Từ vụ Tập đoàn Phúc Sơn, đề xuất giám sát chặt chẽ, công khai hoạt động định giá

Như PLVN đã thông tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Cơ quan CSĐT) Bộ Công an vừa hoàn tất Kết luận điều tra vụ án “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, Đưa - Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi” xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn (Cty Phúc Sơn), các đơn vị và địa phương liên quan. Ngoài đề nghị truy tố 41 bị can về các tội nêu trên, Cơ quan CSĐT còn kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng sửa đổi, bổ sung qui định pháp luật liên quan…

Theo Cơ quan CSĐT, Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu “Pháo”, Chủ tịch HĐQT Cty Phúc Sơn) và nhiều bị can trong vụ án đã có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ… tại nhiều dự án trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 450 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Hậu “Pháo” cùng nhiều bị can khác còn có hành vi vi phạm quy định về kế toán, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 500 tỷ đồng; đưa - nhận hối lộ hơn 132 tỷ đồng.

Theo Bộ Công an, căn cứ kết quả điều tra vụ án cho thấy, nhiều năm qua, Hội đồng định giá tài sản các cấp sử dụng kết quả định giá tài sản của các doanh nghiệp thẩm định giá làm căn cứ để quyết định, yêu cầu các doanh nghiệp làm chủ đầu tư dự án thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. Tuy nhiên, quá trình hoạt động, một số cá nhân liên quan tại các doanh nghiệp thẩm định giá như giám đốc doanh nghiệp, thẩm định viên… đã có hành vi tiêu cực, chịu sự tác động của các đối tượng để làm sai lệch hoạt động đúng đắn của công tác định giá tài sản theo hướng giảm số tiền phải nộp cho nhà nước. Các đối tượng cố tình thu thập các mẫu so sánh làm căn cứ định giá tài sản không đúng vị trí, giá trị có tính chất tương đồng để ban hành chứng thư định giá có giá trị thấp. Trên cơ sở đó, Hội đồng định giá tài sản phê duyệt, yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính với số tiền thấp hơn quy định, hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước, tổ chức.

Bên cạnh đó, pháp luật về đầu tư xây dựng, đấu thầu có quy định các doanh nghiệp được xét chọn làm chủ đầu tư dự án, nhà thầu thi công xây dựng công trình phải có doanh thu, vốn chủ sở hữu bảo đảm tổng mức đầu tư dự án, giá trị gói thầu tham gia thực hiện. Để có năng lực tài chính phù hợp với các yêu cầu, quy định này, các đối tượng tại một số doanh nghiệp đã móc nối với các đối tượng ở các Cty kiểm toán thực hiện việc làm giả, nâng khống số liệu về doanh thu, vốn chủ sở hữu.

Do đó, các cơ quan, tổ chức, chủ đầu tư dự án đã lựa chọn doanh nghiệp làm chủ đầu tư, nhà thầu không bảo đảm điều kiện, năng lực, dẫn đến dự án, công trình xây dựng không hoàn thành tiến độ, kéo dài, bán thầu, gây thiệt hại, thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, tổ chức.

Bộ Công an chỉ ra rằng, vụ án này là điển hình cho việc nhà thầu thi công cấu kết, thông đồng, móc ngoặc với chủ đầu tư dự án để được tiết lộ, cung cấp thông tin, dự toán gói thầu, từ đó doanh nghiệp có điều kiện, cơ hội trúng thầu với giá rất cao, sát bằng giá dự toán gói thầu. Trong đó, chủ đầu tư xây dựng dự toán đã sử dụng đơn giá nguyên vật liệu theo công bố các Bộ, ngành địa phương nhưng không quan tâm, chú ý đến giá thực tế tại thị trường dẫn đến dự toán được xây dựng có chi phí rất cao, không tiết kiệm, gây thất thoát tiền cho nhà nước, tổ chức.

Từ thực trạng trên, cơ quan CSĐT Bộ Công an kiến nghị Bộ Tài chính tổ chức quản lý, giám sát chặt chẽ, công khai hoạt động định giá tài sản của các doanh nghiệp tư vấn được Hội đồng định giá tài sản (địa phương cấp bộ) sử dụng làm căn cứ để định giá tài sản, thu tiền cho Nhà nước, tránh bị các đối tượng lợi dụng để can thiệp, tác động làm sai lệch kết quả định giá.

Mặt khác, cần kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ kết quả hoạt động kiểm toán của các Cty kiểm toán xác nhận báo cáo tài chính, doanh thu, chi phí, vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp dùng làm năng lực để tài chính để được các cơ quan có thẩm quyền xét duyệt, công nhận làm chủ đầu tư dự án, nhà thầu thi công…

Bộ Công an cũng kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu đánh giá, tham mưu đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật liên quan đến định mức, đơn giá trong xây dựng theo hướng giá dự toán các hạng mục công trình dự án phù hợp với chi phí thực tế theo giá thị trường, bảo đảm nguyên tắc các doanh nghiệp thực hiện thi công dự án có lợi nhuận trên phương diện tiết kiệm tối đa, tránh việc gây thất thoát tài sản…

Đặc biệt, Bộ Công an kiến nghị Bộ Tài chính, UBND các tỉnh xem xét xử lý hành chính đối với Cty thẩm định giá, tư vấn đấu thầu có sai phạm đã kết luận trong vụ án như đình chỉ kinh doanh, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh…