Vì sao mục tiêu cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước chưa đạt?

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLVN) - Sốt ruột về quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN), nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế TW (CIEM), TS Nguyễn Đình Cung đề nghị: “Cải cách gì thì cải cách, nhưng cải cách đầu tiên đối với DNNN là buộc doanh nghiệp phải hoạt động theo cơ chế thị trường…”.

Thoái vốn 1% (!?)

Tại hội thảo công bố kết quả nghiên cứu “Kinh tế nhà nước và cơ cấu lại DNNN: Đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 2011-2020 và đề xuất phương hướng giải pháp cho giai đoạn 2021-2030” do CIEM phối hợp với chương trình Aus4Reform tổ chức mới đây, ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển DN (CIEM), cho biết mục tiêu cơ cấu lại DNNN là nhằm xác định vai trò chủ đạo của khu vực kinh tế NN, chủ yếu thông qua cổ phần hóa (CPH), thoái vốn để có cơ cấu hợp lý hơn. Tuy nhiên, qua 10 năm triển khai, mục tiêu này chưa đạt được.

Ông Trung đã chỉ ra một loạt hạn chế của khu vực kinh tế NN như: hiệu quả đầu tư vốn NN thấp hơn so với các thành phần kinh tế khác; Tỷ trọng GDP, thu ngân sách, tạo việc làm mới ngày càng giảm, đặc biệt ở các ngành có mức độ cạnh tranh cao như thương mại, công nghiệp chế tạo, sản xuất hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm…; vai trò “dẫn dắt”. “tạo động lực phát triển”, “định hướng”, “điều tiết” nền kinh tế chưa thể hiện rõ hoặc chưa thực hiện được….

“Việc thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư xã hội vào DNNN chưa đạt được, thậm chí có DN mà NN phải giữ vốn tới 99%. Vốn NN duy trì ở hầu hết các ngành lĩnh vực thì không thể thay đổi cơ cấu của DN. Đó là lý do lớn nhất nói rằng CPH chưa đạt mục tiêu…”- ông Trung lưu ý.

Bình luận về việc DNNN chỉ bán 1% vốn NN, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, PGS-TS. Trần Đình Thiên cho rằng: "Khái niệm CPH mong manh đến mức DN chỉ bán 1% cổ phần, cũng được coi là CPH xong (!?). Khái niệm CPH chả liên quan đến chuyển đổi nguồn lực, thay đổi cấu trúc sở hữu DN và quản trị. Vì thế, số lượng DN cổ phần hóa thì nhiều nhưng thực tế chuyển đổi sở hữu chỉ 5 - 7%”- chuyên gia này chỉ ra bất cập.

Cần hoạt động thực chất theo cơ chế thị trường

TS Nguyễn Đình Cung cho rằng đã đến lúc cần xem xét lại chức năng, vai trò và nhiệm vụ của DNNN trong nền kinh tế bởi nói DNNN có vai trò ổn định kinh tế vĩ mô là chưa hợp lý. Theo ông, “khoác” cho DNNN vai trò đó chẳng những làm cho DNNN bị “đè nén, đảo lộn” mà tín hiệu thị trường cũng bị sai lệch và DNNN luôn đứng trước nguy cơ thua lỗ và những khoản thua lỗ đó thực ra cuối cùng cũng là ngân sách phải bù và người dân phải gánh.

TS Cung cũng đề nghị bỏ chức năng “công cụ ổn định kinh tế vĩ mô của DNNN”, vì điều này “chỉ làm thị thường trở nên méo mó, DN trở nên kém năng động”. Ông đề xuất, cải cách đầu tiên chính là cần phải buộc DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường (CCTT), không gò bó. Tức là được quyền tự chủ kinh doanh trong phạm vi, mục đích mà chủ sở hữu đặt ra chứ không nên hành chính hóa hoạt động như hiện nay.

Dẫn ý kiến của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, TS Cung nói: “Hãy giao cho DNNN những nhiệm vụ đủ cao để chỉ người tài mới làm được. Đừng giao những nhiệm vụ đủ thấp để ai cũng có thể hoàn thành. Bởi chỉ giao những nhiệm vụ đủ thấp thì chỉ có con ông cháu cha mới vào được DNNN thôi. Và chúng ta đã nhìn thấy thực trạng ấy”.

Đồng tình với ý kiến của TS Cung, TS Lê Xuân Bá, nguyên Viện trưởng CIEM cũng cho rằng, thực chất DNNN chưa bao giờ kinh doanh theo CCTT. “Nếu tới đây, chúng ta buộc tất cả DNNN phải hoạt động, kinh doanh theo CCTT thì tất cả vấn đề đều được giải quyết”- chuyên gia này khẳng định.

Trình bày báo cáo về DNNN, TS Nguyễn Đức Trung, Trưởng ban Nghiên cứu cải cách và phát triển DN (CIEM) cũng cho rằng: Trong giai đoạn tới, không cần thiết phải xác định DNNN là “lực lượng vật chất chủ yếu của kinh tế nhà nước” cũng như sử dụng DNNN làm công cụ điều tiết kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô và ổn định thị trường.

TS Trung cũng kiến nghị đẩy mạnh CPH, thoái vốn, cơ cấu lại sở hữu, ngành nghề của DNNN: “Chỉ nên giữ lại hình thức DN 100% vốn NN đối với một số đơn vị như các nhà xuất bản, Nhà máy In tiền quốc gia, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Trung tâm lưu ký chứng khoán”, ông nói.

Tin cùng chuyên mục

Bộ NN&PTNT ra 'tối hậu thư' xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng

Bộ NN&PTNT ra 'tối hậu thư' xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng

(PLVN) - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lê Minh Hoan mới có văn bản chỉ đạo thực hiện Công điện của Thủ tướng về tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng, khẩn trương hoàn thành, đưa vào sử dụng, báo cáo Bộ trước ngày 20/11/2024.

Đọc thêm

Nhiều chính sách ưu đãi thu hút đầu tư vào Thái Bình

Nhiều chính sách ưu đãi thu hút đầu tư vào Thái Bình
(PLVN) - Với những chính sách ưu đãi của tỉnh, ưu thế nổi trội về vị trí địa lý, Thái Bình thuộc nhóm các tỉnh, thành thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) hàng đầu cả nước. Năm 2023, lần đầu tiên Thái Bình lọt top 5 cả nước về thu hút FDI. Từ 2021 đến nay, Khu kinh tế (KKT) tỉnh thu hút được 3,73 tỷ USD vốn FDI.

Tiên phong Chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn

Tiên phong Chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn
(PLVN) - Ngày 12/11 hội thảo chuyên đề “Tiên phong Chuyển đổi kép vì một Việt Nam xanh hơn” đã diễn ra với sự có mặt của nhiều đại diện cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, các chuyên gia và doanh nghiệp . Sự kiện do Báo Đầu tư thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức.

Họp 'nóng' về dự án thép ngàn tỷ bị 'trùm mền' nhiều năm

Dự án TISCO 2 - một "địa chỉ" của sự lãng phí về nguồn lực đầu tư.
(PLVN) - Ngày sau khi Thủ tướng Phạm Minh Chính có Công điện hỏa tốc số 112/CĐ-TTg về giải quyết các dự án tồn đọng, dừng thi công..., hôm 12/11, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã triệu tập cuộc họp xử lý Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (TISCO 2).

Tổng cục Hải quan yêu cầu ‘siết’ kỷ luật, kỷ cương công vụ

Tổng cục Hải quan mới đây đã ban hành Chỉ thị số 5269/CT-TCHQ về việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong khi thi hành công vụ. (Ảnh: Quang Hùng)
(PLVN) - Để chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính, xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, văn minh, hiện đại và bảo đảm công tác quản lý công chức, xây dựng lực lượng, bảo vệ chính trị nội bộ, Tổng cục Hải quan mới đây đã ban hành Chỉ thị số 5269/CT-TCHQ về việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong khi thi hành công vụ.

Livestream bán hàng: Khai thuế, nộp thuế như thế nào?

Livestream bán hàng: Khai thuế, nộp thuế như thế nào?
(PLVN) - Các tổ chức, cá nhân bán hàng hóa thông qua phiên livestream thực hiện đăng ký thuế, kê khai, nộp thuế theo nguyên tắc: tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm và xuất hóa đơn đầy đủ khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ.

Dệt may sẽ đạt mục tiêu xuất khẩu 44 tỷ USD?

Đơn hàng của dệt may Việt Nam đang dồi dào. (Nguồn: VGP).
(PLVN) -  Kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam đang phục hồi theo đà phục hồi của kinh tế thế giới. Nhiều dự đoán cho thấy, năm nay, nhiều khả năng dệt may Việt Nam sẽ “về đích” với mục tiêu xuất khẩu đạt 44 tỷ USD.

Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc: Cùng nhau phát triển hùng cường, thịnh vượng

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến lễ ký kết 7 biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) của các DN hai nước trên nhiều lĩnh vực. (Ảnh: VGP)
(PLVN) - Sáng 8/11, tại thành phố Trùng Khánh, nhân dịp tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8 và thăm, làm việc tại Trung Quốc, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc. Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp hai nước đẩy mạnh hợp tác, đầu tư kinh doanh, phát huy vai trò kết nối hai nền kinh tế, cùng nhau phát triển hùng cường, thịnh vượng.

Mặt bằng lãi suất ngân hàng giữ ổn định

Dự báo mặt bằng lãi suất ổn định trong năm 2024. (Ảnh: TCTC)
(PLVN) - Theo kết quả điều tra của Vụ Dự báo, Thống kê (Ngân hàng Nhà nước), tính chung cả năm 2024, các tổ chức tín dụng dự báo mặt bằng lãi suất huy động tăng nhẹ (0,1 điểm phần trăm) và mặt bằng lãi suất cho vay giảm nhẹ (0,09 điểm phần trăm) so với cuối năm 2023.

Triển khai chương trình tín dụng ưu đãi cho đề án 1 triệu ha lúa phát thải thấp

Phó Thống đốc thường trực NHNN phát biểu tại hội nghị
(PLVN) - Để triển khai Chương trình cho vay tín dụng ưu đãi đạt hiệu quả, Ngân hàng nhà nước đã đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kịp thời tổng hợp, công bố chung các vùng chuyên canh, các liên kết và chủ thể tham gia liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm thuộc đề án để các tổ chức tín dụng tiếp cận, xem xét, quyết định cho vay.