Ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp: Tiềm năng còn rất lớn

Phát biểu tại Diễn đàn “Ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững” do Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ và CropLife Châu Á tổ chức sáng 18/10/2023, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Việt Nam, từ một đất nước thiếu lương thực, nhưng giờ đây không những đủ ăn mà còn xuất khẩu nông sản thuộc nhóm nước xuất khẩu hàng đầu thế giới do mạnh mẽ ứng dụng KHCN trong sản xuất nông nghiệp.

Năm 2022, Việt Nam xuất khẩu đạt 53,4 tỷ USD, tăng 9,7% so với năm 2021, trong đó, sản phẩm trồng trọt đạt 22,6 tỷ USD, tăng 5,13%.

9 tháng năm 2023, xuất khẩu nông sản đạt 38,48 tỷ USD, trong đó, trồng trọt là 19,54 tỷ USD, chiếm khoảng 50,8% giá trị xuất khẩu của ngành Nông nghiệp.

“Ngành NN&PTNT đóng góp phần quan trọng trong cơ cấu nền kinh tế, nhằm đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Để có được những thành công trên, phải kể đến sự đóng góp vô cùng to lớn của KHCN…”- Thứ trưởng khẳng định.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến phát biểu tại diễn đàn.

Báo cáo của Bộ NN&PTNT cho biết, trong giai đoạn 2020-2023, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu tạo ra 148 giống cây trồng các loại được công nhận; 36 tiến bộ kỹ thuật được Bộ NN&PTNT công nhận phục vụ sản xuất, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm đảm bảo phục vụ nội tiêu và xuất khẩu.

Theo ước tính, KHCN đã đóng góp khoảng trên 35% vào thành công trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta thời gian qua; trong đó, việc các cải tiến về giống cây trồng, nguyên liệu đầu vào, các công nghệ mới như công nghệ sinh học và những công cụ canh tác tiên tiến ứng dụng nhận dạng tự động (AIS) và số hoá là chìa khóa cho phép nông dân thích ứng hiệu quả hơn với điều kiện thời tiết thay đổi, tạo ra năng suất nông nghiệp cao với chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng cải thiện.

Người nông dân từ đó có thể tạo ra nguồn thực phẩm đa dạng, bổ dưỡng với giá cả hợp lý nhờ ứng dụng các cải tiến khoa học và việc hỗ trợ nông dân canh tác hiệu quả và thân thiện hơn với môi trường như sử dụng nguyên liệu đầu vào tiết kiệm hơn, giảm phát thải, giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên như: đất đai, nước, nguyên liệu đầu vào…

“Việt Nam đã định hướng phát triển trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững trong thời gian tới. Theo đó, Việt Nam sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống lương, thực thực phẩm theo hướng “xanh”, ít phát thải và bền vững thông qua việc thúc đẩy phát triển và ứng dụng KHCN, ĐMST trong sản xuất nông nghiệp và nhân rộng mô hình hợp tác công tư, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong các chuỗi giá trị nông nghiệp” - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Ralph Bean - Tham tán Nông nghiệp Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cũng nhấn mạnh, trước bối cảnh biến đổi khí hậu đang đặt ra những nguy cơ chưa từng có trong tiền lệ với năng suất nông nghiệp, nhu cầu đối với thực hành nông nghiệp bền vững trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

“Trước bối cảnh đó, tiềm năng của công nghệ sinh học (như nhân giống chính xác, tăng cường khả năng kháng bệnh…) đem lại công nghệ hữu hiệu giúp giải quyết và phát triển vụ mùa có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn…”- Tham tán Nông nghiệp, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam lưu ý.

Ông Ralph Bean - Tham tán Nông nghiệp Đại sứ quán Hoa Kỳ phát biểu tại Diễn đàn

Đồng thời, cho rằng việc áp dụng các công nghệ trên giúp bảo vệ môi trường. Ngoài ra, các giải pháp sinh học cũng có tiềm năng rất lớn trong việc tạo ra cuộc cách mạng trong hệ thống nông nghiệp, từ nông nghiệp chính xác đến công nghệ viễn thám dựa trên blockchain hay quá trình đưa ra các giải pháp công nghệ dựa trên dữ liệu…

Khẳng định tiềm năng ứng dụng KHCN và ĐMST trong Nông nghiệp còn rất lớn, lãnh đạo Bộ NN & PTNT cho rằng một vấn đề quan trọng cần quan tâm đó là người nông dân-Chủ thể ứng dụng KHCN Và ĐMST.

Để nông dân có thể tiếp cận kịp thời và công bằng với công nghệ, các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp cũng như sử dụng có trách nhiệm những công cụ này, cần có cách tiếp cận toàn diện và có hệ thống. ‘Đó là củng cố các chính sách khuyến khích đổi mới nông nghiệp dựa trên khung pháp lý minh bạch, có cơ sở khoa học, phù hợp với các thông lệ quốc tế…”- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến lưu ý.

Tại diễn đàn, các diễn giả đã đánh giá tổng quan về việc ứng dụng khoa học, công nghệ và ĐMST trong lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam và trên thế giới; thảo luận những vấn đề đang phải đối mặt, những thách thức trong nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, ĐMST hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững và xác định được những ưu tiên, định hướng trong nghiên cứu, ứng dụng tại Việt Nam. Từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy quá trình nghiên cứu, chuyển giao, và hợp tác công tư để chia sẻ lợi ích từ hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KHCN và ĐMST...

KHCN đóng góp đến 35% vào thành công của ngành Nông nghiệp