Vén màn bí ẩn gỗ sưa

(PLO) - Cơn sốt gỗ sưa càn quét từ thành thị tới nông thôn. Những mẩu gỗ cũ kỹ được bán với cái giá giật mình khiến nhiều người sẵn sàng gỡ hoành phi câu đối, đồ thờ tự bằng gỗ sưa đỏ xuống để bán.  Bí ẩn gì khiến loại gỗ này trở nên đắt đỏ đến như vây?
Gỗ sưa được chế tác thành nhiều món đồ thủ công mỹ nghệ.
Gỗ sưa được chế tác thành nhiều món đồ thủ công mỹ nghệ.
Trung Quốc có cả bảo tàng cho gỗ sưa
Đến nay ở Việt Nam, người dân bình thường cũng như giới buôn gỗ chỉ biết rằng gỗ sưa đỏ (người Trung Quốc gọi là gỗ Tử Đàn) đang có giá rất đắt, chỉ cần có sưa là có người Trung Quốc đến tận nơi mua gom. Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn đang rất mơ hồ về giá trị sử dụng của loại gỗ quý này, chúng ta vẫn chưa hiểu vì sao nó lại có giá cao đến như vậy. 
Và theo tìm hiểu của phóng viên thì trong khi ở Việt Nam, nhiều người sẵn sàng gỡ hoành phi câu đối, đồ thờ tự bằng gỗ sưa đỏ xuống để bán thì ở Trung Quốc đã có hẳn một bảo tàng quốc gia về loại gỗ này với diện tích 9.569m2, nằm ở số 23 đường Kiến Quốc (khu Triều Dương, TP.Bắc Kinh). 
Bảo tàng mở cửa từ tháng 9/1999, trưng bày hơn 1.000 vật dụng làm bằng gỗ sưa như tủ, bàn ghế, giường, kỷ án, đồ mỹ nghệ, chủ yếu từ đời Minh, Thanh. Như vậy, chưa bàn đến công dụng của gỗ sưa ra sao nhưng rõ ràng người Trung Quốc đã và đang hết sức coi trọng loại gỗ này.
Qua thông tin giới thiệu từ trang mạng của bảo tàng nêu trên, gỗ sưa đỏ (Tử Đàn) được coi là một trong những loại gỗ quý nhất thế giới. Loại gỗ này chủ yếu sinh trưởng ở các nước Đông Nam Á. Ở Quảng Tây và Quảng Đông (Trung Quốc) cũng có gỗ Tử Đàn nhưng số lượng tương đối ít. Gỗ sưa đỏ thuộc loại thực vật nhiệt đới, lá thường xanh, loại lá nhỏ là tốt nhất, cây cao 10-15m, gỗ chắc, nặng dị thường, cho xuống nước là lập tức chìm. 
Người Trung Quốc phân loại gỗ sưa đỏ theo thời gian sinh trưởng của cây gỗ này. Theo đó, một cây gỗ sưa phải trải qua hàng trăm năm sinh trưởng thì mới trở thành một thứ gỗ quý và gỗ sưa lâu năm thường được gọi là gỗ cũ, có màu tím. Còn loại gỗ có thời gian sinh trưởng khoảng vài chục năm thường được gọi là gỗ mới, có màu đỏ. 
Cả hai loại gỗ này đều có vân theo hình càng cua nhưng không theo quy tắc hoặc giống kiểu lông bò (loại sưa ở Việt Nam). Tuy nhiên, gỗ sưa thường có tỷ lệ sử dụng được rất ít, chỉ khoảng 15-20%. Bởi cứ 10 cây gỗ sưa thì có đến 9 cây bị rỗng ruột. Vì vậy, người Trung Quốc có câu thành ngữ: “Một tấc gỗ sưa tương đương với một tấc vàng”.
Ở Trung Quốc, từ thời cổ đại người ta đã nhận thức được giá trị của gỗ sưa. Trong một cuốn sách cổ đời Tấn (thế kỷ III), gỗ sưa được gọi là Tử Đàn, “Tử” có nghĩa là tốt lành may mắn, “Đàn” trong tiếng Phạn là bố thí, mang ý nghĩa tâm linh. 
Do chất lượng gỗ vừa có tính rắn chắc vừa có tính dẻo dai, không dễ bị mối mọt và tương đối hiếm nên trong lịch sử Trung Quốc, các triều đại đều rất quý trọng loại gỗ này và chỉ vua chúa, quan lại mới được sử dụng. 
Gỗ sưa Việt Nam thuộc loại đầu bảng
Nói về gỗ sưa, không chỉ người Trung Quốc mà ngay cả người nước ngoài cũng hết sức coi trọng. Tương truyền, trước đây mộ của Napoleon có một cỗ quan tài mô hình bằng gỗ sưa dài 5 tấc, người tham quan rất lấy làm ngưỡng mộ. Vì vậy không ít người nước ngoài khi đến Bắc Kinh, thấy những vật dụng bằng gỗ sưa đã bỏ tiền, bỏ công thu mua. Do việc vận chuyển khó khăn nên họ chỉ mua những cánh cửa tủ, mặt hòm có hình hoa văn đẹp rồi đem về nước đóng khung làm đồ trưng bày.
Một chiếc vòng tay bằng gỗ sưa
 Một chiếc vòng tay bằng gỗ sưa
Trong cuốn “Trung Quốc cổ điển gia cụ dụng tài giám thưởng” có nói gỗ sưa sinh trưởng ở Việt Nam, Lào, phía tây Malaysia, Campuchia, Thái Lan nhưng gỗ sưa Việt Nam và Campuchia có chất lượng tốt nhất. Tài liệu sớm nhất nói đến gỗ sưa Việt Nam là cuốn “Cổ kim chú thảo mộc” từ thế kỷ 1 nêu rõ: “Tử Mai Mộc, xuất Phù Nam nhi sắc tử, tích viết Tử Đàn”. Phù Nam ngày xưa là địa danh người Trung Quốc dùng để gọi Campuchia, Việt Nam, Thái Lan, Malaysia. Như vậy, ngay từ thời cổ đại, người Trung Quốc đã nhận định rằng gỗ sưa Việt Nam và Campuchia là loại đầu bảng.
Gỗ sưa Việt Nam có vân hình lông bò, gỗ có nhiều dầu, lá nhỏ dần lên trên. Màu sắc từ tím đến đỏ. Gân đen nhiều dễ nhìn thấy, phân giới rõ ràng, đường gân chạy rất ảo diệu huyền hoặc giống như màu sắc tán ra dưới lớp men sứ. Đây là loại gỗ có tính ổn định cực cao. Cảm quan rất đẹp, không rối mắt. 
Thông thường gỗ sưa đỏ (Tử Đàn) có màu nâu hoặc nâu tím, loại nâu tím có hàm lượng tinh dầu lớn hơn. Khi hai miếng gỗ đập vào nhau tạo nên tiếng kêu vang. Khi dùng làm điêu khắc, gỗ sưa có màu sắc đẹp, chịu va đập, cào xước tốt, đường vân như mây bay nước chảy, đại đa số có đường gân đen giống như vết phết mực trên tranh sơn thủy, đặc biệt giống với đá cẩm thạch Vân Nam.
Từ những thông tin trên, có thể nhận định rằng, gỗ sưa ở Trung Quốc có giá cao ngất ngưởng thứ nhất là do đây là loại gỗ hiếm, được các triều đại vua chúa, quan lại sử dụng nên mang ý nghĩa cao quý. Ngoài ra loại gỗ này còn được ưa chuộng vì người ta tin rằng gỗ sưa có ý nghĩa may mắn, tốt lành, đem lại sự thành công trong sự nghiệp, quan trường cho chủ sở hữu....
(Còn nữa)

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam

Cần “luồng gió mới” cho phim truyền hình Việt Nam
(PLVN) - Sau giai đoạn thành công với các bộ phim về đề tài gia đình, phim truyền hình Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi các mô típ quen thuộc dần trở nên nhàm chán. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của những tác phẩm khai thác các đề tài mới mẻ cho thấy tín hiệu đáng mừng, khẳng định sự cần thiết của một “luồng gió mới” để làm phong phú mảng phim truyền hình và đáp ứng nhu cầu khán giả hiện nay.

Triển lãm “Thiên Quang” - câu chuyện ánh sáng đất trời Thăng Long

Triển lãm truyền tải ý nghĩa về ánh sáng đất trời, tri thức, văn hóa và lịch sử lâu đời đất Thăng Long (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của trời và đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống diễn ra tại khu Thái Học, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội). Từ ngày 22/12/2024 đến ngày 25/3/2025

Câu chuyện thoát nghèo của người phụ nữ Mường chinh phục Liên hoan phim quốc tế

Chị Bùi Thị Thu Huyền cầm trên tay hai chiếc cúp danh dự của Liên hoan phim SineMaya 2024. (Ảnh: TYM)
(PLVN) - Những ngày cuối năm 2024, tin vui đã đến khi bộ phim ngắn mang tên “Escaping Poverty: A Story of a Muong Woman Supported by TYM” được xây dựng dựa trên câu chuyện có thật của chị Bùi Thị Thu Huyền, một phụ nữ dân tộc Mường sống tại Thanh Sơn, Phú Thọ, đã đạt giải tại Liên hoan phim quốc tế SineMaya 2024. Bộ phim gây ấn tượng khi chị Huyền và các thành viên trong gia đình tự đóng vai chính, mang đến cảm xúc chân thực và sâu sắc.

Cuộc đời buồn của 'ông hoàng bolero' Trúc Phương

Những bản nhạc sầu thương đã vận vào đời nhạc sĩ Trúc Phương. (Nguồn: Amnhac.net)
(PLVN) - Nhạc sĩ Trúc Phương nổi tiếng khoảng những năm 60 của thế kỷ trước với dòng nhạc bolero uyển chuyển, hấp dẫn. Mỗi câu hát, lời ca của ông đều gắn liền với thân phận con người trôi nổi, đau thương, buồn khổ. Có lẽ, âm nhạc đã vận vào cuộc đời của nhạc sĩ Trúc Phương “chữ tài đi với chữ tai một vần”.

Các thí sinh với trang phục dân tộc tại bán kết 'Hoa hậu Thương hiệu Việt Nam 2024'

Các thí sinh với trang phục dân tộc đại diện cho bản sắc văn hoá của 54 dân tộc anh em. (ảnh BTC)
(PLVN) - Các thí sinh với trang phục dân tộc đại diện cho bản sắc văn hoá của 54 dân tộc anh em. Tiết mục đã khiến tất cả mọi người trong như vừa được sống lại với không khí hào hùng và mang đầy hào khí của dân tộc Việt Nam qua hơn 4.000 năm lịch sử tại đêm Bán kết “Hoa hậu Thương hiệu Việt Nam 2024 - Miss Brand VietNam 2024” vừa diễn ra tại thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.