Tuyển sinh đại học, cao đẳng 2022: Cần khắc phục tình trạng thí sinh điểm cao nhưng vẫn trượt

Khắc phục những hạn chế của năm 2021

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), công tác tuyển sinh năm 2021 đã từng bước bổ sung hoàn thiện quy chế, quy trình tuyển sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường, cho thí sinh, đảm bảo quyền lợi của các bên; áp dụng công nghệ thông tin (CNTT) triệt để trong tất cả các khâu tuyển sinh; giảm tối đa số thí sinh ảo… Đảm bảo quyền tự chủ của các trường; minh bạch thông tin, kết quả tuyển sinh.

Sẽ có một số điều chỉnh trong tuyển sinh 2022.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh, kết quả tuyển sinh năm qua đã thể hiện những mặt tích cực, tạo thuận lợi cho thí sinh, nhất là trong điều kiện khó khăn do tác động của dịch bệnh COVID-19. Tuy nhiên, những hạn chế trong năm 2021 cần được bàn thảo và khắc phục…

Nhiều hạn chế của kỳ tuyển sinh đại học (ĐH) năm 2021 như tỷ lệ ảo cao do không nhập hết số liệu tuyển sinh bằng các phương thức khác khiến hệ thống lọc ảo không đem lại hiệu quả cao. Nhiều trường sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển cho một ngành, nhưng phân bổ chỉ tiêu không hợp lý, hoặc tuyển sinh không đúng với chỉ tiêu đã công bố cho từng phương thức xét tuyển, dẫn đến thiếu đảm bảo công bằng đối với thí sinh, gây hệ quả không tốt trong dư luận xã hội (ví dụ: điểm trúng tuyển quá cao bất thường, thí sinh 30 điểm cũng không đỗ vào ngành học đã lựa chọn…).

Các trường áp dụng nhiều phương thức tuyển sinh khác nhau, nhưng không có biện pháp bảo đảm công bằng giữa các thí sinh, tiến hành gọi thí sinh nhập học sớm, mà không cập nhật dữ liệu lên hệ thống chung, dẫn tới số lượng thí sinh ảo lớn, đồng thời chưa tạo điều kiện cho thí sinh lựa chọn được ngành học theo đúng nguyện vọng ưu tiên nhất, có năng lực nhất. Nhập điểm sàn, các điều kiện sơ tuyển lên hệ thống không đúng với đề án tuyển sinh đã công bố…

Một số trường không dự báo được thí sinh trúng tuyển nhập học, đã tuyển sinh vượt chỉ tiêu. Cùng với đó, các trường chưa có dự báo và có giải pháp để xử lý tình trạng thí sinh có điểm xét tuyển cao nhưng vẫn không trúng tuyển. Các trường chưa cảnh báo được và có giải pháp xử lý tình huống đối với các rủi ro, sai sót trong quá trình tuyển sinh. Do đó năm nay, Bộ GD-ĐT sẽ cung cấp hệ thống lọc ảo chung với tất cả các nguyện vọng đăng ký xét tuyển.

Thí sinh đăng ký thi THPT và xét tuyển ĐH trực tuyến

PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT cho biết, công tác tuyển sinh năm 2022 giữ ổn định như năm 2021, chỉ điều chỉnh những nội dung mang tính kỹ thuật nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho thí sinh và các cơ sở đào tạo. Qua đó, đảm bảo khách quan, công bằng giữa các thí sinh, công bằng giữa các cơ sở đào tạo và tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Theo đó, một số nội dung dự kiến điều chỉnh so với 2021 gồm: Việc đăng ký dự thi kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển cao đẳng, ĐH phải thực hiện trên Cổng thông tin của Bộ hoặc Cổng dịch vụ công Quốc gia.

Thí sinh đăng ký xét tuyển đợt 1: Tất cả các nguyện vọng xét tuyển (theo các ngành, các phương thức, cơ sở đào) được đăng ký xét tuyển trực tuyến sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp THPT, các nguyện vọng được xếp thứ tự từ 1 đến hết (nguyện vọng 1 là nguyện vọng cao nhất).

Tất cả các nguyện vọng đăng ký xét tuyển của thí sinh vào các cơ sở đào tạo được lọc ảo chung trên hệ thống và thí sinh trúng tuyển ở nguyện vọng cao nhất khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo.

Đối với những ngành sử dụng đồng thời nhiều phương thức xét tuyển, nhiều tổ hợp môn thi, các trường phải giải trình được sự phù hợp của sự lựa chọn này, đảm bảo sự công bằng cho thí sinh. Nếu mỗi phương thức (hoặc mỗi tổ hợp môn thi) có chỉ tiêu riêng thì đề án tuyển sinh của các trường phải giải trình được căn cứ phù hợp cho việc phân chỉ tiêu cho từng phương thức (hoặc tổ hợp môn thi).

Cập nhật kết quả học tập (lớp 10, lớp 11, lớp 12) lên cơ sở dữ liệu ngành, đồng thời kiểm tra rà soát dữ liệu này sau khi được đồng bộ sang hệ thống quản lý thi và xét tuyển.

Cơ sở đào tạo phân tích rủi ro trong quá trình tuyển sinh và có phương án giải quyết, phối hợp giải quyết giữa các cơ sở đào tạo trong quá trình tuyển sinh. Đồng thời, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy lưu ý thí sinh rằng: “Các em cần đăng ký xét tuyển trực tuyến tất cả các nguyện vọng, các phương thức xét tuyển đợt 1 trên hệ thống qua Cổng dịch vụ công Quốc gia hoặc Cổng thông tin của Bộ GD-ĐT, chuyển khoản để nộp lệ phí xét tuyển.

Thí sinh tải minh chứng về đối tượng ưu tiên (nếu có) lên hệ thống. Đối với một số trường xét tuyển theo phương thức riêng, thí sinh chú ý phải thực hiện đăng ký và nộp hồ sơ xét tuyển cho trường nếu trường có yêu cầu; đồng thời đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ GD-ĐT. Thí sinh đăng ký xét tuyển thẳng hoặc ưu tiên xét tuyển thẳng gửi hồ sơ trực tiếp về cơ sở đào tạo. Thí sinh xác nhận nhập học trực tiếp trên hệ thống”.

Ảnh minh họa

Không giảm chỉ tiêu gây sốc cho thí sinh

Cũng theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT, trong mùa tuyển sinh năm nay, các trường ĐH phải đảm bảo nguyên tắc giữ ổn định. Đối với các phương thức tuyển sinh đang được sử dụng, nếu muốn giảm chỉ tiêu hoặc bỏ thì cần phải có lộ trình giảm (ví dụ không được giảm quá 30% tổng chỉ tiêu của ngành mỗi năm), không gây xáo trộn cho việc học tập, ôn luyện của thí sinh. Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh, các trường hết sức cân nhắc trong việc giảm đột ngột chỉ tiêu ở phương thức tuyển sinh nào đó, tránh gây sốc cho thí sinh.

Mỗi ngành tuyển sinh (có thể theo nhóm ngành, chuyên ngành, chương trình) phải có một mã tuyển sinh/mã xét tuyển riêng cho từng phương thức tuyển sinh, để thuận tiện các mã này chỉ khác nhau một chữ số/ký tự cuối cùng.

Các trường chủ động thực hiện công tác xét tuyển, hoặc phối hợp thành nhóm trường trong công tác chạy phần mềm xét tuyển. Đối với các trường có sử dụng các phương thức xét tuyển khác phương thức dựa trên điểm tốt nghiệp THPT cần lưu ý:

Nếu chỉ xét tuyển đơn giản dựa trên điểm học tập bậc THPT (học bạ) thì có thể sử dụng trực tiếp hệ thống đăng ký xét tuyển của Bộ GD-ĐT, sau thời gian thí sinh đăng ký nguyện vọng sẽ tải nguyện vọng và điểm học bạ của thí sinh về để xét tuyển; tải danh sách trúng tuyển lên hệ thống của Bộ để lọc ảo cùng với các phương thức khác.

Nếu phương thức xét tuyển bằng phương thức khác học bạ, hoặc dựa trên học bạ nhưng phức tạp hơn, cần một hệ thống riêng thì phải thông báo rõ cho thí sinh để đăng ký, nộp hồ sơ xét tuyển cho trường. Đồng thời các trường phải đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ GD-ĐT. Các trường có thể chạy phần mềm xét tuyển trước, nhưng sẽ tải danh sách trúng tuyển lên hệ thống của Bộ GD-ĐT để lọc ảo cùng với các phương thức khác.

Phần đa các đại biểu đồng ý với quan điểm của Bộ trong tuyển sinh, trong đó có việc ứng dụng cổng thông tin trong việc đăng ký xét tuyển. PGS.TS Bùi Đức Triệu, Trưởng Phòng Quản lý đào tạo, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân (Hà Nội) đề nghị, Bộ GD-ĐT sớm ban hành Quy chế tuyển sinh 2022. Bởi dù chủ trương là ổn định nhưng những điều chỉnh mang tính kỹ thuật (nếu có) cũng tác động lớn đến các thí sinh. Mặc dù các trường đại học đã quen với tự chủ tuyển sinh, nhất là trong 2 năm vừa qua, các trường đã hoàn thiện phần mềm xét tuyển, đăng ký nhập học tạo thuận lợi cho thí sinh. Cùng với đó, việc xây dựng phần mềm lọc ảo tốt sẽ tạo thuận lợi cho thí sinh và các cơ sở giáo dục ĐH; nếu không sẽ lại là trở ngại…

Về vấn đề này, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng, thí sinh có nhiều nguyện vọng nhưng chỉ trúng tuyển 1 trường theo nguyện vọng ưu tiên của thí sinh để đảm bảo quyền lợi của các thí sinh khác. Và với hệ thống lọc ảo chung với các phương thức tuyển sinh của Bộ GD-ĐT, các trường vẫn xét tuyển độc lập, thí sinh được đảm bảo quyền lợi tốt hơn khi năm 2021 tỷ lệ ảo tăng do hệ thống lọc ảo chưa đưa vào những thí sinh trúng tuyển theo phương thức xét tuyển riêng.