Vì sao khó xử lý vi phạm trong lĩnh vực Bảo hiểm Xã hội?

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh: Tô Thế)
Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh: Tô Thế)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Đã có nhiều vi phạm phát sinh trong lĩnh vực bảo hiểm nói chung, bảo hiểm xã hội (BHXH) nói riêng, với số tiền vi phạm lên đến hàng trăm tỉ đồng. Tuy nhiên, do bất cập của các quy định pháp luật, việc xử lý các vi phạm này vẫn còn vướng mắc...

Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo “Hoàn thiện quy định của pháp luật và cơ chế bảo vệ quyền lợi của người lao động bị nợ, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc” diễn ra cuối tuần qua.

Nợ BHXH gia tăng và diễn biến phức tạp

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Đức Hạnh, Phó Chánh Văn phòng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết, theo số liệu thống kê của cơ quan này, kể từ khi Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực đến nay, các cơ quan tố tụng chưa truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bất cứ vụ án hình sự nào theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự (tội “Trốn đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động”).

Ông Nguyễn Đức Hạnh, Phó Chánh Văn phòng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. (Ảnh: Tô Thế)

Ông Nguyễn Đức Hạnh, Phó Chánh Văn phòng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. (Ảnh: Tô Thế)

Việc người sử dụng lao động trốn đóng BHXH bắt buộc thời gian qua xảy ra ở không ít doanh nghiệp khiến người lao động không được hưởng các chế độ như ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động…; muốn rút BHXH một lần không được, về già không có lương hưu… “Đây là những hệ lụy gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an sinh xã hội và sự phát triển bền vững của kinh tế, xã hội. Phòng ngừa, truy cứu trách nhiệm và xử lý hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc là sự đòi hỏi khách quan, bức thiết trong việc xây dựng, hình thành một xã hội văn minh, ổn định, vì quyền lợi của người dân” - ông Nguyễn Đức Hạnh nêu quan điểm.

Kiến nghị một số đề xuất nhằm khắc phục tình trạng trên, ông Nguyễn Đức Hạnh cho rằng, cơ quan thanh tra lao động và chính quyền địa phương cần không ngừng đề cao trách nhiệm quản lý hoạt động sử dụng lao động; tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi của người lao động; hoàn thiện quy định pháp luật, đặc biệt là các chế định miễn trừ trách nhiệm hành chính, trách nhiệm hình sự của người lao động trong trường hợp người lao động đồng thuận với người sử dụng lao động trốn đóng BHXH bắt buộc. Bên cạnh việc truy cứu trách nhiệm hành chính, trách nhiệm hình sự, cũng cần chú ý đến việc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả, hình phạt bổ sung.

Đồng thời, nghiên cứu xây dựng cơ chế pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự đối với những trường hợp này khi không có người đứng ra khởi kiện theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Quy định không rõ, làm khó cho Công đoàn

Nhận định tình trạng nợ, trốn đóng BHXH đang diễn ra phức tạp, gây nhiều hệ lụy, ảnh hưởng quyền lợi trước mắt, trực tiếp của người lao động, ảnh hưởng đến quyền lợi an sinh xã hội lâu dài, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam Ngọ Duy Hiểu đề nghị Viện kiểm sát nhân dân Tối cao quan tâm, có tiếng nói trong quá trình xây dựng pháp luật, kể cả ban hành văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai thực hiện.

“Các doanh nghiệp trốn đóng BHXH về bản chất được lợi nhuận nhiều hơn. Nhiều doanh nghiệp giữ BHXH để lấy tiền đó kinh doanh, thay vào việc đi vay ngân hàng. Lợi thế này không phải là lợi thế pháp luật cho phép, vi phạm đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp” - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu. (Ảnh: Tô Thế)

“Các doanh nghiệp trốn đóng BHXH về bản chất được lợi nhuận nhiều hơn. Nhiều doanh nghiệp giữ BHXH để lấy tiền đó kinh doanh, thay vào việc đi vay ngân hàng. Lợi thế này không phải là lợi thế pháp luật cho phép, vi phạm đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp” - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu. (Ảnh: Tô Thế)

Đối với quyền khởi kiện nợ BHXH của tổ chức công đoàn, ông Ngọ Duy Hiểu cho biết, công đoàn được giao quyền khởi kiện bảo vệ quyền lợi về BHXH của người lao động. Việc khởi kiện bảo vệ quyền lợi về BHXH chịu sự chi phối của 4 luật: Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật BHXH và Luật Tố tụng Dân sự. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng luật, thẩm tra luật đã không để ý đến sự thống nhất, nên các đạo luật có sự mâu thuẫn nhau.

Cụ thể, có đạo luật yêu cầu công đoàn nói chung có quyền khởi kiện, có đạo luật nêu rõ là công đoàn cơ sở; có đạo luật bắt buộc người lao động phải uỷ quyền, có đạo luật thì yêu cầu chung. Chính vì có sự khác nhau như vậy, nên dù các cấp công đoàn rất nỗ lực đưa các vụ việc ra tòa, nhưng đến nay, cơ bản là bế tắc, toà không thụ lý các vụ việc.

“Đối với Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật BHXH có quy định để Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khởi kiện thì phải do người lao động uỷ quyền. Chúng tôi kiến nghị xem xét sửa lại quy định này, bởi theo Điều 10 Hiến pháp, công đoàn là tổ chức đại diện đương nhiên của người lao động. Vì vậy, với công đoàn không nên đặt ra vấn đề uỷ quyền”, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu kiến nghị.

Theo ông Ngọ Duy Hiểu, mặc dù hệ thống pháp luật đã xác định hành lang pháp lý để giải quyết nợ, trốn đóng BHXH nhưng còn nhiều bất cập, xa thực tế, thiếu thống nhất nên dẫn đến thiếu tính khả thi, khiến tình trạng nợ BHXH gia tăng và diễn biến phức tạp. Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam kiến nghị hoàn thiện thiết chế hành lang pháp lý để giải quyết tình trạng nợ BHXH hiện tại; đề nghị cơ quan BHXH tăng cường công tác kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm. “Không mong muốn hình sự hoá hành vi này, nhưng cố tình chây ỳ thì phải tìm ra và xử lý nghiêm, làm gương cho các đối tượng khác” - ông Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh.

Chỉ ra một số điểm quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015, ông Lại Viết Quang - Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự - Viện kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết, thực tế hiện nay có nhiều doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm nhưng khi được phát hiện, yêu cầu hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính thì doanh nghiệp thực hiện việc khắc phục nên cũng không đủ cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự.

“Mặc dù đã có các quy định của pháp luật nhưng trên thực tế, việc khởi tố, truy tố, xét xử những vụ án theo Điều luật này còn gặp nhiều khó khăn do không có đủ yếu tố cấu thành tội phạm như đã nêu trên” - ông Quang thông tin.

Đọc thêm

Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý trách nhiệm cá nhân, lãnh đạo Bộ GTVT giai đoạn 2011-2021

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra liên quan đến Bộ GTVT.
Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 2414/TB-TTCP thông báo kết luận thanh tra việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2021 tại Bộ Giao thông vận tải (GTVT).

Bảo đảm quyền lợi khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nằm trong quy hoạch?

Luật sư Chu Quỳnh Vương.
(PLVN) - Bạn đọc Minh Phúc (Hà Nội): Tôi vừa ký hợp đồng chuyển nhượng 1 thửa đất tại huyện Đông Anh vào đầu tháng 10 năm 2024, đang làm thủ tục sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai thì phát hiện thửa đất nằm trong quy hoạch, có khả năng sẽ bị thu hồi để mở rộng đường. Xin hỏi, trong trường hợp này tôi phải làm gì để bảo đảm quyền lợi của mình?

Quy định mới về quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng: Một số doanh nghiệp cho rằng cần thêm khoảng thời gian phù hợp để chuẩn bị

DN ủng hộ việc tăng cường quản lý để phát triển bền vững thị trường VLXD, nhưng đề xuất có lộ trình phù hợp. (Ảnh: Thanh Thanh)
(PLVN) - Ủng hộ việc tăng cường quản lý nhà nước để phát triển bền vững, ổn định thị trường vật liệu xây dựng (VLXD), song một số doanh nghiệp (DN) cho rằng quy định của Bộ Xây dựng về quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa VLXD vừa ban hành sẽ có hiệu lực từ 16/12/2024 là hơi gấp gáp, DN nêu ý kiến cần thêm thời gian để chuẩn bị; do thực hiện chứng nhận hợp quy đối với hàng nhập khẩu phải qua nhiều bước, mất nhiều thời gian.

Sở Xây dựng Hà Nội: Kiểm tra xác minh phản ánh “tháo dỡ công trình gây hư hại nhà hàng xóm”

Căn nhà ông Cảnh liền kề công trình đang được phá dỡ. (Ảnh: Nguyễn Tuấn)
(PLVN) - Liên quan đơn thư của ông Nguyễn Trọng Cảnh (ngụ ngách 23, ngõ 82, phố Chùa Láng, quận Đống Đa, TP Hà Nội) phản ánh nhà liền kề phá dỡ gây mất an toàn, ảnh hưởng tài sản, kết cấu nhà mình; đại diện Sở Xây dựng cho biết đã thực hiện kiểm tra, xác minh cũng như hỗ trợ UBND quận Đống Đa giải quyết theo thẩm quyền.

Lừa đảo qua mạng bị xử lý ra sao?

Lừa đảo qua mạng bị xử lý ra sao?
(PLVN) - Vừa qua, trên mạng xuất hiện nhiều người bị chiếm quyền điều khiển tài khoản Telegram, sau đó bị lừa chiếm đoạt hàng tỷ đồng. Vậy, hành vi sử dụng môi trường Internet để lừa đảo chiếm đoạt tài sản sẽ bị xử lý như thế nào?

Tiếp vụ dấu hiệu gian dối trong một hồ sơ khai tử tại Quận 8 (TP HCM): Cần giám định chữ ký trong bộ hợp đồng chuyển nhượng tài sản

Tiếp vụ dấu hiệu gian dối trong một hồ sơ khai tử tại Quận 8 (TP HCM): Cần giám định chữ ký trong bộ hợp đồng chuyển nhượng tài sản
(PLVN) - Sau khi PLVN có bài viết “Dấu hiệu gian dối trong hồ sơ khai tử “đại gia” nổi tiếng quận 8, TP HCM”, nhiều độc giả quan tâm, thắc mắc, đặt câu hỏi “chết thực tế ngày 20 nhưng gian dối khai tử lùi ngày thành 27/12 để làm gì?”. Đây cũng chính là vấn đề mà một số người liên quan sự việc đã có đơn đề nghị cơ quan chức năng làm rõ.

Hà Nội: Thành lập Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí

Hội nghị công bố Quyết định của UBND Thành phố thành lập Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí .
(PLVN) - Ngày 20/11/2024 , UBND Thành phố quyết định ban hành Quyết định số 6037/QĐ-UBND thành lập “Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí của UBND thành phố Hà Nội” do đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố làm Trưởng Ban Chỉ đạo.

Sự việc thu hồi đất thực hiện dự án nuôi trồng thủy sản Cảnh Long (Thanh Hóa): Trả lời của UBND TX Nghi Sơn

Sự việc thu hồi đất thực hiện dự án nuôi trồng thủy sản Cảnh Long (Thanh Hóa): Trả lời của UBND TX Nghi Sơn
(PLVN) - Báo PLVN vừa nhận được Văn bản 4148/UBND-GPMB của UBND TX Nghi Sơn gửi Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa báo cáo, trả lời Báo PLVN về giải quyết đơn thư của ông Lê Ngọc Thách (ngụ tổ dân phố Nam Châu, phường Hải Châu) theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Văn bản 11186/UBND-TD ngày 2/8/2024.

Tiêu chuẩn khám sức khoẻ lái xe từ năm 2025

Ảnh minh hoạ
(PLVN) - Bộ Y tế mới ban hành Thông tư số 36 ngày 16/11/2024 quy định về tiêu chuẩn sức khỏe, việc khám sức khỏe định kỳ đối với người hành nghề lái xe ô tô; cơ sở dữ liệu của người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng.

Công trình trụ sở TAND huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh): TAND tối cao cho biết 'việc lập dự toán dự án bảo đảm đúng pháp luật'

Công trình trụ sở TAND huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh): TAND tối cao cho biết 'việc lập dự toán dự án bảo đảm đúng pháp luật'
(PLVN) - Liên quan đến phản ánh của bạn đọc cho rằng có dấu hiệu nâng khống hóa đơn trong việc thi công dự án xây dựng mới trụ sở làm việc TAND huyện Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh): mới đây, TAND tối cao đã có Văn bản 312/TANDTC-KHTC phản hồi Báo PLVN, cho biết, việc lập dự toán của dự án đã bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Chủ đầu tư căn cứ trên kết quả thẩm tra, thẩm định của các bên liên quan để phê duyệt dự toán, tổ chức đấu thầu. Không có dấu hiệu nâng khống giá trong việc lập dự toán xây dựng công trình.

Cần chế tài mạnh hơn với hành vi liên quan ma túy

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Hậu quả của ma túy, “ngáo đá”, là vấn đề nhức nhối trong xã hội bấy lâu nay. Một minh chứng rõ ràng tang thương mới nhất là vụ án xảy ra ở một tỉnh phía Nam cuối tháng 10/2024, khi một cháu bé 14 tuổi đi bán vé số, vô cớ bị một đối tượng tấn công tử vong ngay trên đường.