Đặc biệt, sau khi Thanh tra tỉnh có kết luận, chỉ ra những vi phạm cũng như hướng khắc phục, song tới nay mọi việc vẫn “dậm chân tại chỗ”, đất công ích, đất cho thuê khoán sai thẩm quyền vẫn bị sử dụng sai mục đích… Và cán bộ sai phạm thì chỉ bị xử lý rất “nhẹ nhàng”. Đó là thực trạng đang xảy ra tại một số xã ở huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
Theo hồ sơ tố cáo, cũng như Kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Hải Dương, ít nhất 52.570m2 đất công ích tại xã Thái Học, huyện Bình Giang, đã được UBND xã cho thuê khoán sai quy định và lãnh đạo UBND huyện cho chuyển đổi mục đích sử dụng sai quy định.
Phó Chủ tịch huyện lạm quyền UBND tỉnh
Theo hồ sơ sự việc, nhiều năm qua tại xã Thái Học có hiện tượng một số cán bộ UBND xã, cán bộ thôn đã có sự “thống nhất” hoặc thông đồng trong giao khoán, cho thuê đất công ích, chuyển đổi mục đích sử dụng đất công ích của địa phương sai quy định.
Một ví dụ, năm 2017, HĐND xã và Đảng ủy xã Thái Học đã ban hành Nghị quyết cho UBND xã chuyển đổi mục đích sử dụng đất công ích từ đất ruộng sang làm trang trại chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, với diện tích hơn 52.570m2. UBND xã cùng các phòng ban của huyện sau đó tham mưu và được lãnh đạo UBND huyện ban hành quyết định cho chuyển đổi mục đích sử dụng diện tích đất trên.
Tuy nhiên, theo Kết luận số 640/KL-TTr ngày 30/10/2018 của Thanh tra tỉnh Hải Dương, việc chuyển đổi hơn 52.000m2 đất trên có những vi phạm như sau.
Thứ nhất, đơn xin chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản của hàng chục hộ gia đình không ghi ngày tháng mà chỉ ghi năm 2017 gửi UBND xã Thái Học với nội dung “có diện tích đất trồng lúa năng suất thấp, hiệu quả kinh tế mang lại không cao, xa gia đình”. Trong khi diện tích các hộ ghi trong đơn là diện tích đất công ích do UBND xã quản lý, nhưng Chủ tịch UBND xã Thái Học vẫn xác nhận vào đơn của các hộ dân. Hành vi này của Chủ tịch xã Thái Học là không đúng.
Thứ hai, ngày 31/12/2017, UBND xã Thái Học có Tờ trình số 15/TTr-UBND về việc chuyển đổi mục đích sử dụng diện tích đất công điền gửi UBND huyện Bình Giang có nội dung: UBND xã Thái Học trình UBND huyện và các phòng, ban chuyên môn cho xã được chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây hàng năm sang chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản (không đề nghị cho 10 hộ chuyển đổi). Sau đó ngày 12/7/2017, đại diện lãnh đạo Phòng NN&PTNT, Phòng TN&MT, Phòng Kinh tế - Hạ tầng, Tài chính - Kế hoạch, Văn phòng HĐND–UBND… cùng 10 hộ vẫn tiến hành thẩm định và có biên bản “đồng ý cho những hộ này được thực hiện dự án”.
Đến ngày 1/8/2017, thay mặt Hội đồng thẩm định, ông Trần Văn Chuyên, Trưởng phòng NN&PTNT, Chủ tịch Hội đồng thẩm định đã có tờ trình về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sang đất chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và trồng cây lâu năm trình UBND huyện.
Tới ngày 6/10/2017, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Giang là ông Vũ Quang Đáng đã ký Quyết định 1610/QĐ-UBND về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất lúa sang trồng cây lâu năm và nuôi trồng thủy sản của các hộ gia đình ở xã Thái Học.
Theo kết luận thanh tra, việc Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Giang Vũ Quang Đáng ký Quyết định 1610 đã không thông qua tập thể UBND huyện; diện tích chuyển đổi là diện tích đất công ích do UBND xã quản lý, không có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Mặt khác, thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất công ích (đất lúa) do UBND xã quản lý thuộc về UBND tỉnh theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 59 Luật Đất đai năm 2013. Vì vậy, việc UBND huyện Bình Giang ban hành Quyết định 1610 là trái quy định pháp luật.
Cũng theo kết luận thanh tra, việc UBND xã Thái Học căn cứ quyết định của UBND huyện, ký 10 hợp đồng giao khoán chuyển đổi cơ cấu cây trồng đất công điền, từ đất lúa sang sang trồng cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản, thời gian thực hiện hợp đồng 25 năm là không đúng với quyết định của UBND huyện và trái quy định của pháp luật về đất đai.
 |
| Trụ sở UBND huyện Bình Giang |
Kỷ luật kiểu “cho có”
Sau khi sai phạm trên bị phát giác, ngày 30/7/2018, chính ông Vũ Quang Đáng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Giang đã có Văn bản số 344/UBND-VP về việc dừng thực hiện Quyết định số 1610. Tiếp đó, Chủ tịch huyện Bình Giang có văn bản gửi Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương báo cáo, đề nghị Chủ tịch tỉnh ra quyết định định bãi bỏ Quyết định số 1610 của UBND huyện Bình Giang theo thẩm quyền. Ngày 31/8, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương có Quyết định số 3211/QĐ-UBND bãi bỏ Quyết định số 1610.
Về trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan tới sai phạm nói trên, theo kiến nghị của Thanh tra tỉnh Hải Dương, cơ quan này đề nghị Ban Thường vụ Huyện ủy chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý kỷ luật phù hợp theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân liên quan đến việc tham mưu cho UBND huyện ban hành Quyết định số 1610 ngày 6/10/2017 về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất lúa sang trồng cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản của các hộ gia đình ở Thái Học sai quy định.
Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị giao UBND huyện Bình Giang “tổ chức họp nghiêm khắc kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với tập thể lãnh đạo huyện, cá nhân có liên quan đến nội dung thanh tra”.
Tuy nhiên, đến nay Huyện ủy Bình Giang chỉ mới xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo về mặt Đảng đối với ông Phạm Đình Mạch, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thái Học. Ngoài vi phạm trong giao khoán 52.570m2 đất công ích, ông Mạch còn bị xác định đã ký xác nhận vào nhiều hợp đồng cho thuê đất công ích khác ở địa phương. Về mặt hành chính, ông Mạch chưa bị kỷ luật.
Về việc khắc phục hậu quả, sau khi có kết luận Thanh tra, ngày 13/9/2018, UBND xã Thái Học đã có báo cáo gửi Thanh tra tỉnh Hải Dương và Chủ tịch huyện Bình Giang, trong đó nêu: “Các hộ nhất trí với quyết định của UBND tỉnh cũng như công văn của UBND huyện Bình Giang và đồng ý hủy bỏ các hợp đồng đã ký với UBND xã Thái Học ngày 15/1/2018. Giữ nguyên hiện trạng, không làm biến dạng về đất đai cho đến khi có quyết định của cấp có thẩm quyền”.
Thế nhưng theo quan sát của PV trong những ngày cuối tháng 9/2019, khu đất hơn 52.000m2 trên không có dấu hiệu của việc khắc phục vi phạm. Trên diện tích này, các hộ dân vẫn tiếp tục canh tác nuôi trồng thủy sản, trồng cây lâu năm, xây dựng nhà chắc chắn… “Tỉnh đã hủy quyết định cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng những người được giao đất vẫn canh tác bình thường, quá trình khắc phục vi phạm cũng không được công khai tới người dân”, một người dân tại địa phương bất bình với những sai phạm này cho hay.
 |
| Một trong những đơn tố cáo về sai phạm đất đai tại huyện Bình Giang |
Vì sao lãnh đạo huyện lạm quyền nhưng chỉ bị đề nghị “kiểm điểm rút kinh nghiệm”? Vai trò của các cơ quan chức năng và cán bộ lãnh đạo huyện ở đâu mà để xảy ra sai phạm với một diện tích đất lớn như vậy? Vì sao sai phạm khá nghiêm trọng nhưng đến nay mới chỉ Chủ tịch xã bị xử lý kỷ luật ở mức theo đánh giá là “quá nhẹ nhàng”? Những câu hỏi này nhóm PV đã đặt ra trong buổi làm việc với lãnh đạo UBND huyện, tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi.
Ở địa phương này, theo điều tra của nhóm PV, còn có nhiều sai phạm khác trong quản lý đất đai như làm ngơ cho hàng loạt công trình mọc lên trên đất lúa, biến đất nông nghiệp thành nhà xưởng rộng hàng ngàn m2, cán bộ thôn – xã tự ý “bán” đất công ích…
PLVN sẽ tiếp tục phản ánh sự việc trong các số báo sau.
