang chủ trì phối hợp với Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Cục Bảo vệ thực vật cùng các địa phương tổng rà soát lại cơ cấu diện tích hiện nay còn trên đồng ruộng, cũng như cân đối về cung - cầu để chúng ta có những khuyến cáo và hướng dẫn các địa phương điều chỉnh kế hoạch sản xuất cho phù hợp.
Không cần giải cứu rau, củ
Theo Cục trưởng Cục Trồng trọt, điều quan trọng nhất hiện nay là việc liên kết, ký hợp đồng bao tiêu. Từ chuyến đi thực tế tại xã Văn Đức, Gia Lâm, Hà Nội, ông Sơn cho hay: Khi được hỏi, nông dân nói rằng họ không cần phải giải cứu rau, quả và cũng không có ý kiến gì về vấn đề rau giảm giá vì họ đã tìm được những liên kết ổn định. Hay tại vùng Tráng Việt, rất nhiều hộ nông dân nói là họ không ảnh hưởng gì vì tất cả rủi ro thì chủ thương lái đã trả tiền trước rồi.
“Như vậy, rõ ràng nông dân có hợp đồng tiêu thụ trước, ổn định thì chúng ta sẽ tránh được tất cả những rủi ro này. Đặt hàng lúc đó là của thương lái, bao giờ thương lái cũng quan sát và cân đối thị trường tốt hơn nông dân làm nhỏ lẻ”- Đại diện Bộ NN&PTNN tin tưởng.
Tuy nhiên, về lâu dài, lãnh đạo Cục Trồng trọt cho rằng phải rút kinh nghiệm trong việc lập kế hoạch, đặc biệt là đợt rau gối giữa vụ Đông và vụ Xuân để có hướng dẫn sát hơn. “Bởi vì năm nào cũng xảy ra hiện tượng này thì sang năm chúng ta phải có những điều chỉnh từ đầu và có những cảnh báo nông dân, nhất là xác định đợt cuối cùng của vụ Đông cho hợp lý, tránh rủi ro như hiện nay cũng như những năm trước” – ông Sơn nhấn mạnh.
Thời tiết rất thuận lợi cho nông dân cho nên năng suất rau vụ Đông năm nay tăng xấp xỉ 10%. Năm nay, theo kế hoạch cả nước sẽ sản xuất 420.000ha cây vụ Đông, nhưng thực tế đến thời điểm này diện tích trồng cây vụ Đông chỉ đạt 400.000ha, trong đó diện tích rau của cả nước là 190.000ha, vượt 2.000ha so với năm 2017-2017. Theo Cục Trồng trọt, diện tích vượt như thế là không lớn.
