Tuyên truyền sâu rộng để không bỏ lọt đối tượng được trợ giúp pháp lý

(PLVN) - Đây là một trong những giải pháp then chốt mà Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc – Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành công tác Trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng tại Hà Nội nêu lên tại buổi làm việc với TAND TP Hà Nội và Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng TP Hà Nội diễn ra ngày 11/4.

Tạo nhận thức đồng bộ về TGPL

Báo cáo với Đoàn kiểm tra, đại diện TAND TP Hà Nội cho biết đơn vị đã chủ động triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của ngành mình theo quy định tại Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC và Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC. Cán bộ, công chức khi tiến hành tố tụng đã chủ động, tích cực trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về TGPL Nhà nước trong hoạt động tố tụng. Sự phối hợp trong hoạt động liên ngành đã thường xuyên được củng cố và chặt chẽ hơn. 


Mặc dù số lượng vụ việc và số người được TGPL đã tăng qua từng năm nhưng số lượng người được hưởng chính sách TGPL Nhà nước chưa cao. Lĩnh vực có TGPL Nhà nước tham gia tập trung ở lĩnh vực tố tụng hình sự; lĩnh vực tố tụng dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động và hành chính chưa nhiều. Năm 2018, các vụ việc được TGPL trong lĩnh vực dân sự là 55 vụ và trong lĩnh vực hành chính là 8 vụ.

Việc phát hiện đối tượng trong diện được TGPL trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính chưa thực sự được chú ý đúng mức khi so sánh với các dịch vụ pháp lý khác. Thực tế khi tiến hành tố tụng, cán bộ, công chức hai cấp TAND phát hiện, nhận diện đối tượng được TGPL và hướng dẫn nhưng đương sự vẫn từ chối và lựa chọn hình thức TGPL khác như thuê, mời luật sư, nhờ bào chữa viên nhân dân, nhờ người khác bảo vệ quyền và lợi ích cho mình. Nhận thức về các nhóm đối tượng được TGPL chưa thực sự thống nhất như trường hợp người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, người nhiễm HIV nhưng phải khó khăn về tài chính…

Với thực trạng trên, Chánh án TAND TP Hà Nội Nguyễn Hữu Chính đã thẳng thắn chỉ ra một số nguyên nhân chủ yếu như: nhận thức của người dân về TGPL chưa đầy đủ, giấy tờ để chứng minh thuộc đối tượng được TGPL còn nhiều cách hiểu, thủ tục rườm rà, tốn chi phí nên nhiều trường hợp thuộc đối tượng được TGPL nhưng từ chối. Công tác phối hợp giữa các cơ quan tố tụng và công tác phối hợp giữa Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp với cơ quan tố tụng chưa đạt hiệu quả cao. Trình độ năng lực của đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý có lúc, có nơi chưa đáp ứng yêu cầu.


Đặc biệt, nguyên nhân cốt lõi được ông Chính chỉ ra là do công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về TGPL đối với các đối tượng được thừa hưởng chưa sâu rộng, đặc biệt ở cấp cơ sở. Do vậy, giải pháp quan trọng trong thời gian tới là cần thường xuyên và đổi mới các hình thức tuyên truyền pháp luật về TGPL Nhà nước để người dân, đặc biệt là người được TGPL hiểu đúng, hiểu đầy đủ và được hưởng các lợi ích từ quyền lợi này. Đồng thời tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, có chế độ đãi ngộ phù hợp để củng cố năng lực tranh tụng và nâng cao sự nhiệt huyết của Trợ giúp viên pháp lý.

Nhận định các cơ quan tố tụng cấp quận, huyện trên địa bàn TP Hà Nội đã triển khai khá hiệu quả Luật TGPL 2017, bước đầu đưa Luật đi vào cuộc sống, tuy nhiên, so với yêu cầu của Luật, của người dân và toàn xã hội, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc cho rằng kết quả TGPL trong tố tụng thời gian qua còn nhiều hạn chế. Do vậy, bên cạnh các Luật về tố tụng, Thứ trưởng mong muốn các cơ quan tố tụng sẽ áp dụng hiệu quả các quy định của Luật TGPL, đặc biệt là các quy định mới để đem lại lợi ích tốt nhất cho người dân. Ngoài ra, cần có số liệu thống kê cụ thể về số vụ việc người dân từ chối được TGPL, qua đó phân tích nguyên nhân, nhận diện đâu là rào cản từ đó điều chỉnh về mặt thể chế cho phù hợp. 

Tăng cường sự gắn kết giữa các ngành

Tiếp đó, tại buổi kiểm tra tại Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng TP Hà Nội, Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Ngô Anh Tuấn cho biết Hội đồng đã triển khai nhiều hoạt động và đạt kết quả tích cực. Qua đó góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của các ngành thành viên Hội đồng, các cơ quan tiến hành tố tụng từ cấp TP đến cấp huyện, trại tạm giam, nhà tạm giữ trong việc hướng dẫn, giải thích cho người bị tạm giữ, người bị tam giam, bị can, bị cáo và các đối tượng khác biết về quyền được TGPL.


Công tác phối hợp giữa Cơ quan Cảnh sát điều tra, VKSND, TAND các cấp với Trung tâm TGPL Nhà nước trong việc cử Trợ giúp viên pháp lý hoặc Luật sư cộng tác viên tham gia tố tụng đã có sự chuyển biến rõ nét, tăng số lượng vụ việc được TGPL. Cụ thể, từ 1/1/2016 đến ngày 31/3/2019, trong tổng số 1.580 vụ việc tham gia tố tụng có 1.196 vụ việc do Trợ giúp viên pháp lý thực hiện, 394 vụ do Luật sư cộng tác viên thực hiện.

Ghi nhận kết quả trên, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đánh giá các hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành cơ bản đã đáp ứng được quyền lợi của người được TGPL. Tuy nhiên, số lượng vụ việc TGPL còn rất ít, do vậy cần nghiên cứu, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra và quản lý nhà nước đối với hoạt động này. 


Thứ trưởng kiến nghị UBND TP, Thành ủy, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng TP Hà Nội cùng các Ban, ngành liên quan cùng vào cuộc để tạo nhận thức đồng bộ, đưa các quy định mới của Luật TGPL thực sự đi vào cuộc sống, đảm bảo không để bỏ lọt các đối tượng được TGPL trong tố tụng. Đặc biệt, cần tăng cường sự phối hợp giữa các thành viên trong Hội đồng để triển khai hiệu quả các hoạt động với sự gắn kết cao hơn; quyết liệt trong chỉ đạo các cơ quan tố tụng cấp quận, huyện để đảm bảo quyền được TGPL của người dân ngay từ các khâu đầu. Thứ trưởng cũng yêu cầu Sở Tư pháp TP Hà Nội cần phát huy tốt vai trò tham mưu, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

Đọc thêm

Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam thực sự của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng

PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản
(PLVN) - Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quy luật phát triển tất yếu, là nguyện vọng và sự lựa chọn của Nhân dân. Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố then chốt để bảo đảm tính Đảng, tính định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc xây dựng và vận hành Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
(PLVN) -Thực hiện Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025 và Đề án về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2021-2030 năm 2024, chiều ngày 04/11/2024, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 26/4/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.

Tổ chức đấu giá Quyền sử dụng đất tại Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc

Đồng chí Phùng Huy Thọ - Đấu giá viên, phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc điều hành cuộc bán đấu giá
(PLVN) - Căn cứ Quyết định số 22/QĐ-TNMT ngày 18/9/2024 của Phòng Tài nguyên và Môi Trường về việc phê duyệt kết quả lựa chọn đơn vị thực hiện đấu giá QSD đất đối với 05 thửa đất thuộc dự án: Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên; Hợp đồng dịch vụ đấu giá quyền sử dụng đất số 24/2024/HĐ-DVĐGQSDĐ ngày 23/9/2024 ký giữa Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc với Phòng Tài Nguyên và Môi Trường thành phố Vĩnh Yên. Vừa qua, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức bán đấu giá thành công 5/5 ô đất với tổng giá khởi điểm là 17.316.000.000 đồng.

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai
(PLVN) -  Ngày 4/11/2024, tại Trường THCS Bắc Cường, Tòa án nhân dân Thành phố Lào Cai đã tổ chức phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. Phiên tòa có sự tham dự của cán bộ, giáo viên và hơn 400 học sinh trường THCS Bắc Cường, thành phố Lào Cai.

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12
(PLVN) -Nhận lời mời của Bộ trưởng Lập pháp Chính phủ Hàn Quốc, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Hàn Quốc, ngày 01/11/2024, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12 (ALES 12) tại Seoul, Hàn Quốc.

Bình Định ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

Ảnh minh họa
(PLVN) - UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất nhằm kịp thời giải quyết các yêu cầu của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn về đăng ký biện pháp bảo đảm.

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

(PLVN) -  Ngày 1/11/2024, tại thôn Nậm Lòn, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà đã diễn ra lễ khởi công xây dựng nhà "Mái ấm Tư pháp" cho ông Hầu Seo Dỉ - Công chức Tư pháp - Hộ tịch xã Cốc Lầu bị sập và hư hỏng hoàn toàn căn nhà cấp 4 mới xây do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

Sửa đổi quy trình ban hành văn bản pháp luật, tạo thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội

TS. Đinh Văn Minh, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế- Thanh tra Chính phủ
(PLVN) - Nên xem xét lại cách quy định như hiện nay chỉ cho phép Chính phủ quy định chi tiết những điều khoản được xác định ngay trong luật. Thực tế xây dựng các văn bản hướng dẫn đã gặp không ít khó khăn từ quy định này và để không bị “bó tay” trước yêu cầu thực tiễn đặt ra trong quá trình triển khai luật, các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành với tên gọi là “các biện pháp bảo đảm thi hành”. Điều này cần được cân nhắc, điều chỉnh trong thời gian tới để tránh tình trạng "tự trói tay" mình rồi lại phải cố gắng "tự giải thoát" như hiện nay

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.
(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp
(PLVN) - Ngày 2/11, Sở Tư pháp tỉnh Bạc Liêu chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ giám định tư pháp cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh, nắm rõ các quy định của pháp luật về giám định tư pháp, một số kỹ năng pháp lý cơ bản, cần thiết của người giám định viên tư pháp.

Chủ quyền nhân dân trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

GS.TS Trần Ngọc Đường, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
(PLVN) - Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ quyền nhân dân xuyên suốt trong tư duy lý luận và quan điểm, đường lối của Đảng ta về xây dựng nhà nước, từ nhà nước dân chủ nhân dân, rồi nhà nước chuyên chính vô sản và hiện nay là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cốt lõi trong quan điểm về chủ quyền nhân dân là tư tưởng chính quyền thuộc về nhân dân.