Tuyến cao tốc này sẽ thu phí hoàn toàn bằng hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC), không thực hiện thu phí thủ công. Chỉ có phương tiện dán thẻ và nạp tiền sử dụng dịch vụ mới được lưu thông trên tuyến.
Còn 3 tuyến cao tốc chưa triển khai ETC
Theo báo cáo của TCĐB, sau 2 giai đoạn của dự án thu phí ETC triển khai trên toàn quốc, hiện có 112 trạm thu phí vận hành hệ thống thu phí ETC. Trong quá trình hoàn thiện, một số bất cập trong việc kết nối liên thông dữ liệu của 2 giai đoạn (BOO1 và BOO2) đã được khắc phục, đến nay, chủ phương tiện đã có thể sử dụng 1 thẻ thu phí điện tử không dừng duy nhất để lưu thông qua các trạm thu phí.
Cả 63 trạm thu phí do Bộ GTVT quản lý đã lắp đủ 100% làn thu phí ETC (4-8 làn). Trong đó, có 30 trạm đã lắp nhiều hơn 3 làn, còn 19 trạm lắp đặt 2 làn. Hiện cả nước còn hơn 120 làn thu phí chưa được lắp đặt hệ thống thu phí ETC.
TCĐB đã yêu cầu các nhà đầu tư BOT khẩn trương thiết kế bổ sung hệ thống, mua sắm trang thiết bị để hoàn thành việc tăng số làn thu phí ETC vào quý I/2022. Dự án nào không thực hiện lắp đặt hệ thống ETC sẽ đóng các làn thu phí thủ công. Việc này nhằm tiến tới tại các trạm thu phí chỉ có 1 làn hỗn hợp ETC và MTC (1 làn hỗn hợp thu phí không dừng và thủ công). Tại những làn thuần thu phí không dừng sẽ không có nhân viên ngồi trong cabin.
Với 4 dự án cao tốc do TCty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý, đến nay ngoài 15 làn đã được lắp đặt và vận hành thu phí không dừng trên tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình thì 3 tuyến cao tốc còn lại (Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi và TP HCM - Long Thành - Dầu Giây) là những tuyến đường cuối cùng trên cả nước chưa triển khai hệ thống thu phí ETC. Nguyên nhân là do thiếu vốn.
Để xử lý dứt điểm việc đầu tư hệ thống ETC với các tuyến cao tốc do VEC quản lý, lãnh đạo TCĐB cho hay, Bộ GTVT và TCĐB đang làm việc với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước để xem xét hình thức đầu tư hệ thống thu phí ETC các tuyến cao tốc của VEC. Do VEC đang trong quá trình tái cơ cấu nên trước mắt phương án vốn sẽ theo hướng lựa chọn một trong hai nhà cung cấp dịch vụ hiện nay là Cty TNHH Thu phí tự động ETC và Cty CP Giao thông số (VDTC).
Thí điểm "thuần ETC" trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng
Phương án triển khai đầu tư hệ thống thu phí ETC cho 4 tuyến (140 làn) do VEC quản lý theo phương án đấu thầu thuê dịch vụ thu phí ETC. Sau khi đấu thầu, nhà cung cấp dịch vụ sẽ lắp đặt hệ thống thu phí ETC tại trạm và vận hành khai thác. Nguồn kinh phí để trả cho nhà cung cấp dịch vụ sẽ được lấy từ kinh phí tổ chức thu phí một dừng (MTC) hằng năm hiện nay của VEC. Theo tính toán, chi phí trả cho thu phí không dừng sẽ thấp hơn cho phí thu thủ công của VEC.
Nhằm khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng khi tham gia giao thông, TCĐB sẽ thực hiện thí điểm "thuần ETC" trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Tuyến cao tốc này sẽ thu phí hoàn toàn bằng hệ thống thu phí ETC, không thực hiện thu phí thủ công. Chỉ có phương tiện dán thẻ và nạp tiền sử dụng dịch vụ mới được lưu thông trên tuyến.
Trước khi thực hiện thí điểm, TCĐB dự kiến sẽ thực hiện tuyên truyền rộng rãi trong 4 tháng để người dân nắm được thông tin và chuẩn bị dán thẻ ETC trong thời gian từ nay đến hết quý 1/2022. Sau thời gian này, xe không có đủ điều kiện thu phí không dừng sẽ không được lưu thông trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.
Với lo ngại về việc người dân chưa quá "mặn mà" với việc nạp tiền vào thẻ giao thông, lãnh đạo TCĐB cho biết, khi cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chuyển sang thu phí tự động không dừng hoàn toàn thì người dân có quyền lựa chọn dán thẻ, nạp tiền để lưu thông trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hoặc chuyển sang lưu thông trên QL5. Đồng thời, tài khoản giao thông hiện nay đều đã liên thông với tài khoản của ngân hàng thông qua ví điện tử sẽ giải quyết tình trạng không có tiền trong tài khoản.
“Mục tiêu khi thí điểm nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng dịch vụ thu phí ETC. Sau thời gian thí điểm sẽ nhân rộng ra các tuyến cao tốc trong cả nước, đặc biệt với tuyến cao tốc Bắc - Nam”, đại diện TCĐB thông tin.
Đến nay, cả nước đã có hơn 2 triệu xe ô tô dán thẻ thu phí không dừng, tuy nhiên, chỉ khoảng 50% phương tiện sử dụng dịch vụ.
Lý giải về thực trạng này, đại diện Cty TNHH Thu phí tự động ETC cho hay, các làn thu phí đã vận hành hiện vẫn chưa phải là "thuần ETC". Một số phương tiện chưa dán thẻ, thấy làn vắng xe nên đi vào khiến cho các xe đã dán thẻ không lưu thông được. Người đã dán thẻ và nạp tiền sử dụng dịch vụ thấy không được ưu tiên khi lưu thông đã bỏ dịch vụ. Bên cạnh đó, người dân vẫn giữ thói quen dùng tiền mặt nên chưa dán thẻ...
TCĐB cho biết sẽ tiếp tục cùng các nhà cung cấp dịch vụ ETC đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức người dân dán thẻ sử dụng dịch vụ thu phí không dừng. Đặc biệt, đẩy mạnh tuyên truyền về chế tài xử phạt xe không đủ điều kiện đi vào làn không dừng theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
