Tục giỗ Tổ nghề của nghệ sĩ - nên ngưỡng vọng nhưng đừng mê tín

Lễ giỗ Tổ nghiệp tại nhà thờ Tổ do Hoài Linh xây dựng ở TP HCM.
Lễ giỗ Tổ nghiệp tại nhà thờ Tổ do Hoài Linh xây dựng ở TP HCM.
(PLO) - Những ngày qua, tại hầu hết các điểm biểu diễn tại TP HCM, nghệ sĩ nô nức tổ chức lễ giỗ Tổ nghề. Có thể nói, đây là thời điểm “ngày hội” của tất cả những người thuộc giới giải trí – nghệ thuật hoặc có dính dáng đến nghệ thuật. Chung quanh sự kiện giỗ Tổ nghề, cũng có lắm câu chuyện thú vị.

Hướng lòng kính trọng đến tiền nhân

Những truyền thuyết về Tổ nghề của nghệ sĩ thì rất nhiều, có người nói, truyền thuyết Tổ nghề xuất phát từ câu chuyện hai vị hoàng tử mê hát bội quá mức, đến kiệt sức ôm nhau chết, hóa thân thành Tổ nghề nghệ sĩ, cũng có giai thoại cho rằng, Tổ của nghệ sĩ cũng là vị Tổ của nhiều nghề như kỹ nữ, ăn mày, tức thần Bạch Mi…

Ngoài các vị Tổ cố xưa, nhiều vị có công với nghệ thuật cũng được xếp vào “hậu tổ”, như cố nghệ sĩ Cao Văn Lầu, Trần Hữu Trang, Phùng Há… Cho dù không thực sự rõ đích xác nguồn gốc về Tổ nghề nhưng từ rất nhiều năm qua, tục giỗ Tổ nghệ đã trở thành một truyền thống của giới nghệ sĩ. Từ năm 2010, Ban Bí thư T.Ư Đảng đã quyết định chọn ngày Giỗ tổ truyền thống này (nhằm 12/8 AL) làm ngày Sân khấu Việt Nam. Cũng từ đó, giỗ Tổ nghề càng được nâng lên một bước, thành ngày lễ chính thức được tổ chức trọng thể bởi những người hoạt động nghệ thuật Việt Nam.

Cũng như mọi năm, lễ giỗ Tổ nghiệp được nô nức diễn ra ở hầu hết các địa điểm biểu diễn trên địa bàn TP. Ngoài các địa điểm quen thuộc của giới nghệ sĩ như các phim trường, sân khấu, nhiều nghệ sĩ chọn tổ chức lễ giỗ Tổ ngay tại địa điểm kinh doanh của mình, như phòng trà cá nhân, trung tâm dạy nhảy, quán café nhạc…

Năm nay, TP HCM có thêm hai địa điểm tổ chức giỗ Tổ rầm rộ, thêm chốn đến cho nghệ sĩ, đó là nhà thờ Tổ mới khánh thành sau bao gian nan của nghệ sĩ Hoài Linh và lễ giỗ Tổ linh đình tại phòng trà của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng – nam ca sĩ lần đầu tự đứng ra tổ chức sau nhiều năm đi hát.

Nhiều nghệ sĩ chia sẻ, lễ giỗ Tổ nghệ sĩ còn vui hơn Tết, những ngày này nghệ sĩ “chạy show” rất nhiều, nhưng không phải là show để biểu diễn mà là show dự lễ cúng tổ, đến chỗ này chung vui một ít, chỗ kia một ít, dâng hương cúng Tổ, vừa gặp gỡ bạn bè, đồng nghiệp, rất rôm rả. Hầu hết nghệ sĩ đến cúng Tổ nghề đều ăn mặc trang trọng, đem theo lễ vật cúng Tổ. Tất cả đồ cúng xong sẽ được bày thành tiệc cùng ăn chung.

Lễ giỗ Tổ nghệ thuật còn vui ở chỗ, nó không chỉ dành cho nghệ sĩ chuyên nghiệp, có tên tuổi mà cho tất cả những người liên quan đến nghề. Người ta thấy cả các quay phim, biên kịch, diễn viên đóng thế, ca sĩ hát lót, nhóm múa, dàn bè… từ tên tuổi đến hầu như vô danh đều nghiêm chỉnh đi cúng Tổ. Lúc này, không có sự phân biệt đẳng cấp trong giới nữa, tất cả đều là những người hoạt động nghệ thuật dâng hương thành kính đến Tổ nghề. 

Để lễ giỗ Tổ nghiệp thành một ngày hội văn hóa

Tuy nhiên, giỗ Tổ nghiệp cũng là cơ hội để một số nghệ sĩ “nửa mùa” lợi dụng cho mục đích riêng của mình. Năm nào cũng có trường hợp, nhiều người mới “chân ướt chân ráo” vào ngành nghệ thuật nhân cơ hội giỗ Tổ nghiệp để tìm cách tiếp cận những nghệ sĩ có tiếng nhằm tìm cách tiến sâu hơn trong nghề.

Nhiều trường hợp đến cúng Tổ nghiệp là cái cớ, mục đích chính là làm nổi, được xuất hiện trên truyền thông nên ăn mặc hở hang, lòe loẹt. Có những “nghệ sĩ” diện những bộ đồ ngắn đến không thể ngắn hơn, hoặc xuyên thấu lộ toàn bộ nội y, đến mức các nghệ sĩ khác phải nhắc nhở, đem áo khoác để choàng giúp. Có nghệ sĩ dâng hương cúng Tổ nhưng chủ yếu là tạo dáng trước ống kính, thiếu nghiêm túc, bị chỉ trích nhiều.

Một vấn đề khác mà nhiều người lưu tâm đó là có hay không sự lãng phí trong lễ vật cúng Tổ nghiệp?. Với mong muốn Tổ nghiệp phù hộ, các nghệ sĩ đều mang đến những lễ vật thật to, hoành tráng. Ngoài một con heo quay hầu hết ai cũng có, người ta còn sửa soạn thêm trái cây, bánh kẹo, gà và nhiều vật phẩm khác. Nhiều người chỉ đến cúng rồi bận việc ra về, lượng đồ cúng khó lòng có thể “tiêu thụ” hết trong ngày lễ. Nhất là năm nay, nhà thờ Tổ nghiệp do Hoài Linh vừa khánh thành đúng dịp lễ Tổ nghiệp, nghệ sĩ nô nức đến cúng tế. Nhìn cảnh hàng mấy trăm con heo, gà xếp lớp la liệt trên bàn cúng, nhiều người ngao ngán, không biết sau lễ cúng, số thực phẩm này sẽ đi về đâu? 

Trao đổi vấn đề này với các nghệ sĩ, có người đồng quan điểm, cho rằng nên thay đổi cách cúng tế cho giản dị hơn, bằng một giỏ trái cây ngon là đủ lòng thành kính, nhưng ngược lại, nhiều nghệ sĩ khác lại cho rằng, việc cúng tế nếu sơ sài, không đúng ý Tổ (có quan niệm rằng Tổ nghiệp đặc biệt thích heo, gà quay) thì Tổ sẽ quở phạt, nên dù gì cũng phải ráng chiều ý Tổ (!).

Giỗ Tổ nghiệp là một truyền thông đẹp của làng văn nghệ, tuy nhiên, để ngày lễ giỗ Tổ nghiệp trọn vẹn hơn, có lẽ những nghệ sĩ nên có chút thay đổi trong các quan niệm về thờ cúng Tổ, bớt những yếu tố mê tín dị đoan, gây lãng phí, biến giỗ Tổ nghề thành một “lễ hội” thực thụ, vừa giản dị, ấm cúng nhưng cũng thú vị, sinh động.

Tin cùng chuyên mục

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

(PLVN) - Những năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến, tăng trưởng hàng năm và có những tác phẩm “ăn khách”.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận, ngành điện ảnh vẫn đang đối mặt với những khó khăn, rào cản về chi phí, đặc biệt vấn đề dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng - GTGT (sửa đổi) sắp tới.

Đọc thêm

'Ông vua chân dung' của nhiếp ảnh Việt Nam

Bức ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngồi bên nhạc sĩ Văn Cao vào ngày mùng 6 Tết Nhâm Thân 1992. (Ảnh: Nguyễn Đình Toán)
(PLVN) - Sở hữu tư liệu đồ sộ với hàng vạn bức ảnh quý giá chụp chân dung các văn nghệ sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán được người trong nghề gọi với cái tên thân thương là “ông vua chân dung”. Đây không chỉ là một nghệ danh, mà còn là sự ghi nhận cho những đóng góp không ngừng nghỉ của ông trong việc lưu giữ và tôn vinh vẻ đẹp nghệ thuật qua từng khuôn mặt, từng nhân vật mà ông đã có cơ hội ghi lại trong suốt mấy chục năm qua.

'Multiverse - Đa vũ trụ' - Khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người

"Multiverse - Đa vũ trụ” ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Album “Multiverse - Đa vũ trụ” của Tùng Dương có các ca khúc ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người, về sinh tồn và ý nghĩa cuộc sống, về khả năng vượt thoát khỏi không gian sống chật hẹp để vươn tới những vũ trụ xa xăm hoặc để trở về khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người…

Khát khao làm phim điện ảnh “bom tấn”

Bộ phim "Khóc hay cười" thu hút nhiều khán giả.
(PLVN) - “Chúng tôi cố gắng một năm sẽ làm 3 - 4 phim chiếu rạp. Chúng tôi mong muốn làm phim điện ảnh bom tấn, kiểu Hollywood ”. Đó là lời chia sẻ của Đạo diễn Phạm Đức Dũng tại họp báo ra mắt Hãng phim Bạch Mã ngày 13/11/2024 tại Hà Nội.

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt
(PLVN) -  Xuất sắc vượt qua nhiều đại diện đến từ các quốc gia trên thế giới, Huỳnh Thị Thanh Thủy đã đăng quang ngôi vị cao nhất, mang về chiếc vương miện danh giá Hoa hậu Quốc tế đầu tiên cho Việt Nam, đây là sự kiện quan trọng, đánh dấu tên tuổi Việt Nam trên bản đồ nhan sắc thế giới.

'Giọng hát hay Hà Nội năm 2024' - khơi dậy tình yêu Hà Nội

Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” chính thức trở lại, tiếp tục hành trình tìm kiếm và vinh danh những giọng ca trẻ đầy tài năng của Thủ đô. (ảnh Thùy Dương)
(PLVN) - Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” không chỉ là sân chơi nghệ thuật, mà còn là dịp để các thí sinh cũng như người dân Hà Nội ôn lại những trang sử hào hùng và khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về quê hương trong trái tim mỗi người.

Văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước

Các đại biểu thảo luận tọa đàm: "Doanh nghiệp thời 4.0: Chuyển đổi văn hóa số tạo nên sự khác biệt."(Ảnh: BTC).
(PLVN) -  “Trong giai đoạn hiện nay, trước các cơ hội và thách thức đặt ra, chúng ta đã xác định văn hóa là nguồn lực nội sinh quan trọng. Bảo vệ bản sắc văn hóa, phát huy tiềm năng sức mạnh văn hóa dân tộc trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước”.

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm gốm "Hiện Linh" mang tới công chúng, những người yêu nghệ thuật gần 200 tác phẩm lần đầu được ra mắt của Giáo sư, họa sĩ Ngô Xuân Bính. Trong không gian đương đại tại Bảo tàng Hà Nội, các tác phẩm gốm ‘Hiện Linh’ sẽ dẫn dắt người xem bước vào thế giới vừa quen thuộc, vừa mới lạ của đất Mẹ.