Cõng tiền đi ăn xin giữa mùa cách ly
Sáng 17/4, công an phường 4 (quận Tân Bình, TP HCM) đi tuần tra, kiểm soát người lang thang trên địa bàn thì phát hiện cụ ông Đ.V.Đ (sinh năm 1943) đi ăn xin ở giao lộ Út Tịch - Hoàng Văn Thụ nên đưa về trụ sở. Tại thời điểm được đưa về phường, trong người ông Đ. có hơn 54 triệu đồng, 5 giấy chứng minh nhân dân (CMND) có số giống nhau, 7 căn cước công dân (CCCD) có số giống nhau, 1 sổ hộ khẩu và 4 thẻ bảo hiểm y tế.
Tất cả thông tin về tên, nơi sinh, nguyên quán và nơi đăng kí hộ khẩu thường trú trên các loại giấy tờ trên đều giống nhau, cụ thể, đều mang tên ông Đ., năm sinh 1943, nguyên quán An Giang và có hộ khẩu thường trú tại phường 2, quận Tân Bình (TP HCM). Bước đầu kiểm tra, 5 CMND và 7 CCCD, đều là thật. Công an phường đã mời con trai của cụ ông này lên để làm rõ thông tin.
 |
| Ông Đ nhận lại 54 triệu đồng và ký cam kết không đi ăn xin |
Con trai cụ Đ. cho biết, ba mình bán vé số từ năm 1978, gia đình khá giả nhưng ông Đ. có sở thích như vậy. Về số tiền 54 triệu đồng, theo người con, có thể đó là tiền tích góp và bán vé số từ trước tới giờ của cụ. Ngoài ra người con cũng cho biết, cụ ông có tâm trí không được ổn định. Ông có nhiều chứng minh thư là do trong 6 năm qua ông tự ý đi làm vì lo lắng đi bán vé số hoặc đi ngoài đường sẽ bị mất. Việc này gia đình có khuyên ngăn nhiều lần nhưng cụ không chịu.
Sáng 18/4, công an và UBND phường 4 đã trao trả lại số tiền hơn 54 triệu đồng cho cụ ông đồng thời vận động cụ không ra đường đi xin tiền nữa. Sau khi được chính quyền chức năng vận động, trao trả tiền, cụ Đ. cũng cam kết không đi ăn xin trong thời gian tới. Gia đình cũng cam kết không để cụ ông ra đường nữa.
Về số giấy tờ tùy thân trên, Công an phường 4 đã chuyển cho Công an quận Tân Bình xử lý. Công an quận đang xác minh số thẻ trên là giả hay thật và có hình thức xử lý tương ứng. Liên quan vụ việc trên, Công an TP HCM sau khi tiếp nhận từ quận hiện đã báo cáo Bộ Công an. Theo một cán bộ Công an TP HCM, trường hợp 12 thẻ trên là thật thì nguyên nhân có thể là do cụ ông nhiều lần thực hiện thủ tục cấp lại thẻ với lý do bị mất nên được cấp lại và ông lưu giữ lại.
Theo đó, pháp luật cho phép mọi công dân đều có quyền xin cấp lại thẻ CCCD hay CMND trong một số trường hợp, trong đó có trường hợp bị mất. Người dân chỉ cần khai vào tờ khai, xuất trình sổ hộ khẩu, chụp ảnh chân dung, lăn dấu vân tay và nộp lệ phí. Để làm thủ tục, người dân có thể đến trụ sở cơ quan quản lý căn cước Bộ Công an, công an cấp tỉnh, công an quận huyện và tại UBND xã, phường, thị trấn.
Một lãnh đạo Công an quận Tân Bình cho biết thêm, đối với 12 CMND và CCCD của cụ ông, công an quận tạm giữ và xác minh xử lý. Theo quy định, trong 12 cái, cái nào mới nhất, đúng nhất sẽ giữ lại, còn cái nào có những thông tin sai, cũ hơn thì sẽ báo cáo cấp trên để tiến hành tiêu hủy.
Cũng theo vị này, thủ tục làm căn cước công dân hiện nay quá đơn giản. Người dân chỉ cần báo mất là có thể làm lại được CCCD, không phải làm đơn xác nhận cớ mất như trước. Trước đây, đơn vị tiếp nhận thông báo cớ mất từ người dân thì người đó phải làm đơn xác nhận đơn cớ mất, song hiện nay quy định này đã bỏ. Hiện chỉ cần công dân tới lập phiếu tờ khai thì đơn vị phải tiếp nhận đúng theo quy định.
“Cụ ông có 12 chứng minh thư cũng là một trường hợp để công an quận tiếp nhận thông tin bình thường như những công dân khác. Chỉ trừ trường hợp già yếu, không có khả năng đi lại thì công an quận mới tiếp nhận hồ sơ tại nhà. Tất cả thông tin về cụ ông này cũng như những công dân khác đều được chuyển về Bộ Công an và quy trình thực hiện đều phải thực hiện theo đúng thông tư từ Bộ Công an hướng dẫn”, lãnh đạo công an Tân Bình cho biết.
Theo quy định, từ đầu năm 2016, thẻ CCCD được Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an (trước đây là Cục Cảnh sát đăng ký quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia về dân cư) cấp cho công dân để thay thế CMND. Tuy nhiên, hiện nay thủ tục làm CCCD đơn giản quá, người dân chỉ cần báo mất là có thể làm lại được.
Khai man để làm CMND có thể bị xử phạt
Luật sư Đặng Văn Cường- Văn phòng Luật sư Chính Pháp- Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, sự việc trên không bình thường ở chỗ về nguyên tắc mỗi cá nhân chỉ được cấp một CMND hay CCCD trong khi ông cụ lại có cả tá. Nếu có sự thay đổi hoặc bị mất thì được làm thủ tục cấp đổi, cấp lại nhưng số ghi trên CMND vẫn giữ đúng theo số ghi trên số CMND đã cấp. Việc cấp, đổi, cấp lại CMND thực hiện theo thông tư của Bộ Công an và nghị định của Chính phủ.
Còn từ năm 2016 thì chúng ta bắt đầu cấp phát, sử dụng CCCD là hình thức mới của CMND. Theo Luật Căn cước công dân 2016 thì CCCD là thông tin cơ bản về lai lịch, nhân dạng của công dân theo quy định. Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi được cấp thẻ CCCD. Thẻ chỉ được đổi, cấp lại khi thuộc các trường hợp quy định.
Cụ thể Điều 23 Luật căn cước công dân 2016 quy định, thẻ CCCD được đổi trong các trường hợp sau đây: Thuộc các độ tuổi đổi thẻ (khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi; thẻ bị hư hỏng không sử dụng được; thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; đặc điểm nhân dạng; xác định lại giới tính, quê quán; có sai sót về thông tin trên thẻ; khi công dân có yêu cầu. Đối với trường hợp đổi thẻ này thì
thẻ CCCD đã sử dụng sẽ bị thu lại theo quy định tại khoản 3 Điều 24 Luật này. Thẻ CCCD được cấp lại trong các trường hợp sau đây: bị mất thẻ; được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam.
Như vậy công dân có quyền được đổi, cấp lại thẻ trong những trường hợp nhất định và việc này được thực hiện đúng trình tự, thủ tục quy định. Luật cũng nghiêm cấm hành vi cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD trái quy định của pháp luật. Làm giả, sửa chữa, làm sai lệch nội dung thẻ CCCD; chiếm đoạt, sử dụng trái phép thẻ của người khác; thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, cầm cố, nhận cầm cố, hủy hoại thẻ; sử dụng thẻ CCCD giả.
Trường hợp của cụ ông có dấu hiệu hành vi lợi dụng quy định pháp luật về đổi, cấp lại CMND, CCCD để giả mạo trong kê khai, thực hiện thủ tục nhằm được cấp nhiều CMND, CCCD (không nộp trả lại giấy tờ cũ, không mất nhưng báo mất để cấp mới,…) nhưng chỉ với mục đích sinh hoạt cá nhân thì đó là hành vi đổi, cấp lại CMND, CCCD trái quy định của pháp luật.
Điều 9 Nghị định 167/2013/NĐ- CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình, xử phạt vi phạm quy định về quản lý, sử dụng CMND như sau: Hành vi khai man, giả
mạo hồ sơ, cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật để được cấp CMND có thể bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng. Hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Đối với những trường hợp sử dụng CMND được cấp trái quy định, CMND giả mạo thông tin để thực hiện các hành vi trái pháp luật khác thì tùy vào tính chất, mức độ vi phạm mà hành vi của người sử dụng mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
