Khát khao thiêng liêng
Quốc tịch là một quyền cơ bản đầu tiên và mang ý nghĩa thiêng liêng của một con người khi ra đời, là mối quan hệ gắn bó của cá nhân với Nhà nước. Tuy nhiên, trên 10 tỉnh biên giới giáp nước bạn Lào của Việt Nam, xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: Quá trình hoạch định cắm mốc biên giới, tập quán du canh du cư lâu đời, nhận thức về biên giới chủ quyền hạn chế, hôn nhân không giá thú… nên có đến 1.804 người không có quốc tịch. Từ sâu trong tâm khảm của họ, được trở thành công dân của Nước CHXHCN Việt Nam là niềm khát khao, hy vọng, đợi chờ có khi gần suốt cả cuộc đời.
Quảng Trị là tỉnh chiếm số lượng lớn nhất với 855 người Lào di cư tự do, riêng xã A Dơi có đến 281 trường hợp ở bản A Dơi Đớ. Suốt 20 năm qua, cuộc sống của đồng bào trong 40 nóc nhà này quá cô độc giữa thung lũng núi Hê - Lơ. Mọi sinh hoạt chính trị - xã hội, học tập… dường như đều là con số “0” tròn trĩnh.
Rồi điều đặc biệt đã đến. Từ tấm lòng tâm huyết, trách nhiệm và sự trăn trở của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lãnh đạo Bộ Tư pháp với cuộc sống bà con, một đoàn công tác đặc biệt của ngành Tư pháp đã được cử vào. Hơn 2 năm trời, liên tục những chuyến đi thầm lặng vượt cả nghìn cây số từ Thủ đô Hà Nội vào tận miền biên viễn A Dơi.
Giữa sâu thẳm rừng già Trường Sơn đầy nắng gió, sương sa, những cán bộ, lãnh đạo của Cục Hộ tịch - Quốc tịch - Chứng thực với sự hỗ trợ của Sở Tư pháp tỉnh Quảng Trị, UBND huyện Hướng Hóa vẫn ngày ngày miệt mài cắt núi, băng rừng đến từng hộ dân để điều tra lý lịch, tận tình hướng dẫn cho người dân điền vào từng đơn xin nhập quốc tịch, viết tờ khai, chụp ảnh, lấy dấu vân tay... Rồi hồ sơ của bà con được Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ thẩm định, trình lên Chủ tịch nước xét duyệt.
“Tôi đã là người Việt Nam”
Sáng sớm 12/12/2018, mưa giá rét buốt nhưng trong lòng bà con đồng bào người Vân Kiều nơi đây lại sướng vui và ấm áp đến lạ kỳ. Thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Cục trưởng Cục Hộ tịch - Quốc tịch - Chứng thực Nguyễn Công Khanh dẫn đầu Đoàn công tác của Bộ vào A Dơi tổ chức lễ công bố và trao Quyết định số 2157/QĐ-CTN, ngày 23/11/2018 của Chủ tịch nước cho nhập quốc tịch Việt Nam đối với 119 người ở bản A Dơi Đớ.
 |
Có mặt tại xã A Dơi từ rất sớm, Cục trưởng hòa chung niềm sung sướng trong thời khắc lịch sử của cuộc đời bà con, ân cần đến từng người, bắt tay thăm hỏi và chúc mừng đồng bào. “Hôm nay là một ngày rất có ý nghĩa, không chỉ đối với bà con, đối với xã A Dơi, huyện Hướng Hóa hay là tỉnh Quảng Trị, mà đây là một ngày rất đặc biệt đối với Cục Hộ tịch - Quốc tịch - Chứng thực của Bộ Tư pháp. Chúng tôi là đơn vị được tin tưởng giao nhiệm vụ hoàn tất các thủ tục pháp lý, hướng dẫn người dân di cư tự do nhập quốc tịch Việt Nam. Cùng thời gian này, ở Quảng Bình cũng đã tổ chức trao quyết định của Chủ tịch nước cho 18 người dân Lào di cư sang tỉnh này và Hà Tĩnh là 2 trường hợp” – đó là lời mở đầu phát biểu của Cục trưởng Nguyễn Công Khanh.
Trong không khí trang trọng, ấm tình đồng bào, ông Nguyễn Công Khanh cũng đã trao đến tận tay quyết định của Chủ tịch nước và căn dặn từng bà con phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quyền và nghĩa vụ để trở thành một công dân Việt Nam có ích cho đất nước.
Cầm trên tay bó hoa tươi thắm của Đoàn công tác tặng và quyết định quốc tịch, mẹ Hồ Thị Hiên (SN 1957) đã không cầm được nước mắt vì quá xúc động và tự hào. Bao năm qua, con cháu mẹ Hiên rất muốn học cái chữ, hết cấp 3 sẽ phấn đấu đi thi Cao đẳng, Đại học nhưng vì không có giấy khai sinh nên chính quyền chỉ tạo điều kiện đến lớp 9, còn THPT thì trường không nhận.
“Cả nhà mẹ 9 nhân khẩu phấn khởi cả đêm qua không ngủ được. Con cháu mẹ sẽ lại đến trường, có giấy khai sinh, gia đình mẹ sẽ được cấp đất sản xuất. Từ nay mẹ sẽ được đi bầu cử rồi” - mẹ Hiên chia sẻ.
Còn ông Hồ Xa Cách – Chủ tịch UBND xã A Dơi phấn khởi nói: “Năm nay bà con A Dơi Đớ ăn Tết to, Tết vui, sung sướng nhất vùng biên giới này. Bởi đây là cái Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc mà họ đón với danh nghĩa chính thức là người mang quốc tịch Việt Nam. Bà con hết đơn độc giữa núi rừng sâu thẳm này rồi”.
"Vấn đề người di cư tự do, không quốc tịch và kết hôn khôn giá thú trong vùng biên giới hai nước Việt - Lào đang được Cao ủy Tị nạn Liên hiệp quốc, các tổ chức nhân đạo thế giới và dư luận quốc tế đặc biệt quan tâm. Việc Chủ tịch nước ký quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam đối với 139 đồng bào lần này là một sự kiện lớn, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc" - ông Vũ Anh Sơn, Trưởng phái bộ Cao ủy Tị nạn Liên hiệp quốc tại Việt Nam chia sẻ với báo Pháp luật Việt Nam.
