Theo thanh tra, trong thời gian COVID-19 bùng phát, Chính phủ cho phép sử dụng nguồn vốn ngân sách để mua sắm vật tư y tế phục vụ phòng chống dịch. Tuy nhiên một số chủ đầu tư, là các BV ở TP HCM, đã xác định số lượng mua sắm "vượt nhu cầu sử dụng" so với tình hình. Nhiều đơn vị không công khai kết quả lựa chọn nhà thầu, không thương thảo hợp đồng, làm hạn chế thông tin về giá trúng thầu để các cơ quan tham khảo khi xây dựng giá.
Đa số các gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy trình rút gọn chưa làm đúng quy trình, dẫn đến kéo dài thời gian mua sắm, không đáp ứng được tính cấp bách trong chống dịch. Một số BV mua sắm thuốc chữa bệnh đã lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực khiến sau khi trúng thầu không được giao hàng hoá hoặc cung cấp không kịp thời.
Về xác định giá gói thầu mua sắm thuốc chữa bệnh, nhiều BV xây dựng giá một số loại thuốc vượt giá trúng thầu cao nhất được công bố của Cục Quản lý dược (Bộ Y tế).
Một số gói thầu có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh, mua bán qua nhiều khâu trung gian để nâng giá bán cao bất thường, cần "xem xét để xử lý".
Theo kết luận thanh tra, bốn nhà thầu cung cấp một số loại trang thiết bị y tế thuộc các gói thầu do Sở Y tế làm chủ đầu tư có giá trúng thầu cao bất thường so với giá vốn nhập khẩu. Một số gói thầu mua sắm vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm và thuốc chữa COVID-19 có sự mua bán qua nhiều khâu trung gian.
Điển hình, máy X-quang di động DR do Cty TNHH Thương mại và Công nghệ kỹ thuật TNT trúng thầu giá cao gấp 4,67 lần, chênh lệch 19 tỷ đồng.
Gói thầu mua kít hoá chất dùng trong xét nghiệm COVID-19 bằng phương pháp PCR do BV Nhi đồng 1 làm chủ đầu tư, Cty TNHH Thiết bị y tế Phương Đông đã trúng thầu đã cao gấp 2,59 lần so với giá vốn nhập khẩu, từ đó giá trị chênh lệch 6,6 tỷ đồng.
Với gói thầu mua thuốc Generic điều trị bệnh nhân COVID-19 tại nhà do BV Nhi đồng 1 làm chủ đầu tư, BV đã mua 300.000 viên thuốc Xelostad 10mg của Cty CP Gonsa với đơn giá 35.000 đồng một viên. Tuy nhiên, thuốc này Cty Gonsa lại mua của Cty GSPHARM (Cty trung gian), đơn vị sản xuất lại là Cty Stellpharm. TTCP cho rằng chỉ một khâu trung gian mua bán là Gonsa, trong thời gian rất ngắn 5 ngày, số tiền chênh lệch tăng giá đã đến 4,2 tỷ đồng.
Tại gói thầu mua sắm 20.000 kít xét nghiệm COVID-19 do BV Nhiệt đới làm chủ đầu tư, Cty Khoa học Kỹ thuật Kiến Đức là đơn vị trúng thầu. Nhiều sản phẩm sau đó đã cao gấp 2,61 đến 2,89 lần, với giá trị chênh lệch cao nhất gần 15 tỷ đồng.
Trách nhiệm trong việc này thuộc về Giám đốc Sở Y tế TP, Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP (HCDC) và Giám đốc các BV thực hiện mua sắm như BV Thủ Đức, Nhi Đồng TP, Trưng Vương, Lê Văn Thịnh...
Ngoài trách nhiệm của chủ đầu tư, thanh tra còn chỉ ra nhiều nhà thầu không đáp ứng quy định. Cụ thể như, Cty TNHH Đông Nam Dược Nhị Thiên Đường trúng hai gói thầu cung cấp test nhanh cho BV Phục hồi chức năng nhưng lại không đủ điều kiện mua bán thiết bị y tế theo quy định. Từ đó dẫn đến việc nhà thầu không đủ khả năng cung cấp hàng hoá theo hợp đồng.
Cty Thiết bị Y tế Hoàng Ngân trúng gói thầu mua sắm thiết bị vật tư, sinh phẩm y tế phục vụ điều trị người bệnh tại bệnh viện dã chiến do Trung tâm Y tế TP Thủ Đức làm chủ đầu tư. Nhưng DN lại không được ủy quyền để phân phối sản phẩm.
Thanh tra còn chỉ ra nhiều gói thầu "có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đấu thầu". Điển hình như hai gói thầu mua khẩu trang y tế do HCDC làm chủ đầu tư có dấu hiệu vi phạm đấu thầu, gây thiệt hại hơn 6 tỷ đồng. TTCP nghi vấn dấu hiệu thông thầu giữa Cty BBC và BNC tại 3 gói thầu mua sắm trang phục, vật tư y tế chống dịch do BV Từ Dũ và BV Nhi đồng TP làm chủ đầu tư.
Sau khi chỉ ra các sai phạm, TTCP đã chuyển hồ sơ hai vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật cho Bộ Công an xử lý.
Liên quan vấn đề vi phạm trong lĩnh vực y tế, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (BTV) Hải Dương vừa thông báo kết luận kiểm tra về công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức thực hiện mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, thuốc, liên doanh liên kết trang thiết bị y tế trên địa bàn.
BTV Hải Dương đánh giá Đảng ủy Sở Tài chính, Đảng ủy Sở Y tế đã vi phạm quy chế làm việc, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu trách nhiệm trong quán triệt, triển khai các văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước; thiếu kiểm tra, giám sát trong công tác mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, thuốc, liên doanh liên kết trang thiết bị y tế: không kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vi phạm của đảng viên là người đứng đầu Đảng ủy và người đứng đầu tổ chức đảng trực thuộc.
Để xảy ra các vi phạm, khuyết điểm trên, trách nhiệm thuộc về Đảng ủy Sở Tài chính, Sở Y tế và ông Phạm Hữu Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế, ông Đinh Huy Hưng, Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, Sở Y tế.
Ông Thanh đã thiếu sâu sát trong công tác kiểm tra, giám sát, quản lý, điều hành, không kịp thời phát hiện, ngăn chặn các sai phạm nghiêm trọng tại đơn vị trực tiếp phụ trách là CDC Hải Dương. Ông Hưng thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ được giao, tham mưu cho Sở Y tế ban hành và trình UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản không đúng pháp luật. Các vi phạm này đến mức phải xem xét thi hành kỷ luật đảng. Hoàng Giang
