Phiên tòa xét xử hình sự sơ thẩm Thò Bá Tồng (SN 1998, trú xã biên giới Tri Lễ, huyện Quế Phong, Nghệ An) thỉnh thoảng phải dừng lại để đại diện Viện kiểm sát nhân dântỉnh Nghệ An và các thành viên Hội đồng xét xử giải thích cho bị cáo hiểu một số thuật ngữ. Tồng chưa từng đi học, một chữ bẻ đôi cũng không biết, mọi giao tiếp đều gói gọn trong cộng đồng người Mông của mình.
Hành vi phạm tội của Tồng được thể hiện trong cáo trạng như sau: Vào năm 2019, trong một lần sang tỉnh Hủa Phăn (Lào) mua trâu, bò Thò Bá Tồng có quen người đàn ông tên Mùa Bá Mùa. Sau khi về nước, hai bên vẫn thường liên lạc với nhau.
Ngày 18/6/2021, Mùa gọi điện thuê Tồng đưa ma túy giao cho khách là người Việt Nam, rồi lấy tiền về. Tồng đồng ý nên đi lên khu vực đồi núi gặp Mùa để nhận 1 bánh heroin và 90 gói ma túy (với tổng khối lượng hơn 2,1 kg). Tồng được Mùa hứa sẽ trả công 2 triệu đồng. Nửa đêm ban sáng ngày 19/6, Tồng nhận được điện thoại của Mùa chỉ đạo đi giao ma túy cho khách. Tồng thức dậy, cầm ma túy đi giao cho khách thì bị công an bắt giữ người cùng tang vật.
 |
Bị cáo Tồng bị tòa tuyên án tử hình |
Tại phiên tòa, Tồng trình bày không được đi học, không biết chữ, là người dân tộc thiểu số nên nhận thức pháp luật hạn chế. Bị cáo trình bày chỉ suy nghĩ đơn giản có người thuê, trả công thì làm chứ không biết hành vi đó là vi phạm pháp luật.
Vị chủ tọa giải thích cho Tồng hiểu hành vi của bị cáo là phạm vào tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Đây là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm và xử lý rất nghiêm khắc nếu vi phạm.
Với số lượng ma túy lớn, đại diện Viện KSND giữ quyền công tố tại phiên tòa đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Thò Bá Tồng tử hình. Bị cáo không tranh luận gì về tội danh cũng như mức hình phạt. Vị luật sư bào chữa chỉ định cho Thò Bá Tồng đề nghị HĐXX xem xét việc bị cáo là người dân tộc thiểu số, nhận thức pháp luật hạn chế, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải... để tuyên mức án dưới mức đề nghị của Viện KSND tỉnh.
Được nói lời sau cùng, Thò Bá Tồng chỉ nói ngắn gọn “Bị cáo không có gì để nói”. Vị hội thẩm nhân dân hỏi lại “Bị cáo có hiểu “tử hình” nghĩa là gì không?” thì Tồng lắc đầu trả lời “không biết”. Khi được giải thích rõ, bị cáo Tồng tỏ rõ sự luống cuống, lí nhí xin tòa xem xét cho mức án nhẹ nhất cho mình.
Trong quá trình tòa nghị án, khi được hỏi về vợ con, gia đình Tồng bỗng rơi nước mắt. Gã kể khổ về cuộc sống khó khăn miền sơn cước. Tồng cũng lo lắng cho người vợ trẻ hiện đang nuôi 2 đứa con thơ ở quê nhà.
Tồng cho hay từ hồi bị bắt chưa được gặp lại vợ con lần nào. Mùa đông lạnh, nhưng bị cáo cũng chưa được nhận tấm áo ấm do người thân gửi xuống bởi dịch bệnh phức tạp.
Trong nỗi lo sợ, Tồng nhắn nhủ với người viết “nếu được, chị nhắn giúp vợ em xuống thăm em, đưa cả hai con xuống thăm em, một lần thôi cũng được”. Rồi gã khóc, hai bàn tay ôm lấy mặt, đôi vai rung lên....
Với khối lượng ma túy lớn, HĐXX tuyên phạt bị cáo Thò Bá Tồng tử hình. Đối với Mùa Bá Mùa, cơ quan điều tra đã ban hành công văn ủy thác tư pháp cho VKSND tỉnh Hủa Phăn (Lào). Tuy nhiên, đến nay chưa nhận được trả lời ủy thác nên cơ quan điều tra sẽ xử lý sau.
Lĩnh bản án cao nhất, đôi mắt của Tồng đỏ hoe. Tồng bước chân nặng nề rời tòa khi những cơn gió lạnh cứ thốc vào người....
