“Trào lưu” tung, ném tiền?
Vừa qua, ngày 16/6/2017, tại sân vận động Tự Do (Huế), tác giả Phạm Tuấn Sơn đã có màn ra mắt sách lạ kỳ. Tác giả cuốn “Dám làm giàu” đã bay trên khinh khí cầu, rồi rải các phong bao lì xì đựng tờ tiền mệnh giá 5.000 và 10.000 đồng xuống đất. Bên dưới, hơn 150 diễn viên quần chúng được bố trí sẵn để nhặt tiền, phục vụ việc quay phim quảng bá thương hiệu. Trong quá trình thực hiện, do có gió khi ở trên cao, một số bao lì xì cùng bay ra khỏi sân vận động khiến người đi đường được phen nhốn nháo khi lì xì bỗng dưng “tấp vào mặt”.
Vài năm trở lại đây, không ít người sẵn sàng bỏ tiền để... rải đường với 1001 lý do khác nhau. Còn nhớ, trong hai ngày 28 và 29/8/2015, một đại gia Trà Vinh đã gây náo loạn cả khu xóm bởi hành động rải tiền như mưa khiến người dân tranh nhau nhặt tiền. Rải hết cọc tiền này, đại gia lấy thêm cọc tiền khác ra rải tiếp. Chỉ sau đó vài ngày, chiều ngày 7/9/2015, một cô gái trẻ đã gây náo động đường phố Sài Gòn khi cầm xấp tiền tung lên trời khiến những người xung quanh cùng nhau vây lấy và nhặt tiền. Cô gái vung tiền hết lần này tới lần khác. Cô gái trẻ tỏ ra khá thích thú với hành động của mình.
Vào giữa năm 2014, sự việc một người đàn ông cùng vợ mang cả cục tiền lớn đến giữa chợ Mới (thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) rải tặng người dân khiến mọi người nơi đây xôn xao, bàn tán. Đêm giao thừa 30/1/2014, người dân bất ngờ nhận được “lộc” khi trên quốc lộ 10 (đoạn nối TP HCM - Tây Ninh) xuất hiện nhiều tờ tiền mệnh giá 1.000 - 2.000 và 5.000 đồng…
Ngoài những hành động rải tiền trên, tại TP Hồ Chí Minh, cứ mỗi dịp Lễ Vu Lan, cúng cô hồn ngày 14/7 âm lịch, một số gia đình lại tổ chức lễ “tung tiền”. Họ đứng ở lan can trên tầng cao thả tiền xuống đường. Tập tục rải tiền thật ở ngoài đường của đám tang Hà Nội vẫn còn là hủ tục khiến những đồng tiền Việt Nam bị vương vãi bên đường.
Coi chừng vi phạm pháp luật!
“Tác giả” hành động rải tiền ra đường có những lý do riêng của mình. Theo “tác giả” hành động rải tiền tại Sân vận động Tự do Huế - ông Phạm Tuấn Sơn: “Việc làm này chỉ mang tính tượng trưng nhằm gửi gắm thông điệp “cơ hội để kiếm tiền, làm giàu luôn ở quanh chúng ta, liệu chúng ta có thể nhìn thấy và nắm lấy cơ hội đó hay không”. Còn những người khác thì cho rằng họ rải tiền để: chia lộc, đem lại niềm vui bất ngờ cho mọi người, lấy may, xả xui... Ngoài hủ tục rải tiền tại đám ma, hầu hết, trước hành động này, họ đều có ý nghĩ tích cực. Tuy nhiên, các “tác giả” này không lường trước được sự nguy hại cộng đồng.
Việc ném, rải tiền ra đường khiến người dân xúm vào tranh giành gây náo loạn đường phố và an ninh khu vực. Có nhiều trường hợp, người dân sẵn sàng ẩu đả, gây thương tích để nhặt được “lộc”. Nguy hại hơn, không ít người lớn và trẻ nhỏ bất chấp nguy hiểm để lao ra đường nhặt tiền mặc cho dòng phương tiện giao thông tấp nập qua lại.
Đã có tai nạn thương tâm chỉ vì người dân mải lao ra nhặt tiền. Còn nhớ, trên quốc lộ 39 từ thành phố Thái Bình đi huyện Tiền Hải, nhiều người đi đường không khỏi xót xa khi một cháu bé bị cuốn vào gầm xe ben chỉ vì mải nhặt tờ 5.000đ tiền rải từ đám ma vừa đi qua. Lại có trường hợp, một người dân TP Hồ Chí Minh mải hứng tiền “lộc” ngày cúng cô hồn đã va vào chiếc ô tô đang đi tới, bị ngã gãy tay.
Liệu những “tác giả” tung, ném tiền có biết hành động của mình là phản cảm, không biết quý trọng đồng tiền. Việc ném, rải tiền ra đường khiến cho những tờ tiền Việt bị phương tiện giao thông “giày xéo” khiến đồng tiền bị nhàu nát, biến dạng. Ngoài ra, khi họ rải tiền mệnh giá lớn đã kích động lòng tham của người khác... Chưa kể tới việc, có người vì lao vào nhặt tiền bị tai nạn giao thông, thương tích do ẩu đả thì chính họ đã gián tiếp tạo nên nỗi bất hạnh cho người khác?
Ở góc độ pháp luật tiền tệ, Quyết định 130 của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ tiền Việt Nam nghiêm cấm hủy hoại đồng tiền bằng bất kỳ hình thức nào. Điểm e Điều 10 Thông tư 04/2011/TT-BVHTTDL ngày 21/1/2011 của Bộ VH-TT&DL cũng quy định: “Cấm rải tiền Việt Nam và các loại tiền của nước ngoài trên đường đưa tang”. Nếu vi phạm sẽ bị xử phạt 1-3 triệu đồng theo khoản 2 Điều 18 Nghị định 75/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa. Nếu việc rải tiền mà làm tiền mất đi giá trị sử dụng, đốt, xé, biến dạng... thì người thực hiện hành vi này có thể bị xử phạt hành chính từ 10-15 triệu đồng theo quy định của Điều 3 Quyết định 130/2003 về việc hủy hoại tiền tệ Việt Nam
