Ứng dụng sản xuất sạch tại doanh nghiệp- Tiết kiệm năng lượng, tài nguyên

Sau 3 năm thực hiện, dự án hỗ trợ cải thiện môi trường thông qua ứng dụng sản xuất sạch hơn tại Hải Phòng với sự giúp đỡ của tổ chức hợp tác khoa học quốc tế KITA (Nhật Bản) đã kết thúc và đạt kết quả bước đầu đáng ghi nhận. Đây chính là sự truyền thụ kinh nghiệm áp dụng mô hình sản xuất sạch từ Nhật Bản để mang lại cho các doanh nghiệp lợi ích từ tiết kiệm năng lượng, tài nguyên. Các doanh nghiệp Hải Phòng được tiếp cận dự án đã có tư duy mới, một phương pháp quản lý mới tạo ra những chuyển biến cơ bản với những lợi ích thiết thực.

Công ty CP Thép Đình Vũ là một trong những doanh nghiệp được tổ chức hợp tác khoa học quốc tế KITA tư vấn, lắp đặt hệ thống tận dụng và tiết kiệm năng lượng Ảnh: Duy Thính

Từ điển hình Kytakyushu...

Đối với doanh nghiệp và người dân Hải Phòng, thành phố Kytakyushu (Nhật Bản) không xa lạ bởi các chương trình hợp tác giữa 2 thành phố đã có từ lâu. Hai bên có nhiều đoàn cán bộ trao đổi cùng học hỏi kinh nghiệm và hợp tác trong nhiều lĩnh vực. Kytakyushu cũng nổi tiếng là một thành phố thành công trong khắc phục ô nhiễm môi trường và giờ đây được mệnh danh là thành phố môi trường và công nghệ. Kể từ khi Nhà máy luyện thép Yahata ra đời năm 1901 và tiếp theo đó là một loạt các nhà máy khác, bầu trời thành phố bị ô nhiễm một cách trầm trọng. Những năm 60, người ta vẫn nhận thấy những đám khói đen u ám trên bầu trời cùng sự ô nhiễm đáng sợ. Thế nhưng, bằng quyết tâm khắc phục mà biện pháp chủ yếu là áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn, chỉ sau 30 năm, Kytakyushu đã được coi là một thành phố môi trường.  Bằng quan hệ hợp tác hữu nghị với Hải Phòng, phía bạn mong muốn được góp phần cùng Hải Phòng giải quyết vấn nạn ô nhiễm của một thành phố có nhiều doanh nghiệp công nghiệp. 

Nhiệm vụ này được thực hiện bởi tổ chức hợp tác khoa học quốc tế KITA, là một dạng dự án ODA với sự hỗ trợ của Tổ chức hợp tác quốc tế Nhật bản ( JICA). Dự án hướng tới nâng cao năng lực cán bộ quản lý Nhà nước thông qua phái cử chuyên gia và tiếp nhận tu nghiệp tại Nhật Bản, song song với việc khảo sát và tư vấn cải tiến về ứng dụng sản xuất sạch hơn (CP) để tiết kiệm năng lượng, tài nguyên cho một số doanh nghiệp thí điểm, sau đó sẽ mở rộng ra các doanh nghiệp khác của thành phố Hải Phòng. 

Các chuyên gia của KITA đã rất kỳ công khi tiến hành khảo sát cơ chế, chính sách cơ bản của Hải Phòng liên quan tới xúc tiến tiết kiệm năng lượng và tài nguyên như chính sách môi trường, cơ cấu và quyền hạn của các cơ quan quản lý, cơ chế giám sát doanh nghiệp. Đồng thời, phía bạn cũng khảo sát 5 doanh nghiệp có quy mô nhỏ như nhà máy sản xuất bột giặt, nhà máy chế biến thực phẩm, nắm bắt tình hình môi trường thực tế, từ đó xây dựng một tiêu chí để hướng dẫn doanh nghiệp và lập chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Phía bạn cũng tiếp nhận một số cán bộ của Hải Phòng sang tu nghiệp để tham khảo các chính sách môi trường và nỗ lực của doanh nghiệp tại thành phố Kytakyushu nhằm vận dụng trong xây dựng cơ chế hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tại Hải Phòng; nghe giới thiệu về giám sát doanh nghiệp, tổng quan về CP và xây dựng kế hoạch triển khai tiết kiệm năng lượng tại thành phố Kytakyushu; thăm thực tế khu Eco- Town và thực trạng triển khai tiết kiệm năng lượng tại các doanh nghiệp của Kytakyushu… Tiếp theo đó, phía bạn cử chuyên gia sang Hải Phòng khảo sát 4 doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm, chọn 2 doanh nghiệp thí điểm thực hiện và sau hơn 1 năm thực hiện tiến hành tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm, tìm biện pháp triển khai rộng rãi tại các doanh nghiệp Hải Phòng.

…Đến hiệu quả áp dụng tại Hải Phòng

2 doanh nghiệp được KITA lựa chọn thí điểm thực hiện CP là Công ty đóng tàu Hồng Hà và Công ty CP thép Đình Vũ. Qua khảo sát của KITA cho thấy, tại Công ty đóng tàu Hồng Hà, không có khiếu nại của dân cư chung quanh về môi trường, nhưng còn nhiều việc phải làm trong tiết kiệm năng lượng. trên cơ sở đó, KITA đã tư vấn và doanh nghiệp nghiêm túc thực hiện, đạt kết quả thiết thực, năng lượng sử dụng giảm đáng kể so với trước.

Tại Công ty CP thép Đình Vũ, qua khảo sát thấy có phát sinh khói, khí thải nhưng do không có dân cư chung quanh nên không có khiếu nại. KITA thấy có nhiều điểm cần cải tiến như khói phát sinh từ lò điện, còn có một số thiết bị cũ tiêu tốn năng lượng, hệ thống cung cấp điện còn cần phải cải tiến… Từ đó, các chuyên gia hỗ trợ, tư vấn giúp công ty lắp đặt thiết bị tận dụng nhiệt thừa cho thép phế, nhờ vậy có thể nâng cao năng suất nhờ gia nhiệt trước cho thép phế bằng cách tận dụng nhiệt từ khí thải của lò điện. Đồng thời tư vấn sử dụng lò điện cỡ lớn bằng cách cải tạo thân lò, tăng chiều cao hoặc đường kính lò nâng cao hiệu suất nhiệt, nâng dung lượng máy biến áp, rút ngắn thời gian. Về vận hành, công ty thường không đóng kín nắp lò nên mất một lượng nhiệt lớn, giảm năng suất. Do vậy, KITA hướng dẫn công ty cải tiến tình trạng nắp lò không đóng kín lúc cho thép phế vào, giảm lượng không khí xâm nhập vào lò, tạo nên hiện tượng cháy thứ cấp, tăng nhiệt độ trong lò. Những cải tiến này sẽ giúp tiết kiệm năng lượng, giảm thời gian sử dụng điện. Cùng với đó là các biện pháp giảm thời gian ngắt điện. Theo tính toán, cần giảm triệt để thời gian để tránh lãng phí. Nếu giảm được 5 phút sẽ tăng được 1 mẻ/ ngày. Bên cạnh đó là cải tiến khâu nạp thép phế vào, tăng tỷ lệ phối trộn các nguyên liệu có tỷ trọng lớn như vụn gang, phôi thép, bavia máy cắt… KITA cũng cho rằng, lượng đá vôi đưa vào lò điện hiện gấp 2- 3 lần so với Nhật Bản nên cần giảm bớt. Ngoài ra, cần tập trung khử phốt- pho ở lò điện, khử lưu huỳnh ở lò LF (lò tinh luyện thép), nâng cao chất lượng sản phẩm ở lò LF để mang lại hiệu quả tiết kiệm tài nguyên và năng lượng…

Như vậy, có thể thấy những hướng dẫn và tư vấn của KITA đối với doanh nghiệp rất cụ thể, thiết thực và hữu ích. Qua đây, doanh nghiệp sớm nhận thấy những khiếm khuyết trong quá trình sản xuất và có cải tiến phù hợp, đáp ứng cả yêu cầu về môi trường và yêu cầu tiết kiệm năng lượng, tài nguyên. Với những kết quả này, cần được nhân rộng ra nhiều doanh nghiệp khác tại Hải Phòng để mang lại kết quả rõ nét hơn, nhất là khi thành phố đang nỗ lực tìm mọi biện pháp bảo vệ môi trường cùng mục tiêu tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm thiểu một phần tác động của tình trạng thiếu điện như hiện nay.

Hồng Thanh