Văn học thiếu nhi dần "lớn", đạt được chỗ đứng trong làng văn học Việt

"Chang hoang dã - Gấu" được nhà xuất bản Pan Macmillan (Anh) mua bản quyền phát hành toàn cầu.
"Chang hoang dã - Gấu" được nhà xuất bản Pan Macmillan (Anh) mua bản quyền phát hành toàn cầu.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Trong năm qua, lần đầu tiên, văn học thiếu nhi có giải thưởng riêng tôn vinh, góp phần ghi đậm dấu ấn cho thể loại này.

Sách thiếu nhi "tỏa sáng" trong và ngoài nước

Tại buổi tọa đàm Văn học Việt Nam - Một năm nhìn lại vừa được diễn ra tại Khoa Văn học, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà văn Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - đã đánh giá văn học thiếu nhi, cũng như mảng sách viết cho trẻ nhỏ, là một trong hai điểm nổi bật nhất của văn học Việt trong năm qua. Bên cạnh dòng sách viết về đề tài dịch bệnh, sách thiếu nhi tạo được sự chú ý khi liên tục có những tựa sách hay được ra mắt, được trao giải thưởng trong nước cũng như nhiều tác phẩm được mua bản quyền phát hành ở nước ngoài.

Tháng 6/2021, giải thưởng Dế mèn thường niên của Báo Thể thao & Văn hóa gọi tên tác phẩm Đi trốn (Bình Ca), bộ truyện Khác biệt mới tuyệt làm sao (Nguyễn Hoàng Vũ), truyện tranh Ly & Chũn - Tết là nhất, nhất là tết! (Mèo Mốc)… Giải thưởng Sách quốc gia 2021 tôn vinh Chang hoang dã - Gấu (Trang Nguyễn, họa sĩ Jeet Zdung) với giải A, giải B trao cho Lướt cùng Tí địa lý (Xuân Đài, Uyên Trương), Chuyện anh em nhà Mem và Kya (Nguyễn Quang Thiều)…

Ở mảng sách dịch, Nâu Nâu thị thành - Xanh Xanh đồng quê (Mo Willems, dịch giả Hoài Anh) được trao giải C. Ngoài ra, giải thưởng còn dành cho các công trình của nhóm tác giả: Loài Plastic - Khi nhựa trỗi dậy, bộ sách Dạy con tài chính… Riêng Cá voi Eren đến hòn Mun (Lê Đức Dương) vào vòng chung khảo giải thưởng Văn học thiếu nhi, Hội Nhà văn Việt Nam 2021. Ngoài ra, Chang hoang dã - Gấu cũng được nhà xuất bản Pan Macmillan (Anh) mua bản quyền phát hành toàn cầu. Tác phẩm Hành trình đầu tiên (Phùng Nguyên Quang - Huỳnh Kim Liên) xuất hiện trên New York Times và The Wall Street Journal…

Chỉ mới điểm qua những tác phẩm được vinh danh trong năm đã thấy được sự đa dạng của thể loại cùng sự tham gia mảng sách thiếu nhi của nhiều tác giả, đội ngũ họa sĩ minh họa. Văn học thiếu nhi cũng như dòng sách tranh, artbook dành cho trẻ nhỏ ngày càng khởi sắc. Bà Khúc Thị Hoa Phương, Giám đốc Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, cho biết từ ba năm trở lại đây, đơn vị đã thành lập phòng biên tập chuyên phụ trách mảng sách cho thiếu nhi. Crabit Kidbooks tập trung mảng sách đầu tư minh họa màu rất đẹp, dành cho trẻ từ 6-10 tuổi. Chibooks cũng xác định sách thiếu nhi sẽ là một trong những thể loại được chú trọng khai thác trong thời gian tới. Bà Nguyễn Lệ Chi - Giám đốc Chibooks - cho biết việc đầu tư sách thiếu nhi của đơn vị đồng thời hướng đến mục tiêu giới thiệu tác phẩm trong nước đến thị trường nước ngoài.

Vài năm trở lại đây, không còn những nhận định “vắng bóng” hay “thiếu tác phẩm hay” khi nói về văn học thiếu nhi, thay vào đó là sự khởi sắc đáng kỳ vọng. Không kể những tác phẩm đoạt giải, năm qua có nhiều tác phẩm cho thiếu nhi được ra mắt, đa dạng phong cách, đề tài. Bên cạnh đó là dòng sách tranh được các đơn vị đầu tư, nắm bắt và tiếp cận kịp thời với xu hướng làm sách đẹp của thế giới. Sự tham gia ngày càng đông đảo của đội ngũ họa sĩ trẻ minh họa mang đến làn gió mới cho các tác phẩm thiếu nhi.

Đầu tư cho tương lai

2021 là năm đầu tiên mà cả Hội Nhà văn Việt Nam lẫn Hội Nhà văn TP.HCM có giải thưởng dành riêng cho văn học thiếu nhi. Các mùa giải thường niên những năm trước chỉ trao cho tác phẩm văn xuôi, thơ, văn học dịch và lý luận phê bình, vì vậy, văn học thiếu nhi vô tình trở thành “chiếu dưới”. Giải thưởng không có nghĩa rằng sẽ giúp tác phẩm trở thành bestseller, nhưng đó là một dấu ấn đáng ghi nhớ trong dòng chảy chung của văn học.

Năm nay, ngoài giải thưởng dành cho văn học thiếu nhi, Hội Nhà văn Việt Nam còn chuẩn bị cuộc vận động viết cho thiếu nhi với quy mô lớn. Nhà văn Nguyễn Quang Thiều cho biết, Hội Nhà văn Việt Nam sẽ tìm cách xã hội hóa để có thể in được mỗi năm từ 5-10 vạn bản sách hay, chất lượng dành cho các em nhỏ. Không riêng những tác phẩm mới xuất bản vài năm trở lại đây, những tác phẩm văn học thiếu nhi có giá trị một thời cũng sẽ được in lại. Đây sẽ là những món quà quý dành cho học sinh nghèo vùng sâu.

Trong kế hoạch 2022 của Hội Nhà văn TP.HCM, dự kiến sẽ có một trại sáng tác văn học thiếu nhi, quy tụ lực lượng những người trẻ viết cho trẻ nhỏ…

“Cần phải có sự đầu tư mang tầm chiến lược cho văn học thiếu nhi” là lời tâm huyết mà nhà văn Nguyễn Quang Thiều chia sẻ tại tọa đàm Văn học Việt Nam - Một năm nhìn lại. Theo ông, trao vào tay trẻ nhỏ những cuốn sách hay, chính là cách người lớn đang góp phần bồi đắp, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

Những cuộc vận động viết, những giải thưởng thường tạo ra cơ hội quy tụ các tác phẩm để nhìn thấy một diện mạo của văn học cũng như lực lượng người viết. Nhưng văn học thiếu nhi có một thời gian dài bị gián đoạn những cuộc thi viết lẫn giải thưởng. Sự lấn át của sách dịch lại càng khiến cho văn học trong nước bị lép vế. 2021 được xem là một năm bản lề cho mọi sự khởi đầu lại, có được “bệ đỡ” từ những chiến lược, tầm nhìn và sự quan tâm của Nhà nước, các Hội nghề nghiệp cũng như các đơn vị làm sách, văn học thiếu nhi hứa hẹn sẽ tiếp tục những mùa bội thu.

Đọc thêm

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'
(PLVN) - Đây là khẩu hiệu được hô vang tại diễn đàn “Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ” nhằm thể hiện sự đoàn kết, chung tay cùng thay đổi thúc đẩy bình đẳng giới vì một xã hội bình đẳng, văn minh, hạnh phúc.

'Ngàn xưa âm vọng' tôn vinh di sản tuồng Huế

Trong nghệ thuật tuồng, mặt nạ là điểm nhấn độc đáo tạo nên phần hồn của vở diễn.
(PLVN) - “Ngàn xưa âm vọng” là một sự kiện nghệ thuật tôn vinh di sản tuồng Huế trong dịp Festival Huế, tạo ra một lễ hội đường phố vui tươi, có khả năng thu hút du khách và người dân. Chương trình do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức thực hiện với sự kết hợp giữa các yếu tố nghi lễ, quảng diễn (biểu diễn ở không gian rộng, đường phố) với trình diễn sân khấu, để lại nhiều ấn tượng cho người xem.

59 tên sách được chọn vào chung khảo Giải thưởng Sách quốc gia 2024

Ông Nguyễn Nguyên- Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành thông tin về Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia năm 2024 (ảnh Thùy Dương).
(PLVN) -  59 tên sách được Hội đồng chung khảo lựa chọn để trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ bảy thuộc sáu lĩnh vực: Chính trị - kinh tế; Khoa học xã hội và nhân văn; Khoa học tự nhiên và công nghệ; Văn hóa, văn học và nghệ thuật; Thiếu nhi; Sách được bạn đọc yêu thích.

“Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm với lịch sử Việt Nam thế kỷ 16”

Phó Chủ tịch UBND TP Lê Khắc Nam phát biểu khai mạc Hội thảo
(PLVN) - Hôm nay (22/11), tại Hải phòng đã diễn ra Hội thảo “Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm với lịch sử Việt Nam thế kỷ 16”. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, cùng các GS.TS, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, cùng các Viện: triết học, sử học, văn học…

Nhịp cầu Ví, Giặm - Kết nối tinh hoa di sản văn hóa

Chương trình có sự tham gia của hơn 200 nghệ sĩ, ca sĩ.
(PLVN) -  Dân ca Ví, Gặm Nghệ Tĩnh được hình thành và tồn tại qua bao thăng trầm lịch sử, đã minh chứng cho sức sống lâu bền của một sản phẩm văn hóa được sản sinh từ dân gian. Năm 2014 là dấu mốc đặc biệt cho chặng đường hình thành, bảo tồn, phát huy Dân ca Ví, Giặm xứ Nghệ khi được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Nỗ lực đưa làng du lịch ở Việt Nam vươn tầm quốc tế

Các làng quê Việt Nam có nhiều ưu thế để phát triển du lịch. (Ảnh minh họa. Nguồn: Bộ VH,TT&DL)
(PLVN) - Hiện nay, Việt Nam có hàng nghìn làng quê làm du lịch ở khắp cả nước. Trong đó có rất nhiều ngôi làng mang trong mình vẻ đẹp thiên nhiên trù phú, nền tảng văn hóa, lịch sử hàng trăm, hàng nghìn năm. Đây là một sản phẩm du lịch tiềm năng mà Việt Nam có thể khai thác để thu hút du khách quốc tế.

51 tác phẩm độc đáo tại triển lãm 'Sáng đạo trong đời'

Triển lãm "Sáng đạo trong đời" diễn ra từ ngày 21-28/11/2024 tại Trung tâm triển lãm Tràng Tiền (Hà Nội). (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Bằng những nét vẽ và cách thể hiện tinh tế trên các chất liệu hội họa, 12 hoạ sỹ tham gia triển lãm “Sáng đạo trong đời” đã tái hiện lại những hình ảnh, biểu tượng quen thuộc của Phật giáo theo cách riêng, đưa người xem vào một hành trình tâm linh độc đáo và cảm xúc.

Liên hoan Ẩm thực Quốc tế 2024 - tôn vinh văn hóa Việt

Liên hoan Ẩm thực Quốc tế 2024 "Ẩm thực kết nối” tôn vinh văn hóa Việt. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Với chủ đề "Ẩm thực kết nối”, Liên hoan Ẩm thực Quốc tế 2024 không chỉ là dịp giới thiệu, quảng bá những nét đẹp văn hóa ẩm thực của các quốc gia, mà còn là cơ hội để thúc đẩy tôn vinh các đẹp văn hóa của Việt Nam, thúc đẩy ngoại giao văn hóa, đẩy mạnh hình ảnh quốc gia và mở rộng, phát huy hơn nữa về tinh thần hợp tác quốc tế.

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn
(PLVN) - Trong cuộc sống, tha thứ không chỉ là cách giúp người khác có cơ hội sửa sai, mà còn là liều thuốc giúp chính chúng ta nhẹ nhõm hơn, bớt đi những gánh nặng tâm hồn.

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

(PLVN) - Những năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến, tăng trưởng hàng năm và có những tác phẩm “ăn khách”.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận, ngành điện ảnh vẫn đang đối mặt với những khó khăn, rào cản về chi phí, đặc biệt vấn đề dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng - GTGT (sửa đổi) sắp tới.

Đạo làm người – con đường khó nhất

Đạo làm người – con đường khó nhất
(PLVN) - Mỗi tôn giáo, mỗi đạo lý đều dạy chúng ta cách sống hiền lành, tử tế, biết yêu thương và đối xử tốt với nhau. Nhưng trong tất cả các đạo, có lẽ đạo làm người là con đường khó nhất để thực hành.

Lặng lẽ với chính mình

Ảnh minh họa
(PLVN) - Sau những đêm trắng sẽ luôn là ánh bình minh. Và đôi khi, chỉ cần một tia sáng nhỏ bé cũng đủ để soi rọi cả một đêm dài.