Tủ sách pháp luật phải chuyển mình trong thời cách mạng 4.0

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Sau 08 năm triển khai thực hiện Quyết định số 06/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng, quản lý, khai thác Tủ sách pháp luật (TSPL), TSPL đã được phủ rộng trên toàn quốc với nhiều mô hình, góp phần tích cực trong thực hiện công tác thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật, củng cố, duy trì văn hóa đọc sách và nâng cao đời sống dân trí cho cán bộ, công chức, nhân dân. 

Tuy nhiên, quá trình triển khai xây dựng, quản lý, khai thác TSPL còn những tồn tại, hạn chế, đòi hỏi phải có thay đổi để phù hợp hơn với thời đại công nghệ 4.0.

Ngay từ năm 1998, TSPL đã được xây dựng gắn với việc phát hành hệ thống Công báo cho cán bộ, nhân dân theo Quyết định số 69/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phát hành Công báo nước Cộng hòa XHCN Việt Nam cho xã, phường, thị trấn và Quyết định số 1067/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án xây dựng và quản lý TSPL ở xã, phường, thị trấn.

Đến nay, cả nước có 11.660 TSPL cấp xã/11.162 xã, phường, thị trấn trong toàn quốc, trong đó có 60/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xây dựng TSPL ở 100% đơn vị cấp xã (trừ 3 tỉnh Điện Biên, Lai Châu và Kon Tum do có sự chia tách, thành lập đơn vị cấp xã). Một số địa phương còn xây dựng được 2 TSPL/1 đơn vị tại một số cấp xã.

Hệ thống TSPL được xây dựng, khai thác ở gần 100% xã, phường, thị trấn cũng góp phần trực tiếp vào việc thực hiện và hoàn thành chỉ số “Tỷ lệ xã có TSPL” được xác định trong Bộ chỉ số về Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Việt Nam; làm giảm chênh lệch giữa thành thị với nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, đảm bảo sự bình đẳng trong việc giúp người dân tiếp cận và thụ hưởng các thông tin pháp luật. Ngoài ra, việc xây dựng, quản lý, khai thác có hiệu quả TSPL cấp xã cũng là một trong những chỉ tiêu để đánh giá mức độ đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của xã, phường, thị trấn. 

Thực tiễn triển khai xây dựng, quản lý, khai thác TSPL đã phát huy được tính năng động, sáng tạo của nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị, đặc biệt là chính quyền cấp cơ sở trong việc vận dụng, xây dựng, phát triển các mô hình Tủ sách/ngăn sách pháp luật phù hợp, đặc thù.

Nhờ vậy, TSPL đã đến gần với người dân hơn; góp phần cụ thể hóa chủ trương xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua việc huy động được các nguồn đầu tư, nhân lực của các cá nhân, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội tham gia xây dựng, phát triển TSPL.

TSPL còn là nơi lưu trữ, bảo quản các sách, tài liệu với ý nghĩa là tài sản công. Việc ra đời mô hình TSPL đã góp phần đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật đi vào đời sống… Có thể nói, những kết quả trên đây đã khẳng định việc xây dựng TSPL thời gian qua là đúng đắn, phù hợp.

Tuy nhiên, qua theo dõi tổng hợp của Bộ Tư pháp, chất lượng, nội dung sách, báo, tài liệu pháp luật trong nhiều TSPL chưa thực sự phù hợp với địa bàn và nhu cầu của người đọc. Đáng chú ý hơn là số lượng người đến đọc, mượn sách hiện giảm và ít hơn nhiều so với trước đây, trong đó 23/63 tỉnh có số lượt người đến đọc, mượn sách trung bình hàng năm dưới 100 lượt người, cho thấy hiệu quả của TSPL không cao.

Việc quản lý, khai thác TSPL ở nhiều địa phương còn thiếu gắn kết với các hoạt động văn hóa đọc và các thiết chế thông tin, văn hóa cơ sở khác trên địa bàn. Một số bộ, ngành thẳng thắn đánh giá việc sử dụng, khai thác TSPL còn rất hạn chế.

Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong khai thác văn bản, tài liệu pháp luật chưa được triển khai mạnh mẽ. TSPL điện tử đã và đang được một số bộ, ngành, địa phương xây dựng nhưng nhìn chung còn chưa triển khai rộng rãi, nội dung chưa phong phú, giao diện còn đơn điệu. Trong khi đó, với bối cảnh thời đại công nghệ 4.0 hiện nay lại càng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải chuyển hướng, đổi mới mô hình TSPL gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối, chia sẻ khai thác sách, tài liệu pháp luật. 

Trên cơ sở này, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, đề xuất xây dựng TSPL điện tử được trích xuất, gắn kết với các cơ sở dữ liệu pháp luật hiện có (Cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản pháp luật, Công báo điện tử, Thư viện quốc gia, Cổng thông tin điện tử Quốc hội, Chính phủ). Trước mắt, Bộ Tư pháp sẽ xây dựng, làm mẫu TSPL điện tử trên Trang thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật thuộc Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp, trong đó có các mục sách, tài liệu được phân loại.

Về lâu dài, cần xây dựng TSPL điện tử quốc gia theo hướng gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; giao các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo việc cập nhật sách, tài liệu pháp luật do cơ quan, đơn vị trực thuộc chủ trì soạn thảo, phát hành.  

Tin cùng chuyên mục

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

(PLVN) -  Cải cách tinh gọn bộ máy hiện nay đang thực hiện mạnh mẽ từ trung ương xuống, do vậy, nên cải cách theo hướng phân quyền mạnh hơn cho cấp địa phương, còn Trung ương chỉ làm những việc điều phối xuyên quốc gia. Trung ương kiên quyết không làm các nhiệm vụ thuộc phạm vi của địa phương, nhằm giảm thiểu việc can thiệp hay chồng chéo nhiệm vụ. Đây là một nội dung trong bài viết của GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (ĐH Kinh tế).

Đọc thêm

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
(PLVN) - Để triển khai kịp thời, hiệu quả các chủ trương, đường lối được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được tăng cường tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh
(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.

Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp: Triển khai công tác năm 2025

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) -Chiều 10/12, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính năm 2025. Ông Trần Phương Hồng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM tham dự và chỉ đạo Hội nghị.

Hình thành thiết chế Luật sư công sẽ tăng cường nguồn lực cho tổ chức Trợ giúp pháp lý

Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.
(PLVN) -Thiết chế Luật sư công ở Việt Nam đang được hiểu như thế nào và sự cần thiết của Luật sư công trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt xuất phát từ thực tế, tại Việt Nam không phải đối tượng nào cũng có điều kiện nhờ luật sư khi gặp các vấn đề pháp lý. Xung quanh vấn đề này Báo PLVN phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.

“Cẩm nang pháp luật” giúp giảm tải công việc cho cán bộ tư pháp địa phương của chị Phạm Thị Trang Đài

Chị Phạm Thị Trang Đài, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Phú Yên: Sáng kiến cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID đạt giải ba cuộc thi về cải cách hành chính

Bà Phan Thị Hoa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp (thứ ba từ phải qua) đại diện Sở nhận giải.
(PLVN) - Sáng kiến giải pháp “Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng VNeID khi thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên mới đây đã được trao giải ba tại cuộc thi Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp cải cách hành chính năm 2024 của tỉnh.