Ngày 24/8/2020, Chính phủ ban hành Nghị định 96/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 10/10/2020) thay thế cho Nghị định số 169/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia.
Nghị định xử phạt rất nhiều hành vi vi phạm khu vực biên giới đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong lãnh thổ Việt Nam, trong đó đáng chú ý là vi phạm quy chế khu vực biên giới đất liền được quy định tại Điều 6 với 10 nhóm hành vi, cụ thể như sau:
Mức phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300 đến 500 nghìn đồng đối với một trong những hành vi vào khu vực biên giới đất liền, vành đai biên giới không mang theo giấy tờ tùy thân; tạm trú, lưu trú, đi lại trong khu vực biên giới đất liền không đúng quy định; không thông báo, khai báo, đăng ký hoặc che giấu, giúp đỡ người khác đi lại, lưu trú, tạm trú trái phép trong khu vực biên giới đất liền.
Cư dân biên giới sử dụng giấy tờ xuất, nhập cảnh biên giới hết giá trị để qua lại biên giới, đi quá phạm vi quy định khi được phép qua lại biên giới, chăn thả gia súc, gia cầm qua biên giới; người nước ngoài vào khu vực biên giới đất liền (trừ khu du lịch, dịch vụ, khu kinh tế), vành đai biên giới không có giấy tờ theo quy định, vào vành đai biên giới không trình báo với đồn Biên phòng sở tại thì bị phạt tiền từ 500 ngàn đến 1 triệu đồng.
Phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng đối với một trong những hành vi cho người khác sử dụng giấy tờ có giá trị xuất, nhập cảnh biên giới để qua lại biên giới; canh tác, đào bới trong phạm vi đường thông tầm nhìn biên giới; không trình báo với đồn Biên phòng hoặc Công an cấp xã sở tại về mục đích, thời gian, danh sách người, số lượng phương tiện, nội dung và phạm vi hoạt động ở vành đai biên giới…
Hành vi dẫn dắt, tạo điều kiện cho người, phương tiện vào hoạt động trái phép trong khu vực biên giới đất liền; đi lại quá phạm vi quy định trong khu vực biên giới đất liền, trừ trường hợp là cư dân biên giới; quay phim, chụp ảnh, đo, vẽ cảnh vật, ghi hình trái phép bằng các thiết bị điện tử, thu phát vô tuyến điện trong vùng cấm… bị phạt tiền từ 2 đến 3 triệu đồng.
Cư dân biên giới qua biên giới không có giấy tờ có giá trị xuất, nhập cảnh biên giới, làm ruộng rẫy, qua lại biên giới không đúng các điểm quy định dành cho việc qua lại của cư dân biên giới, sử dụng giấy tờ có giá trị của người khác để qua lại biên giới… thì bị phạt từ 3 đến 5 triệu đồng. Hành vi đốt cây khai hoang trong phạm vi 1.000m tính từ đường biên giới trên đất liền; xâm cư ở khu vực biên giới đất liền; sử dụng vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ trái phép trong vành đai biên giới nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt từ 5 đến 10 triệu đồng.
Còn việc vào vành đai biên giới không có giấy tờ theo quy định và không trình báo cho đồn Biên phòng hoặc UBND cấp xã sở tại (trừ cư dân biên giới); đánh bắt thủy sản trái phép, sử dụng vật gây nổ, chất có độc, xung điện trên sông suối, trong lòng đất khu vực biên giới; vận chuyển thi hài, hài cốt, xác động vật trái phép qua biên giới; chôn thi hài, hài cốt, xác động vật, dịch chuyển mồ mả trong vành đai biên giới; bắn, phóng, thả, điều khiển các phương tiện bay trong khu vực biên giới hoặc qua biên giới có thể bị phạt đến 50 triệu đồng.
Ngoài hình thức phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, bị tịch thu giấy tờ có giá trị xuất, nhập cảnh biên giới, bị trục xuất.
