Tượng Quan Âm Tống Tử và nỗi niềm cầu tự từ vua chúa tới thường dân

Pho tượng Quan Âm Tống Tử chùa Mía.
Pho tượng Quan Âm Tống Tử chùa Mía.
(PLVN) - Quan Âm Tống Tử được biết đến là một vị Bồ Tát có thể ban phước cho những gia đình hiếm muộn hoặc mong muốn có con trai. Ngài được thờ tự ở nhiều nơi từ nhà dân, miếu, chùa tới cả cung điện nguy nga của vua chúa. Hiện nay, hai pho tượng Quan Âm Tống Tử một bằng bạch ngọc quý hiếm ở chùa Quán Thế Âm, một bằng gỗ tại chùa Mía đều được coi là cổ vật.

Không biết tự bao giờ, người làng Mía thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội vẫn luôn truyền tai nhau hai câu ca dao: “Nổi danh chùa Mía làng ta/ Có pho Tống Tử Phật Bà Quan Âm”. 

Những bức tượng cổ có niên đại hàng trăm năm

Được xây dựng từ thế kỷ 17, chùa Mía nằm ở làng cổ Đường Lâm, từng nổi danh bậc nhất xứ Đoài – vùng đất ở phía Tây kinh thành Thăng Long xưa. Tương truyền, chùa được bà Nguyễn Thị Rong, vợ chúa Trịnh Tráng (1623-1657), cho xây dựng. Sau khi bà mất, nhân dân trong vùng mến mộ uy đức của bà đã tạc tượng đem thờ ở chùa và tôn sùng bà là “Bà chúa Mía”.

Chùa Mía khá nổi tiếng với số lượng tượng cổ khổng lồ với 287 pho tượng lớn, nhỏ. Trong đó có 6 pho tượng đồng, 106 pho tượng gỗ và 174 pho tượng bằng đất luyện được sơn son thếp vàng. Nổi bật trong số đó là pho tượng Quan Âm Tống Tử cao 0,76m được điêu khắc bằng gỗ vô cùng tinh xảo. 

Đến độ, PGS.TS Trang Thanh Hiền một họa sỹ, một nhà nghiên cứu nghệ thuật nổi tiếng còn phải nói rằng: “Pho tuợng phật Quan Âm Tống Tử thế kỷ 17 này thực sự khiến tôi ấn tượng. Bức tượng là một tuyệt tác về nghệ thuật tạo hình, tao cảm xúc khiến mỗi lần chiêm bái tôi không khỏi rung động. Bà là hiện thân cho bà mẹ, phụ nữ Việt Nam cam chịu, tảo tần. Đuờng nét khắc chạm mềm mại, trau chuốt, tinh tế và phúc hậu”. 

Chùa Mía - Sơn Tây (Hà Nội).
Chùa Mía - Sơn Tây (Hà Nội).  

Bức tượng đã diễn tả một người phụ nữ thùy mị, có duyên, vẻ mặt hơi buồn nhưng rất hiền từ nhân hậu, ẵm một đứa bé bụ bẫm kháu khỉnh. Pho tượng còn thể hiện lòng thương yêu của Bồ tát Quán Thế Âm với chúng sinh như mẹ thương con và thể hiện tình mẫu tử mà dân gian hằng kính ngưỡng.

Tuy có kích thước nhỏ hơn nhưng pho tượng Quan Âm Tống Tử chế tác từ bạch ngọc nguyên khối đang được xem là cổ vật quý nhất trong bộ sưu tập hiện tại của chùa Quán Thế Âm (TP Đà Nẵng). Câu chuyện về việc bức tượng Quan Âm Tống Tử này vô tình được một người dân phát hiện dưới giếng trong khu Đại nội Huế, rồi tặng lại cho chùa Thế Âm vẫn được nhiều đời trụ trì chùa lưu truyền lại. 

Thượng tọa Thích Huệ Vinh được sư thầy trụ trì tiền nhiệm kể lại rằng, sau khi đất nước giải phóng, một số người dân khi vét giếng trong khu Đại nội Huế đã tình cờ phát hiện bức tượng nằm dưới lớp bùn đất. Sau đó, bức tượng đến tay một người phụ nữ. “Trước khi người này ra nước ngoài định cư, bà đã tìm đến chùa chúng tôi để hiến tặng bức tượng này. Kể từ đó, các sư thầy cất giữ cẩn thận trong kho cho đến ngày thành lập bảo tàng mới đem ra giới thiệu công chúng”, sư thầy cho biết.

Tượng Quan Âm Tống Tử bằng bạch ngọc tại chùa Quán Thế Âm.
Tượng Quan Âm Tống Tử bằng bạch ngọc tại chùa Quán Thế Âm.  

Theo Hội đồng Giám định khoa học Bảo tàng Đà Nẵng, tượng Quan Âm tống tử cao 29 cm, rộng 16,5 cm, được tạc từ khối bạch ngọc nặng khoảng 5 kg. Bức tượng mô phỏng đức Bồ Tát ngồi trên tòa sen hai tay nâng em bé, đầu đội mũ Quan Âm, trên ngực và hai gối chạm bông sen nổi. Y pháp Quan Âm có nhiều nếp gấp, diềm y có trang trí hoa, cổ đeo dây An Lạc. Tượng có niên đại thuộc thế kỷ 19. 

Theo các nhà chuyên môn, tượng Quan Âm Tống Tử thường được làm bằng các chất liệu gỗ, đồng... để thể hiện sự bao dung, gần gũi của Đức Phật với người dân. Mặt khác, chất liệu bạch ngọc cực kỳ quý hiếm, nên có thể nhận định bức tượng không xuất phát từ dân gian mà phải có nguồn gốc từ chốn hoàng cung. 

Còn theo ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, qua tìm hiểu lịch sử, các nhà nghiên cứu cho biết, dưới thời nhà Nguyễn, người dân đã tìm thấy bạch ngọc ở vùng núi Hòa Điền (Quảng Nam). Sau đó, người dân dâng khối ngọc này để vua làm ngọc tỉ vào năm 1835. Có thể một phần vua cho tạc ngọc tỉ, một phần cho tạc tượng Quan Âm Tống Tử rồi thờ trong cung. 

Thực hư chuyện thờ Quan Âm Tống Tử để cầu tự?

Trong lịch sử Việt Nam chốn cung đình cũng không ít chuyện muốn sinh con trai tranh sủng chủa hậu phi. Trong cung cũng có xây chùa thờ Phật và các vị vua hiếm muộn đường con cái cũng không ngoại lệ. Nên việc thờ Quan Âm Tống Tử để cầu xin con trai trở thành đức tin của họ… 

Thượng tọa Thích Huệ Vinh, trụ trì chùa Quán Thế Âm cho biết, trong kinh Phổ Môn có nhắc đến việc thờ tượng Quan Âm tống tử để cầu con. Người nào mong con thì phát tâm cầu nguyện, lễ bái cúng dường Quan Thế Âm Bồ Tát. “Trong bộ kinh có câu cầu con trai là Thiện sanh phước đức trí huệ chi nam với ước mong có được đứa con trai phước đức, trí tuệ và sức lực. Còn Thiết dục cầu nữ thiện sanh đoan chánh, hữu tướng chi nữ, tức là cầu sinh được con gái với đầy đủ nữ tướng thùy mị, đoan trang, chánh trực”, thượng tọa nói.

Có truyền thuyết nói rằng, Quan Âm Tống Tử là một trong những hóa thân của Quan Thế Âm Bồ Tát. Đây được biết là hóa thân nổi tiếng và để lại nhiều sự tích nhất trong dân chúng. Quan Âm Tống Tử hiện tại nhân gian ban cho những người cầu xin con trai sẽ có được đứa con trai hiếu thảo. Người cầu xin con gái sẽ có người con gái ngoan hiền. Không những thế, Bồ Tát Quan Âm Tống Tử còn cảm hóa ma nữ bảo vệ sự an toàn cho những người phụ nữ trong khi sinh vf sau khi sinh được mẹ tròn con vuông.  

Tuy nhiên, theo các vị tu hành tại chùa Thế Âm mặc dù bức tượng có ý nghĩa cầu con nhưng nhà chùa trưng bày bức tượng trong bảo tàng để quảng bá văn hóa Phật giáo chứ không nhằm mục đích tâm linh.

Còn tại chùa Mía, mặc dù việc người dân tới cầu tự với Bồ Tát Quan Âm Tống Tử tại chùa không nhiều. Tuy nhiên, các ni sư trong chùa lại nổi tiếng với lòng bao dung khi nhận nuôi 7 đứa trẻ bị bỏ rơi suốt 17 năm. Thậm chí, giống như Quan Âm Thị Kính, ni sư Thích Đàm Thanh, quản lý chùa Mía còn từng bị bủa vây bởi những thị phi. Nhiều kẻ từng ác ý đồn đại rằng, đứa bé đầu tiên ni sư nhận nuôi là con ruột do bà sinh ra, bà dùng cách đó để hợp thức hóa. Cũng có người chưa hiểu tung tin, bà lợi dụng để chăm sóc các cháu trong gia đình, họ hàng.

Thay vì buồn bã hay thanh minh, ni sư Thích Đàm Thanh bỏ ngoài tai mọi lời dị nghị, dành thời gian chăm các con. “Tôi nghĩ, mình làm đúng thì không việc gì phải sợ”. Lâu dần, những tin đồn oan ức đó cũng tan biến. Những em bé được nhà chùa nhận luôn ngoan ngoãn và có thành tích học tập tốt. Có lẽ những vị “Bồ Tát sống” như ni sư Thích Đàm Thanh mới thực sự là hiện thân tốt đẹp hơn bao giờ hết của Quan Âm Tống Tử. 

Đọc thêm

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ
(PLVN) -  Lần trước tôi đã kể về sự “oai” khi có nhà ở phố cổ Hà Nội! Nhất là phố cổ bắt đầu từ chữ “Hàng”! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự “oai” phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố, có cửa hàng ở các phố này thì sự “oai” phải … thôi rồi! Khỏi phải nói!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!
(PLVN) -  Những ai ở Hà Nội mà có nhà “phố cổ” hãnh diện lắm! Nhà ở phố cổ mà là phố bắt đầu từ chữ “Hàng” thì “oai” hơn! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự hãnh diện phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố ở các phố này thì sự hãnh diện còn tăng gấp nhiều lần nữa!

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa
(PLVN) -  Nét đẹp mộc mạc , ban sơ, mê đắm du khách của vùng đất Sa Pa được bao trọn trong tầm view từ khu nghỉ dưỡng Sapa Jade Hill - điểm đến mà bất cứ du khách nào cũng phải lựa chọn khi đặt chân tới thành phố trong sương mù này .

BIM Group đồng hành cùng tổ chức Newborns Vietnam

Lễ ký kết giữa đại diện Newborns Vietnam – bà Suzanna Lubran và đại diện BIM Group – Bà Vũ Thanh Thủy - Giám đốc Marketing và Truyền thông đã diễn ra với sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc Gareth Ward, Phó GĐ BV Nhi và đại diện các viện Saint Paul, Phụ Sản Hà Nội, Hồng Ngọc và Chuyên gia y tế đến từ Anh Quốc.
(PLVN) -  Tối 22/6, Tập đoàn BIM Group và tổ chức Newborns Vietnam đã thực hiện lễ ký kết hợp tác tài trợ Chương trình Hồi sức sơ sinh tại phòng sinh NLS trước sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc tại Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam
(PLVN) - Nhắc đến Acecook là nhắc đến một doanh nghiệp Nhật đã thành công trong việc định hình khẩu vị ăn mì của người Việt qua hương vị tôm chua cay. Đến nay, Acecook trở thành thương hiệu được tin dùng trong gần 30 năm hoạt động sản xuất, kinh doanh và luôn là đơn vị dẫn đầu thị trường mì ăn liền tại Việt Nam.

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo
PLVN- Hàng trăm năm qua, người dân Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) vẫn lưu truyền truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, gắn liền 2 di tích miếu Bà An Hải và miếu Cậu. Họ cho rằng đó chính là nguồn gốc của câu ca dao “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Truyền thuyết dân gian này dù tương phản với thực tế lịch sử nhưng điều thú vị là nó vẫn sống mãi theo thời gian.

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa
(PLVN) - Hình ảnh những nhà báo vai ba lô, máy ảnh, máy quay hòa vào đoàn quân lên đường ra Trường Sa như nhắc nhớ đến một th ời đạn bom, cả nước cùng ra trận. Hơn thế nữa, đằng sau những trang viết là tình cảm sâu nặng của các nhà báo với những con người nơi đầu sóng.

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu
(PLVN) - Ngày 18/6, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) Công ty CP Tư vấn – Thương mại – Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HoSE: HQC) thông qua các báo cáo, tờ trình của Hội đồng quản trị (HĐQT), thông qua các kế hoạch kinh doanh. Đồng thời, phiên thảo luận nóng hơn bao giờ hết với những vấn đề thắc mắc của các cổ đông xung quanh việc phát hành 100 triệu cổ phiếu huy động 1.000 tỉ đồng.

Tăng trưởng xanh: Mục tiêu xuyên suốt của Thừa Thiên - Huế

Nhiều doanh nghiệp, nhà máy trên địa bàn Thừa Thiên- Huế đang áp dụng kỹ thuật công nghệ cao vào các hoạt động sản xuất.
(PLVN) - Hiện nay, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đã đặt mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong xu thế đó, Thừa Thiên - Huế là một trong những tỉnh, thành đã bắt nhịp và đang tìm cách kết nối, hội tụ nguồn lực để thực hiện.

longformPGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu

PGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu
(PLVN) -  “Từ một nước thiếu lương thực, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, mang về hàng tỷ USD mỗi năm. Tương tự với cà phê, chúng ta cũng là nước sản xuất hàng đầu. Tôi mong muốn, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ trở thành một cường quốc về dược liệu. Những sản phẩm từ dược liệu cũng như nền Đông Y của chúng ta sẽ được cả thế giới biết đến và đón nhận”, Thầy thuốc Nhân dân, PGS TS BS Đậu Xuân Cảnh – Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam chia sẻ.

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên
(PLVN) - Trải qua hơn 400 năm, cây đại vẫn uy nghi, xanh tốt và hoa lá quanh năm. Người dân ở đây xem cây đại như biểu tượng của làng mình! Trong những vui buồn, cưới hỏi, ra khơi thuở xưa, người làng đều có chút lễ ra trình “cụ”… Đó là cây đại di sản tại miếu cổ An Đà ở phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng.

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn
(PLVN) - “Cảnh sát biển đồng hành cùng ngư dân” là mô hình mang tính đặc thù riêng của lực lượng Cảnh sát biển, được triển khai từ năm 2017. Từ mô hình này, ngư dân không chỉ yên tâm phát triển kinh tế mà còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền, gìn giữ an ninh, trật tự trên các vùng biển đảo của Tổ quốc.

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng
(PLVN) - Đình làng xưa nay được biết đến là nơi thờ vị thần Thành Hoàng và những bậc tiền nhân có công lao với làng xã. Nhưng giữa đất Sài Gòn lại có một ngôi đình cổ xưa thờ một đại ca giang hồ. Ấy là đình Nhơn Hòa (phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TP Hồ Chí Minh) - nơi thờ Cậu Hai Miên (tức Huỳnh Công Miên).

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?
(PLVN) - “Công ty em là nhà phân phối duy nhất của tập đoàn Đại Phúc để bán các sản phẩm tại dự án Diên Hồng trên đường Nguyễn Văn Linh, Bình Chánh. Công ty em có dự án nằm liền kề, bên cạnh dự án Vạn Phúc City khoảng 600 nền, trong dự án có đầy đủ trường học, bệnh viện với giá khoảng 13 đến 15 triệu đồng 1 m ² …”. Đó là những lời khẳng định “mỹ miều” từ nhiều nhân viên bán hàng của Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Đại An Lộc đóng tại đường Lam Sơn, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập
(PLVN) - Đó là hang Chùa Thượng ở xã Ngọc Lương (huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình) - một di tích, thắng cảnh đã được tỉnh Hòa Bình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Tương truyền đây là nơi Lý Quốc Sư - tức ngài Không Lộ thiền sư, bậc đại danh y triều Lý đã từng tu tập, làm thuốc chữa khỏi bệnh cho Vua Lý và chữa bệnh giúp dân.

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh
(PLVN) -  Gần 100% du khách trả lời mong muốn được nghỉ dưỡng tại những địa điểm lưu trú sinh thái và bền vững với môi trường tự nhiên ít nhất một lần. Đây là kết quả khảo sát được Công ty Du lịch Kỹ thuật số Booking.com thực hiện trực tuyến gần đây tại Việt Nam.

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận
(PLVN) - Cam kết đạt mức thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam tại sự kiện COP26 là dấu mốc quan trọng về phát triển bền vững trong chiến lược vĩ mô của nước ta. Một trong những sự cụ thể hóa chính là bản Dự thảo Quy hoạch điện VIII (QHĐ8) đang trình chính phủ phê duyệt. Không đứng ngoài xu thế đó, từ năm 2006, BIM Group đã phát triển một tổ hợp kinh tế xanh tại Ninh Thuận và gặt hái được những kết quả nhất định.