Mưa to đêm giao thừa
Bắt đầu từ chiều 30 Tết, tại nhiều tỉnh thành miền Bắc xuất hiện mưa rào và dông. Thậm chí một số khu vực thuộc huyện Phổ Yên (Thái Nguyên), Việt Trì (Phú Thọ), Tràng Định, Chi Lăng (Lạng Sơn) bất ngờ xuất hiện mưa đá kéo dài khoảng 10 phút.
Mật độ mưa đá không quá dày đặc với kích thước không quá to, bán kính khoảng 1-2 cm. Điều này khiến nhiều người dân ngạc nhiên bởi đây là hiện tượng thời tiết rất hiếm gặp trong những ngày cuối năm.
 |
| Mưa đá ở các tỉnh miền Bắc ngày 30 Tết. |
Không giống như mọi năm, các tỉnh miền Bắc đón Tết không mưa xuân mà là những trận mưa xối xả ngay đêm giao thừa. Tại Hà Nội, đêm 30 Tết, mưa lớn xuất hiện kéo dài kèm theo hiện tượng gió giật mạnh và sấm chớp khiến đường phố vắng tanh.
Ngày mùng 1 nhiều nơi như ở Hà Nội, Bắc Giang, Yên Bái... tiếp tục có mưa lớn ảnh hưởng không nhỏ đến việc đón tết của người dân. Mưa lớn kèm theo giông lốc đã khiến 5.298 ngôi nhà bị thiệt hại, tốc mái. Trong đó, Bắc Kạn là địa phương thiệt hại nặng nề nhất.
 |
| Mưa đá phủ trắng đường Lai Châu. |
Gần đây nhất, mưa to, giông lốc cũng xảy ra ở một số tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang khiến cho nhiều nhà dân bị tốc mái, cây cối đổ. Hoang mang nhất là hình ảnh mưa đá phủ trắng xã Dào San, huyện Phong Thổ (Lai Châu) cũng khiến cho nhiều người bất ngờ.
Miền Tây hạn nặng kỉ lục
Trong khi miền Bắc mưa nhiều thì ở các tỉnh ĐBSCL lại chịu tình trạng hạn nặng. Nhiều tháng liền không có mưa, một số tỉnh cảnh cáo nguy cơ cháy rừng ở mức cao như Cà Mau.
Tình trạng thiếu nước kéo dài, nhiễm mặn đã khiến hàng nghìn ha lúa ở Bến Tre, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Bạc Liêu... chết khô.
Như trường hợp của gia đình chị Trần Thị Hiền (45 tuổi, ở xã Bình Thành, Giồng Trôm, Bến Tre) buồn bã khi ruộng lúa khô héo do nhiễm mặn. Đầu tư vào ruộng lúa 12 công nhưng đến thời điểm sắp trổ bông thì nước mặn lên nên èo uột, thân chết héo, lá cháy khô, giờ chị Hiền phải cắt cho bò ăn.
 |
| Cảnh tượng ruộng lúa khô héo do nhiễm mặn ở Bến Tre. |
Tuy nhiên, lúa khô nhiễm mặn đến bò cũng “chê” là trường hợp của gia đình anh Phạm Thanh Phong (48 tuổi, ở ấp 4, xã Bình Thành). Gia đình anh có 8 công lúa được 2 tháng tuổi nhưng nay cũng phải cắt về. Một số người nếm thử chút nước còn lại trên ruộng cũng phải nhăn mặt than thở “mặn cứng lưỡi”.
Trong khi đó, nhiều vườn cây ăn quả ở ĐBSCL cũng đang trong tình trạng hạn nặng như Tiền Giang, Bến Tre. Để cứu nguy cho vườn cây, chủ vườn phải mua nước ngọt với giá 150.000 đồng/m3 về tưới để giảm thiệt hại.
Lý giải của chuyên gia
Liên quan đến tình hình mưa đá ở tỉnh Lai Châu mới đây, các chuyên gia khí tượng nhận định đã tìm ra nguyên nhân xảy ra hiện tượng này. Theo chuyên gia khí tượng, mưa đá hình thành bên trong những đám mây đối lưu, bao gồm các hạt băng có kích thước khác nhau.
Hầu hết vùng miền ở nước ta đều nằm trong khu vực bán sơn địa, miền Bắc lại thường phải chịu tác động của các đợt không khí lạnh mạnh tràn về kết hợp với gió hội tụ tây nam trên cao. Chính sự kết hợp này hình thành nên mưa đá.
Hiện tượng mưa đá cũng thường xuất hiện trong các tháng chuyển tiếp giữa thời tiết lạnh sang nóng hoặc ngược lại. Các tháng này thường có sự giao tranh mãnh liệt giữa các phân tử ở 2 khối không khí có bản chất trái ngược nhau. Chính sự giao tranh này tạo nên những vùng đối lưu rất mạnh gây mưa rào và dông, kèm theo mưa đá.
Mặt khác, những ngày cuối tháng 2, miền Bắc đã đón một đợt nắng ấm lên đến 27-29 độ C, một số thời điểm oi nóng như mùa hè. Vì vậy, khi có tác động của không khí lạnh mang theo hơi ẩm tràn xuống đột ngột, khu vực xảy ra hiện tượng mưa dông, sấm chớp và một số nơi xảy ra mưa đá.
"Xu hướng nhiệt độ cao, sau đó là các đợt không khí lạnh có độ ẩm lớn ảnh hưởng ngắn ngày sẽ gây ra sự xáo trộn không khí mạnh mẽ. Trong tháng 3, khu vực có thể tiếp tục xuất hiện những trận mưa rào và dông, khả năng kèm theo mưa đá như tối 2/3", ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng dự báo Thời tiết (Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương) chia sẻ với báo chí.
Nhận định xu thế thời tiết, khí hậu năm 2020, ông Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia dự báo: “Nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN). Nửa đầu năm lượng mưa có xu hướng thiếu hụt trên phạm vi toàn quốc. Từ tháng 6 trở đi, mưa có xu hướng xấp xỉ đến cao hơn TBNN, đặc biệt ở khu vực miền Trung trong các tháng cuối năm 2020”.
Trong khi đó, theo ông Lê Thanh Hải, Phó Chủ tịch Hội KTTV Việt Nam, tình trạng xâm nhập mặn ở ĐBSCL tập trung vào tháng 1, 2/2020. Từ tháng 6-8/2020, tình trạng khô hạn thiếu nước, xâm nhập mặn sẽ có khả năng xảy ra tại các tỉnh ven biển Trung Bộ và diễn ra tương đương mùa khô năm 2019 tại các tỉnh từ Quảng Trị đến Khánh Hòa.
