Vì sao mục tiêu cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước chưa đạt?

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLVN) - Sốt ruột về quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN), nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế TW (CIEM), TS Nguyễn Đình Cung đề nghị: “Cải cách gì thì cải cách, nhưng cải cách đầu tiên đối với DNNN là buộc doanh nghiệp phải hoạt động theo cơ chế thị trường…”.

Thoái vốn 1% (!?)

Tại hội thảo công bố kết quả nghiên cứu “Kinh tế nhà nước và cơ cấu lại DNNN: Đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 2011-2020 và đề xuất phương hướng giải pháp cho giai đoạn 2021-2030” do CIEM phối hợp với chương trình Aus4Reform tổ chức mới đây, ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển DN (CIEM), cho biết mục tiêu cơ cấu lại DNNN là nhằm xác định vai trò chủ đạo của khu vực kinh tế NN, chủ yếu thông qua cổ phần hóa (CPH), thoái vốn để có cơ cấu hợp lý hơn. Tuy nhiên, qua 10 năm triển khai, mục tiêu này chưa đạt được.

Ông Trung đã chỉ ra một loạt hạn chế của khu vực kinh tế NN như: hiệu quả đầu tư vốn NN thấp hơn so với các thành phần kinh tế khác; Tỷ trọng GDP, thu ngân sách, tạo việc làm mới ngày càng giảm, đặc biệt ở các ngành có mức độ cạnh tranh cao như thương mại, công nghiệp chế tạo, sản xuất hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm…; vai trò “dẫn dắt”. “tạo động lực phát triển”, “định hướng”, “điều tiết” nền kinh tế chưa thể hiện rõ hoặc chưa thực hiện được….

“Việc thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư xã hội vào DNNN chưa đạt được, thậm chí có DN mà NN phải giữ vốn tới 99%. Vốn NN duy trì ở hầu hết các ngành lĩnh vực thì không thể thay đổi cơ cấu của DN. Đó là lý do lớn nhất nói rằng CPH chưa đạt mục tiêu…”- ông Trung lưu ý.

Bình luận về việc DNNN chỉ bán 1% vốn NN, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, PGS-TS. Trần Đình Thiên cho rằng: "Khái niệm CPH mong manh đến mức DN chỉ bán 1% cổ phần, cũng được coi là CPH xong (!?). Khái niệm CPH chả liên quan đến chuyển đổi nguồn lực, thay đổi cấu trúc sở hữu DN và quản trị. Vì thế, số lượng DN cổ phần hóa thì nhiều nhưng thực tế chuyển đổi sở hữu chỉ 5 - 7%”- chuyên gia này chỉ ra bất cập.

Cần hoạt động thực chất theo cơ chế thị trường

TS Nguyễn Đình Cung cho rằng đã đến lúc cần xem xét lại chức năng, vai trò và nhiệm vụ của DNNN trong nền kinh tế bởi nói DNNN có vai trò ổn định kinh tế vĩ mô là chưa hợp lý. Theo ông, “khoác” cho DNNN vai trò đó chẳng những làm cho DNNN bị “đè nén, đảo lộn” mà tín hiệu thị trường cũng bị sai lệch và DNNN luôn đứng trước nguy cơ thua lỗ và những khoản thua lỗ đó thực ra cuối cùng cũng là ngân sách phải bù và người dân phải gánh.

TS Cung cũng đề nghị bỏ chức năng “công cụ ổn định kinh tế vĩ mô của DNNN”, vì điều này “chỉ làm thị thường trở nên méo mó, DN trở nên kém năng động”. Ông đề xuất, cải cách đầu tiên chính là cần phải buộc DNNN hoạt động theo cơ chế thị trường (CCTT), không gò bó. Tức là được quyền tự chủ kinh doanh trong phạm vi, mục đích mà chủ sở hữu đặt ra chứ không nên hành chính hóa hoạt động như hiện nay.

Dẫn ý kiến của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, TS Cung nói: “Hãy giao cho DNNN những nhiệm vụ đủ cao để chỉ người tài mới làm được. Đừng giao những nhiệm vụ đủ thấp để ai cũng có thể hoàn thành. Bởi chỉ giao những nhiệm vụ đủ thấp thì chỉ có con ông cháu cha mới vào được DNNN thôi. Và chúng ta đã nhìn thấy thực trạng ấy”.

Đồng tình với ý kiến của TS Cung, TS Lê Xuân Bá, nguyên Viện trưởng CIEM cũng cho rằng, thực chất DNNN chưa bao giờ kinh doanh theo CCTT. “Nếu tới đây, chúng ta buộc tất cả DNNN phải hoạt động, kinh doanh theo CCTT thì tất cả vấn đề đều được giải quyết”- chuyên gia này khẳng định.

Trình bày báo cáo về DNNN, TS Nguyễn Đức Trung, Trưởng ban Nghiên cứu cải cách và phát triển DN (CIEM) cũng cho rằng: Trong giai đoạn tới, không cần thiết phải xác định DNNN là “lực lượng vật chất chủ yếu của kinh tế nhà nước” cũng như sử dụng DNNN làm công cụ điều tiết kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô và ổn định thị trường.

TS Trung cũng kiến nghị đẩy mạnh CPH, thoái vốn, cơ cấu lại sở hữu, ngành nghề của DNNN: “Chỉ nên giữ lại hình thức DN 100% vốn NN đối với một số đơn vị như các nhà xuất bản, Nhà máy In tiền quốc gia, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Trung tâm lưu ký chứng khoán”, ông nói.

Đọc thêm

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.