Vì sao châu Âu “e dè” vốn đầu tư từ Trung Quốc?

Thương vụ 9 tỷ USD tập đoàn xe hơi Geely Holdings tháng 2/2018 tung ra để trở thành cổ đông lớn nhất của tập đoàn xe hơi Đức Daimler AG là một sự kiện đáng lưu ý
Thương vụ 9 tỷ USD tập đoàn xe hơi Geely Holdings tháng 2/2018 tung ra để trở thành cổ đông lớn nhất của tập đoàn xe hơi Đức Daimler AG là một sự kiện đáng lưu ý
(PLO) - Trong lúc châu Âu lúng túng vì khủng hoảng tài chính và kinh tế, Bắc Kinh tăng tốc đầu tư vào Liên hiệp châu Âu. Bruxelles giật mình khi thấy đầu tư của Trung Quốc đã tràn vào những lĩnh vực mang tính chiến lược trong chính sách phát triển công nghiệp của Liên Âu. Từ 2008 đến 2018, gần 320 tỷ USD vốn của Trung Quốc đổ vào Lục địa già.

Trung Quốc “mua vào” những gì của châu Âu?

Trong hơn một thập niên, các doanh nghiệp Trung Quốc liên tục cắm rễ vào châu Á, rồi châu Mỹ La Tinh trước khi tấn công vào hai thành trì kiên cố hơn là Mỹ và Liên hiệp châu Âu. Riêng trên Lục địa già, những nước cờ của các doanh nhân Trung Quốc ít được biết tới, cho dù dấu ấn của nền kinh tế thứ nhì trên thế giới đang gây nhiều lo ngại. 

Trong một bài nghiên cứu mới đây, hãng tin Bloomberg tổng kết như sau: Tại châu Âu, từ năm 2008 tới nay, 360 trên tổng số 678 thỏa thuận mở cửa cho vốn nước ngoài tham gia, xuất xứ từ Trung Quốc. Từ hãng chuyên sản xuất lốp xe Pirelli & C. SpA của Ý đến công ty cho thuê máy bay Avolon Holdings Ltd của Ai Len đã đổi chủ.

Có ít nhất là bốn phi trường, sáu hải cảng của châu Âu, 13 đội bóng chuyên nghiệp trên Lục địa già nay đã thuộc về Trung Quốc. Thống kê của hãng tin Bloomberg chưa kể thương vụ 9 tỷ USD mà tập đoàn xe hơi Geely Holdings vào tháng 2/2018 tung ra để trở thành cổ đông lớn nhất của tập đoàn xe hơi Đức Daimler AG.

Vẫn theo nghiên cứu của Bloomberg, trong một chục năm, tổng số vốn đầu tư của Trung Quốc vào châu Âu nhanh hơn là của Mỹ vào Lục địa già với đỉnh điểm là năm 2016, khi ChemChina thông báo chi ra hơn 46 tỷ USD để mua lại Syngenta AG tập đoàn hóa chất và chuyên bán hạt giống của Thụy Sĩ. 

Như vậy theo bảng tổng kết của Bloomberg, ngoài các cơ sở hạ tầng như là hải cảng hay phi trường, trong lĩnh vực công nghiệp, ngành hóa chất đứng đầu trong số các mục tiêu đã lọt vào “mắt xanh” của các nhà đầu tư Trung Quốc. Công nghệ tin học, viễn thông bị đẩy xuống xa phía sau trong bảng xếp hạng của Bloomberg.

Dù vậy trong vỏn vẹn một thập niên, tiền đầu tư Trung Quốc đã đổ vào các lĩnh vực kinh tế được coi là then chốt của châu Âu. Từ địa ốc, đến các công ty chế tạo robot (như là Kula của Đức) để phục vụ cho guồng máy sản xuất công nghiệp, từ hãng xe hơi nổi tiếng của Thụy Điển, Volvo đến ngành năng lượng hạt nhân, điện lực, dầu khí … 

Ai đứng đằng sau các thương vụ mua bán bạc tỷ đó? Theo nghiên cứu của Bloomberg, nhiều dự án do các công ty nhà nước Trung Quốc hay các quỹ đầu tư của Trung Quốc tiến hành. Công luận châu Âu bắt đầu phải quen với những cái tên như là CNOOC, CNPC trong lĩnh vực dầu khí ; Dalian Wanda trong ngành giải trí, các hệ thống khách sạn, du lịch; Fosun trở nên quen thuộc hơn với dân Pháp khi mà tập đoàn này đã mua lại hãng du lịch cao cấp Club Med…

Trong ngành xây dựng thì HNA Group Co đã cắm dùi vào châu Âu. Một phần lớn các hoạt động giao thông vận tải trên biển chung quanh vùng Địa Trung Hải do tập đoàn Cosco của Trung Quốc điều hành sau khi đã mua lại được Piraeus, hải cảng lớn nhất của Hy Lạp. 

Trong bối cảnh tham vọng bắt rễ vào Lục địa già của các tập đoàn Trung Quốc chưa dừng lại, sự hiện diện của các cổ đông Trung Quốc trong những lĩnh vực mang tính chiến lược, như năng lượng, tài chính, giao thông… của châu Âu bắt đầu gây lo ngại. 

Theo một đánh giá, trong hai năm 2016 và 2017, tổng đầu tư của Trung Quốc vào Liên hiệp châu Âu tăng 77% mà Liên Âu lại "không có phương tiên để bảo vệ những lĩnh vực kinh tế mang tính chiến lược".

Cơ chế tự vệ nào? 

Họp báo tại Sofia, Bulgari hồi tháng 2/2018, bà Cécilia Malmström - Ủy viên châu Âu đặc trách về Thương mại không trực tiếp nêu đích danh Trung Quốc nhưng cho biết là Bruxelles hy vọng từ nay đếu cuối năm đạt được một thỏa thuận về đầu tư từ các nền kinh tế ngoài liên hiệp. 

"Chúng tôi đương nhiên hoan nghênh các dự án đầu tư nước ngoài vào Liên hiệp châu Âu. Các dự án này đem lại thịnh vượng cho các thành viên trong Liên Hiệp, nhưng chúng ta cũng cần cảnh giác trước một số các trường hợp đặc biệt, khi mà các chương đầu tư của nước ngoài có thể ảnh hưởng đến an ninh của châu Âu. Do vậy Ủy ban đề nghị một khung hợp tác và đề nghị trao đổi các thông tin giữa những thành viên liên quan đến các kế hoạch đầu tư của nước ngoài vào Liên Âu". 

Cuối tháng 2/2018 công luận Đức choáng váng khi hay tin một nhà tỷ phú Trung Quốc mua lại cổ phần của hãng xe vốn làm nên tên tuổi của nền công nghiệp Đức là Daimler, nổi tiếng với những chiếc xe Mercedes. Với thương vụ hơn chín tỷ USD, hãng xe Geely của Trung Quốc trở thành "cổ đông đa số" của Daimler.

Bộ trưởng Kinh tế Đức xem vụ thâu tóm vốn của hãng xe Daimler là nhằm phục vụ "cho chính sách công nghiệp của một Nhà nước" và đó là điều "không thể chấp nhận được". Nhưng rồi sau tuyên bố mạnh mẽ nói trên, thủ tướng Đức Angela Merkel đã trấn an đối tác thương mại quan trọng bậc nhất của Berlin rằng nước Đức "mở rộng cửa với tất cả mọi đối tác" và không có gì bất hợp lệ trong vụ hãng xe Geely mua lại gần 10% cổ phần của Daimler. 

Dù vậy, từ năm ngoái Đức đã cùng với hai thành viên quan trọng khác trong khối euro là Pháp và Ý đề nghị tương tự như của Mỹ, Úc, Bruxelles cũng phải có một hệ thống giám sắt chặt chẽ hơn các dự án đầu tư của nước ngoài vào Liên hiệp châu Âu. Lá chắn gồm những biện pháp nào và liệu có đủ sức thuyết phục được tất cả các thành viên trong đại gia đình châu Âu hay không? 

Một trong những hướng đang được các chuyên gia châu Âu hướng tới là mở rộng phạm vi các lĩnh vực được xếp trong danh sách thuộc về an ninh quốc gia. Các lĩnh vực đó bao gồm từ ngành hàng không đến y tế và cả các phương tiện truyền thông. Với biện pháp này, Bruxelles có thể ngăn chận một số các dự án đầu tư vào bất kỳ một thành viên nào trong Liên Hiệp. Các bên chủ xướng đề nghị mọi dự án mở cửa cho đầu tư nước ngoài nếu bị hơn 1/3 các nước trong khối chống đối, sẽ bị đình chỉ.

Tất cả vấn đề nằm ở chỗ, thứ nhất đây mới chỉ là những đề nghị để các chuyên gia còn phải đào sâu thêm. Thứ hai là về thực chất hơn 50% các dự án đầu tư của Trung Quốc vào châu Âu tập trung tại năm quốc gia. Đứng đầu là Anh Quốc mà nước Anh thì đang chuẩn bị rời Liên hiệp châu Âu trong chưa đầy một năm nữa. 

Một trở ngại không nhỏ khác đặt ra là chia rẽ trong nội bộ châu Âu. Nếu như Đức, Pháp, Ý muốn tăng cường các công cụ để tự vệ thì ngược lại, những nền kinh tế “vòng ngoài”, như là Hy Lạp hay Bồ Đào Nha... tức những mắt xích yếu kém nhất trong khối euro lại xem vốn của Trung Quốc là một cơ hội để phát triển. 

Đó là chưa kể đến lập trường của nhiều đối tác tại Đông Âu, tuy không tham gia đồng euro nhưng là những thành viên thực thụ của Liên hiệp châu Âu mà số này đang có khuynh hướng trông thấy ở dự án Con đường tơ lụa Thế kỷ 21 của Bắc Kinh, một tương lai đầy hứa hẹn. Trước mắt từ Phần Lan đến Hy Lạp đều không mấy mặn mà với đề xuất của Bruxelles.

Từ năm 1975, Mỹ đã có hẳn một cơ quan giám sát các dự án đầu tư nước ngoài (CFIUS). Chính quyền Trump đang có kế hoạch mở rộng phạm vi hoạt động của cơ quan này. Nhật Bản, Canada hay Úc đều có các cơ chế kiểm soát vốn đầu tư trực tiếp của ngoại quốc. Bản thân Ấn Độ và Trung Quốc cũng có những công cụ để bảo vệ các lĩnh vực kinh tế "nhạy cảm”.

Liên hiệp châu Âu thì không. Hiện chỉ có 12 trong số 28 thành viên (trong đó có Anh, Pháp, Đức Ý và Tây Ban Nha) là có một cơ quan tương tự như CFIUS của Mỹ. Nói cách khách, tham vọng châu Âu có được một công cụ chung để bảo vệ từ công nghệ cao đến những dịch vụ trong ngành tài chính ngân hàng, ngành bảo hiểm, từ hệ thống cung cấp điện lực cho đến đất canh tác... còn rất xa vời.

Tin cùng chuyên mục

Việt Nam - Nhật Bản mở ra kỷ nguyên mới trong kết nối nông nghiệp công nghệ cao

Việt Nam - Nhật Bản mở ra kỷ nguyên mới trong kết nối nông nghiệp công nghệ cao

(PLVN) - Ngày 22/11 tại Hà Nội, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia ký biên bản ghi nhớ hợp tác và tổ chức hội thảo ”kết nối chuỗi cung ứng và đáp ứng thị trường” với Công ty TNHH AEON TOPVALU Việt Nam. Dự và chứng kiến lễ ký kết có Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cùng Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam - ông Ito Naoki.

Đọc thêm

Thách thức bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản

Nhiều nhiệm vụ trọng tâm để bảo vệ các hệ sinh thái ven biển vùng Đồng bằng sông Cửu Long. (Ảnh: Hữu Tuấn)
(PLVN) -  Ngành thủy sản được xác định là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn trong nền kinh tế biển của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng nhanh. Nhưng trong quá trình phát triển, ngành thủy sản cũng đang phải đối mặt với không ít những thách thức, trong đó có vấn đề môi trường và suy thoái hệ sinh thái ven biển.

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.