46 lỗ nhỏ trên xương sọ - kết quả của hành vi hiểm ác?
Vào hồi 13 giờ ngày 23/4/2003, học sinh La Hoàng Den (SN 1988) ở Trung Hoà, Ngân Sơn, Bắc Cạn học tại trường PTTH Nà Phặc đang ngồi ôn bài trong lớp thì bất ngờ bị Nông Văn Hào (SN 1980) dẫn theo một nhóm học sinh xông vào đánh. Nạn nhân được đưa đi cấp cứu nhưng chỉ 2 tiếng sau, em đã trút hơi thở cuối cùng tại bệnh viện huyện Ngân Sơn.
Cơ quan cảnh sát điều tra đã được tập hợp và nhanh chóng tổ chức điều tra khám nghiệm hiện trường và trưng cầu giám định pháp y tử thi. Sau khi xem xét giải phẫu, bản kết luận nhiều trang cùng bản ảnh rõ ràng đã đưa ra kết luận: Nạn nhân chết do tràn máu não và màng não.
Nguyên nhân nghi do đa vết thương, thấu hộp sọ bởi vật nhọn có kích thước khoảng 0,2cm tác động gây ra. Chuẩn đoán pháp y cho biết có xuất hiện nhiều lỗ thủng (46 lỗ) thấu hộp sọ ở vùng trán, đỉnh đầu, thái dương bên và cùng chẩm kích thước khoảng 0,2cm. Nhiều lỗ thủng ở màng não và bề mặt não có kích thước và vị trí tương ứng với các lỗ thủng trên xương sọ. Ngoài ra, có khoảng 50ml máu loãng, phun ra từ vùng đỉnh trái của tổ chức não.
Tình hình trở nên căng thẳng, công an tỉnh Bắc Cạn bắt tay điều tra thụ lý vụ án “Cố ý gây thương tích có hậu quả nghiêm trọng” khiến một em học sinh chết. Vụ án nhanh chóng gây xôn xao dư luận quần chúng địa phương, nhất là giới học sinh trường PTTH Nà Phặc. Quanh cái chết và kết luận giám định pháp y đã khiến giới chuyên môn, nhất là các bác sỹ pháp y cảm thấy không khỏi hoài nghi.
Phức tạp ở chỗ, kết luận giám định pháp y và lời khai của các bị can cũng nhân chứng có nhiều điểm không phù hợp. Bị can một mực khai chỉ dùng tay chân đấm đá. Trong khi bản kết luận giám định pháp y lại mô tả rất nhiều lỗ thủng nhỏ trên da đầu và xương sọ của nạn nhân. Từ kết luận đó mà cơ quan điều tra đã nhận định đây là vụ án mạng. Thủ phạm có thể đã dùng vật nhọn dạng như compa, dùi sắt hay bàn chông đánh nhiều nhát vào đầu nạn nhân gây thủng da đầu, xương sọ, màng não và gây chảy máu não.
Sự thật càng trở nên mờ mịt khi chứng cứ khách quan và chủ quan liên tục mâu thuẫn. Nên tin vào chứng cứ, lời khai của bị can và nhân chứng hay kết luận pháp y? Nạn nhân bị đấm đá đến chết hay do dùi sắt, compa, bàn chông đâm hay còn yếu tố nào khác?
Hàng loạt câu hỏi quay cuồng. Việc điều tra trở nên mông lung và buộc phải kéo dài mà vẫn chưa có hướng giải quyết trong khi đó công luận lại đang vô cùng bức xúc, đòi hỏi cơ quan điều tra phải có đáp án cụ thể về hành vi của bị can đến mức độ nào.
Giám định viên không được phép sai lầm
Hồ sơ vụ án, bản ảnh tử thi và các dấu vết thương tích được các giám định viên cấp cao đem ra nghiên cứu cẩn trọng. Nhận thấy nhiều điểm chưa được rõ ràng, tử thi được đề nghị khai quật để thẩm định, kiểm tra giám định lại xem có đúng là trên xương sọ và màng não của nạn nhân có 46 lỗ thủng nhỏ hay không.
“Mới nghe cũng giật mình vì đây là lần đâu có trường hợp lạ lùng như vậy. Phải chăng bị can là kẻ điên khùng, dữ tợn, trút hết những tức tối, lòng căm thù cao độ lên đầu nạn nhân? Bình thản gây ra từng ấy thương tích trong một khoảng thời gian ngắn lại ngay trước mặt đông đảo bao nhiêu học sinh đang ngồi tại lớp mà không chút gớm tay? Tất thảy những điều đó có đôi chút không phù hợp tâm lý tội phạm” – Giám định viên Hồ Kim Châu nhớ lại.
Lật lại hồ sơ vụ án, căn cứ lời khai nhân chứng biết được: Sau khi bị đánh, nạn nhân loạng choạng lệch người sang phải rồi ngã khuỵ. Đó có thể là dấu hiệu liệt nửa người bên phải.
Được biết, trước đó chừng 1 tháng, nạn nhân có đi viện điều trị chứng cao huyết áp với biểu hiện đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, huyết áp lên tới 180/120mmHg…
Ngày 29/10, sau 6 tháng xảy ra vụ việc rúng động ấy, cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh đã quyết định khai quật tử thi và trưng cầu giám định lại. “Kết quả thật ái ngại khi không hề thấy các lỗ thủng trên xương sọ và màng não do tác động của compa, dùi sắt hay bàn chông” – Giám định viên Hồ Kim Châu trực tiếp thực hiện khẳng định.
Ông còn cho biết, mặc dù tử thi đã đang ở quá trình phân huỷ nhưng trong tổ chức não bên trái vẫn còn nhận thấy ổ tụ máu màu nâu đỏ. Nguyên nhân chết là chảy máu não do vật tày tác động. Và như vậy, kết quả này hoàn toàn trái ngược với kết luận giám định lần đầu của Hội đồng giám định pháp y, Sở Y tế Bắc Kạn.
Lý giải cụ thể về bản kết luận ban đầu, giọng ông chùng xuống: “Vấn đề đáng nói là những lỗ thủng nhỏ trên xương sọ không phải là do chấn thương của vật nhọn tác động gây nên mà thực chất là những lỗ tự nhiên dành cho các mạch máu nhỏ nuôi xương và phần mềm.
Những kiến thức giải phẫu sơ đẳng nhất mà bác sỹ pháp y địa phương không nắm được đã gây hoang mang không chỉ cho phương hướng phá án của cơ quan điều tra mà còn vô tình để lại nỗi sợ hãi trước hành vi tưởng chừng man rợ của những cậu học trò hiếu động quá đà.”
Đến lúc bấy giờ, cơ quan điều tra mới như trút được trăn trở về đạo đức, nhận thức hành vi của bị can Nông Văn Hào. Sự thật đã được làm sáng tỏ rằng không có bàn chông, compa hay dùi sắt nào tác động gây ra các thương tích trên đầu La Hoàng Den cả.
Nhưng “thủ phạm” chính dẫn đến chảy máu não và gây tử vong ở cậu học trò đang tuổi 15 này là do đấm đá hay cơ địa của bệnh cao huyết áp lại trở thành một câu hỏi lớn cần lời giải ngay tức khắc.
“Dĩ nhiên các yếu tố này có liên quan với nhau và có tác động nhân quả. Do đó khi phân tích, đánh giá các nguồn chứng cứ để xác định mức độ sai phạm của bị can để luận tội, các yếu tố này phải được đề cập tới. Đang bình thường ngồi trong lớp, chưa có biểu hiện nào của cơn cao huyết áp, dù có tiền sử bệnh nhưng khi có xung đột, căng thẳng do va chạm tác động ngoại lực (đấm, đá) huyết áp đã thăng lên đột ngột tới mức nguy kịch, làm vỡ mạch máu não và gây ra tử vong” – ông Châu kết luận.
Vụ việc khép lại nhưng câu chuyện đáng tiếc ấy tưởng chừng đã trở thành bài học ám ảnh với vị giám định viên kỳ cựu. Khi nhắc tới những kỷ niệm buồn trong ngành, câu chuyện ấy lúc nào cũng bị nhắc tới đầu tiên…
“Dù sao đây cũng là một bài học đắt giá cho các bác sĩ pháp y, nhất là những người mới vào nghề hoặc làm giám định viên kiêm nhiệm. Phải ý thức được rằng mình là người được giao nhiệm vụ, trọng trách phò tá cán cân công lý, chỉ cần một sai lầm nhỏ do thiếu hiểu biết về kiến thức bình thường sẽ gây ảnh hưởng tới uy tín, danh dự và thậm chí là sinh mạng của con người, dẫn đến oan sai, xét xử không đúng người đúng tội.”
“Là những người được mang trên vai nhiệm vụ, trọng trách phò tá cán cân công lý, chỉ cần một sai lầm nhỏ do thiếu hiểu biết về kiến thức bình thường cũng có thể gây ảnh hưởng tới uy tín, danh dự và thậm chí là sinh mạng của con người, không thì cũng dễ dẫn đến oan sai, xét xử không đúng người đúng tội…” – Giám định viên Hồ Kim Châu vẫn chưa thôi trăn trở khi nhớ về kỷ niệm đáng buồn trong vụ việc phải trưng cầu giám định lại tại Bắc Cạn từ những năm 2003…
