Về làng bánh gai chỉ rộn ràng nhất dịp giáp Tết

Làng bánh gai xã Tân Hòa có lệ làm riêng là chỉ làm dịp giáp tết
Làng bánh gai xã Tân Hòa có lệ làm riêng là chỉ làm dịp giáp tết
(PLVN) - Ai qua quê lúa nhớ ghé xã Tân Hòa/Bánh gai dẻo thơm mua lấy làm quà/Hương gai, hương nếp đậm đà khó quên.

Hương vị khó quên

Xã Tân Hòa, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình từ lâu nổi tiếng là mảnh đất của những chiếc bánh gai dẻo thơm, ngon nức tiếng trong Nam, ngoài Bắc. Trên khắp tỉnh, thành, bánh gai Tân Hòa đang chiếm vị trí đặc biệt của những người sành ăn, tìm về thứ quà đồng quê giản dị, gần gũi. 

Tìm đến Tân Hòa những ngày cuối năm, thoảng trong gió đã có mùi thơm nồng của gạo nếp và đỗ xanh. Theo cụ Đỗ Văn Hạ (82 tuổi) người thôn Đại Đồng, xã Tân Hòa chia sẻ, nghề làm bánh ở đây có khoảng 400 năm, không rõ chính xác có từ bao giờ. Cứ theo truyền thống cha truyền con nối, mà các hộ gia đình vẫn giữ gìn cho đến ngày nay. 

Tân Hòa là xã có truyền thống làm bánh gai nhưng để nghề phát triển phải kể đến công lao của bà Nguyễn Thị Thì, thôn Tường An. Bà được người dân nơi đây mệnh danh là “bà tổ của làng nghề” bởi hầu hết chủ cơ sở làm bánh gai nổi tiếng ở xã đều là những người con, người cháu, trực tiếp do bà Thì truyền dạy kinh nghiệm.

Theo chia sẻ của những người dân làm bánh lâu năm, để làm chiếc bánh là cả một quá trình đầy kì công, tỉ mỉ của người làm bánh trong tất cả các khâu. Đầu tiên, giã bánh góp phần quyết định chất lượng của bánh. Thường khi xưa giã bằng cối đại hai người nhún và một người trực ở cối đá để đảo trộn cho thật đều.

Khi giã phải giã liên tục cho thật đều nhịp chày, trộn cho thật kỹ đến khi nào bột nhuyễn, dẻo quánh. Khi luyện đã đến độ thử kiểm tra bằng cách xoa đầu ngón tay xem bột mịn chưa, nếu bột mịn, mềm dẻo có màu đen bóng, cầm hai đầu kéo mà không đứt hoặc nắm bột bỏ lên lòng bàn tay thấy bột cứ từ từ xệ ra thì mới được. 

Một thứ vô cùng quan trọng làm nên hồn cốt bánh gai Tân Hòa, chính là pha chế mật, mật “non” hoặc “già” còn tùy thuộc vào thời tiết. Những người thợ giàu kinh nghiệm thường lấy mắt mà nhận biết. Lấy bột này đem nặn từng cục tròn rồi dàn mỏng trên lòng bàn tay, lấy nhân cho vào giữa, vê lại sao cho nhân nằm gọn giữa lòng chiếc bánh.

Khâu hấp bánh cũng vô cùng quan trọng, mà cụ Đỗ Văn Hạ gọi đó là thử sự tinh hoa và sự nhạy bén người trông bánh. Nếu để sôi quá bị “hấy” bánh ăn mất ngon. Khi gắp bánh ra, bánh phải tỏa ra mùi thơm, bùi, nức mũi mới đạt tiêu chuẩn. Bánh được hấp cách thủy trong khoảng từ 1-2h, tùy theo số lượng phải căn chỉnh thời gian phù hợp, nếu quá sớm bánh chưa kịp chín mềm, quá lâu bánh sẽ bị nhão, mất độ dẻo ngọt đặc trưng.

Cách gói bánh cũng là khâu để người ăn đánh giá tay nghề người làm. Lá chuối khô được chọn phải là chuối tiêu, sau khi vuốt phẳng gói lại cho khéo thành từng chiếc bánh vuông vắn, quấn một chiếc lạt giang bên ngoài. Sau khi nặn, bánh sẽ được lăn qua mỡ để thêm độ bóng và bớt dính, sau đó rắc vừng lên trên để thêm vị bùi khi ăn.

Gói bánh cũng đòi hỏi nghệ thuật. Lá khô là cách tốt nhất để bảo vệ bánh được lâu và giữ được hương vị. Người thưởng thức thấy bánh nhiều lá mà hiểu rằng họ độn lá vào cho bánh to để chiêu khách, nói vậy là phụ công người làm bánh nhiều lắm.

Gia đình chị Hồng Nhung cũng "phất lên" từ chính nghề truyền thống quê hương
Gia đình chị Hồng Nhung cũng "phất lên" từ chính nghề truyền thống quê hương

Nhộn nhịp nhất dịp giáp Tết

Ở Tân Hòa có nghề làm bánh thì ai cũng biết, vì nghe tên quen thuộc với khắp các tỉnh trong Nam, ngoài Bắc mà đặc biệt dân lái xe. Tuy nhiên, có cái lệ độc đáo khiến Tân Hòa trở nên nổi tiếng đó là làng chỉ nhộn nhịp làm bánh nhất dịp cận Tết.

Khác với những làng bánh khác, bánh gai Tân Hòa có một điểm đặc biệt đó là đa số các hộ gia đình làm bánh đều là người dân trong làng, họ làm bánh như một nghề tay trái. Đặc biệt, tại đây công việc làm bánh chủ yếu diễn ra vào khoảng thời gian hai tháng cận Tết. Đó chính là lúc bận rộn nhất khi liên tục nhận các đơn hàng từ các tỉnh ngoài. 

Đến Tân Hòa dịp cận Tết, ai cũng sẽ không khỏi bất ngờ bởi không khí nhộn nhịp khắp làng trên, xóm dưới bởi đó là thời gian họ tập trung vào công việc làm bánh. Anh Vũ Hồng Đam (25 tuổi) chia sẻ: “Tôi là người Tân Hòa, gia đình có truyền thống làm bánh từ nhiều năm nay. Thời gian trong năm công việc chính của bố mẹ tôi là công nhân, còn cứ dịp cuối năm này thì nhà tôi bắt đầu làm bánh gai để bán”.

Hầu hết các hộ gia đình tại đây đều có truyền thống như vậy. Người dân tại đây gọi là đón Tết sớm, bởi vì không khí náo nức làm bánh trong từng gia đình vui không khác gì không khí Tết. Nhiều người đi làm ăn xa cũng tranh thủ về sớm để phụ công việc làm bánh của gia đình.

Anh Đam chia sẻ thêm, dù là thanh niên đi làm ăn xa, nhưng thời gian cuối năm anh luôn tranh thủ về sớm để làm bánh cùng gia đình, vừa thêm thu nhập ngày Tết, vừa giữ nghề truyền thống, nét đặc trưng của quê hương. Có dịp cao điểm Tết, nhà anh nhận trung bình 2.000 chiếc bánh đặt hàng từ khách. Đa phần khách cũ, cứ dịp cận Tết họ đến đặt gia đình để làm.

Vì vậy, đa số gia đình tại đây đều tập trung làm bánh cao điểm dịp cuối năm. Dù vất vả vì thời gian giáp Tết Nguyên đán, nhưng người dân nơi đây suốt nhiều năm vẫn giữ gìn nét làm bánh riêng biệt của quê mình.

Bánh gai chính là món quà quê dân dã từ chính bàn tay tài hoa của người dân quê lúa
Bánh gai chính là món quà quê dân dã từ chính bàn tay tài hoa của người dân quê lúa 

Phất lên nhờ làm bánh

Không chỉ là nghề truyền thống của quê hương, sản xuất chủ yếu vào dịp Tết. Hiện nay, một số hộ gia đình tại Tân Hòa đã chuyển mình sang sản xuất bánh gai chuyên nghiệp với quy mô nhà xưởng, thời gian liên tục trong năm. Không ít gia đình đã “đổi đời” nhờ bánh gai.

Ngôi nhà khang trang, rộng rãi với đầy đủ tiện nghi nằm tại trung tâm xã là cơ sở sản xuất bánh gai Hoàng Nhung do chị Ngô Hồng Nhung làm chủ chính là thành quả từ việc phát triển nghề truyền thống.

Hơn 25 năm trước, vợ chồng chị Nhung chỉ là những người làm thuê cho các hộ dân làm bánh trong xã. Chồng chị đi giao hàng cho các nơi ở thành phố, còn chị trực tiếp làm và gói bánh. Đến năm 1992, vợ chồng chị Nhung quyết định “suy nghĩ lớn”, mở cơ sở sản xuất bánh gai Hoàng Nhung tại chính mảnh đất tư gia.

Chị Nhung chia sẻ: “Làm bánh gai không quá vất vả nhưng đòi hỏi người làm có sự cần mẫn và tỉ mỉ. Phải thường xuyên thức khuya, dậy sớm nên nếu không yêu nghề, say nghề thì rất khó giữ được nghề. Trung bình mỗi ngày gia đình tôi sản xuất được khoảng 3.000 bánh vào mùa đông và 1.000 bánh vào mùa hè”.

Trước đây, gia đình chủ yếu sản xuất dịp Tết giống bà con trong xã với một số đơn hàng nhỏ. Sau thời gian nghiên cứu, với mong mỏi phát triển nghề truyền thống của quê hương, cũng như khát vọng làm giàu từ chính tài sản của cha ông để lại. Chị Nhung mở thêm xưởng bánh, cũng là người tiên phong cho việc chuyên nghiệp hóa làm bánh gai của làng thay vì sản xuất nhỏ lẻ như trước.

Không chỉ làm giàu cho gia đình khi xây được cơ ngơi tư gia tiền tỷ từ chính sự mày mò, học hỏi, dám nghĩ lớn. Cơ sở sản xuất bánh gai Hoàng Nhung còn tạo việc làm cho 7 lao động trong xã với thu nhập bình quân 2 - 3 triệu đồng/người/tháng, hầu hết đều là người cao tuổi, hoàn cảnh khó khăn. 

Bà Vũ Thị Vườn, 63 tuổi, thôn Đại Đồng cho biết: “Tôi gắn bó với nghề làm bánh gai đến nay đã hơn 20 năm. Làm ở đây vừa giúp tôi có thêm thu nhập khi tuổi đã cao, vừa giữ gìn được nghề cổ truyền”.

Giờ thì bánh gai đã theo chân người du lịch đi xa tận địa đầu Mũi Cà Mau, tít tắp Móng Cái, nhiều khi còn vượt biên sang nước bạn. Về tham quan Tân Hòa – quê lúa những ngày cuối năm, hòa vào không khí tất bật khẩn trương, người làm bánh như được đón Tết sớm.

Không chỉ là nghề kiếm thêm thu nhập mà còn chính là sự giữ gìn, nâng niu hạt gạo, tinh túy quê hương của người dân Tân Hòa. Giờ đây, mỗi dịp Tết đến, xuân về, trong không khí khẩn trương ấy, người ta lại tất bật làm những món quà quê giản dị, gửi cái Tết đến mọi miền đất nước.

Tin cùng chuyên mục

Các video trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy những robot hình cầu chạy bằng AI tuần tra đường phố cùng cảnh sát, phát hiện và ngăn chặn tội phạm. (Hình ảnh: X)

Robot có khả năng bắt tội phạm tại Trung Quốc

(PLVN) - Trung Quốc gây chú ý toàn cầu với việc thử nghiệm robot hình cầu tự động RT-G, được trang bị súng bắn lưới, hơi cay, bom khói và công nghệ nhận diện khuôn mặt. Đây là bước tiến mới trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tăng cường an ninh công cộng.

Đọc thêm

Trạm Refill Xanh - Hành trình vì một tương lai xanh của "Cỏ cây hoa lá"

Một Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá
(PLVN) - Trạm Refill Xanh của Cỏ Cây Hoa Lá vinh dự là một trong những mô hình tiên phong, dẫn đầu xu hướng xanh, giảm thiểu rác thải nhựa được chia sẻ trong sự kiện "Plastic Talk on Refill,"- Thúc đẩy hệ thống tái nạp tại Việt Nam do Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP) phối hợp cùng Mạng lưới Kinh tế Tuần hoàn - CE Hub Việt Nam tổ chức tại trụ sở Liên Hợp Quốc.

Cấm thuốc lá mới, Singapore và Brazil giảm tỷ lệ hút thuốc xuống mức thấp nhất thế giới

Bà Bungon Ritthiphakdee, Nhà sáng lập và Cố vấn cấp cao, Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA).
(PLVN) - Hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử (TLĐT) và thuốc lá nung nóng (TLNN), trong đó Singapore, Brazil và Hồng Kông (Trung Quốc) đã chứng minh hiệu quả của lệnh cấm khi duy trì tỷ lệ hút thuốc thấp nhất thế giới, lần lượt là 10,1%, 9,1% và 9,5%. Thuế thuốc lá cũng được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát tỷ lệ hút thuốc.

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'

Chinh phục thị trường Việt nhờ 'công nghệ đột phá'
(PLVN) - Trong hành trình gần 18 năm xây dựng và phát triển, Công ty TNHH MTV Thế Linh đã khẳng định vị thế và uy tín vững chắc trên thị trường nội địa. Nhờ ứng dụng các công nghệ đột phá trong sản xuất và kinh doanh các sản phẩm chăn, drap, gối và nệm, công ty không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn mang đến sự hài lòng tối đa cho người tiêu dùng Việt Nam.

Khi lừa đảo trên mạng núp sau những vỏ bọc hào nhoáng

Dưới lớp vỏ thành đạt, Mr Pips cùng đồng bọn đã gây ra vụ lừa đảo tài chính lên đến hàng nghìn tỉ đồng. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Lừa đảo trực tuyến từ lâu đã trở thành một vấn nạn toàn cầu, với những chiêu trò tinh vi nhằm đánh lừa sự cảnh giác của người dùng mạng. Bên cạnh những kẻ lừa đảo sử dụng danh tính giả để thực hiện các hành vi phạm pháp, thì một hình thức lừa đảo khác còn đáng lo ngại hơn: lừa đảo “không ẩn danh”, núp sau những vỏ bọc hào nhoáng trên mạng ảo.

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà

Vinacoco – hành trình đưa thạch dừa đến từng nhà
(PLVN) -  Vinacoco ( Công ty CP Cô Cô Việt Nam) - một thành viên của GC Food Group - vừa vinh dự nhận được 2 giải thưởng lớn: Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2022 và Sao Vàng Đất Việt năm 2024. Đây là sự công nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc biến nước dừa, một thức uống bình thường trở thành thạch dừa cao cấp của Việt Nam.

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo

FBI cảnh báo nguy cơ từ lừa đảo sử dụng trí tuệ nhân tạo
(PLVN) - Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vừa phát đi cảnh báo rằng tội phạm đang tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các chiêu trò lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Từ các vụ lừa đảo tình cảm, đầu tư đến các chiêu trò tuyển dụng giả mạo, AI đang giúp kẻ gian tạo ra các nội dung có độ chân thực cao, khiến nhiều người dễ dàng sập bẫy.

Găng tay cao su thiên nhiên Nam Long: Hơn một thập kỷ khẳng định chất lượng và niềm tin với hàng Việt

Găng tay cao su thiên nhiên Nam Long: Hơn một thập kỷ khẳng định chất lượng và niềm tin với hàng Việt
(PLVN) - Được sản xuất từ nguyên liệu cao su thiên nhiên an toàn, sản phẩm của Nam Long không chỉ đảm bảo chất lượng vượt trội mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Nỗ lực không ngừng nghỉ hơn 10 năm qua với cam kết mang lại giá trị tốt nhất, Nam Long đã và đang trở thành sự lựa chọn đáng tin cậy của người tiêu dùng, đồng hành cùng sự phát triển của hàng Việt.

Công nghệ AI: Cầu nối tiềm năng giúp người khuyết tật hòa nhập

Một người khiếm thị đang sử dụng phiên bản AI của Be My Eyes để gọi taxi. (Ảnh: OpenAI/Be My Eyes)
(PLVN) - Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần khẳng định vai trò trong việc thúc đẩy quyền lợi của người khuyết tật bằng cách đáp ứng các nhu cầu cá nhân và mở rộng khả năng sống độc lập. Các hệ thống hỗ trợ dựa trên AI mang đến nhiều tiện ích như nhận diện chuyển động mắt, nhận diện giọng nói và xác định tuyến đường dễ tiếp cận. Những công cụ này không chỉ cải thiện khả năng di chuyển cá nhân mà còn giúp người khuyết tật tiếp cận thông tin, giáo dục và thị trường lao động.

Làng bưởi Tân Triều tất bật cho vụ Tết

Làng bưởi Tân Triều tất bật cho vụ Tết
(PLVN) -  Vào những tháng cuối năm gần dịp Tết Nguyên đán, người dân làng bưởi Tân Triều đang tất bật chăm sóc vườn bưởi để cho ra những trái bưởi ngon và chất lượng nhất chuẩn bị phục vụ người tiêu dùng cùng thị trường bưởi tết năm 2025.

Giữ 'hồn' để thương hiệu bưởi Đoan Hùng vang xa

Trong vườn của gia đình ông Nguyễn Minh Mạch, cây bưởi lâu đời nhất có tuổi lên đến hơn 30 năm.

(PLVN) - Tự hào vì bưởi Đoan Hùng, đặc biệt là bưởi Sửu "vang danh" nhờ mùi thơm và vị ngon đặc biệt, suốt nhiều năm qua, người dân đất Tổ luôn cố gắng giữ gìn và phát triển sản vật mà tổ tiên để lại. Bưởi Đoan Hùng đã được dán tem, nhãn mác mang chỉ dẫn địa lý đưa ra tiêu thụ trên thị trường cả nước...

Robot côn trùng của Trung Quốc nhanh hơn gián

Robot côn trùng của Trung Quốc nhanh hơn gián (Ảnh: China Daily)
(PLVN) - Một nhóm nghiên cứu tại Trung Quốc đã phát triển thành công một robot côn trùng có tốc độ di chuyển nhanh hơn gián và khả năng ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực, từ cứu hộ thảm họa đến kiểm tra thiết bị cơ khí.