Theo đó, từ ngày 01/01/2018 tiền lương tháng đóng BHXH đối với đối tượng đóng BHXH bắt buộc theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định bao gồm mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Trong đó, mức lương làm căn cứ đóng BHXH sẽ theo thang lương, bảng lương do doanh nghiệp tự xây dựng.
Cụ thể, các khoản tính đóng BHXH từ 1/1/2018 bao gồm: Tiền lương; Phụ cấp lương là các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ như: Phụ cấp chức vụ, chức danh;Phụ cấp trách nhiệm; Phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; Phụ cấp thâm niên; Phụ cấp khu vực; Phụ cấp lưu động; Phụ cấp thu hút; Các phụ cấp có tính chất tương tự.
Và các khoản bổ sung khác theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 4 Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH: Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Quy định này đã khiến không ít doanh nghiệp thậm chí cả người lao động băn khoăn, lo lắng vì mức đóng BHXH cao ảnh hưởng tới thu nhập hàng tháng.
Tuy nhiên, trao đổi tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Năm 2018, đóng và xử lý vi phạm về BHXH như thế nào?” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vừa qua, ông Lê Quân - Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH cho biết, mức đóng BHXH từ năm 2018 không tăng nhiều. “Trên hợp đồng lao động có hai khoản thể hiện rõ nhất là mức lương và các khoản phụ cấp như phụ cấp độc hại, phụ cấp chức vụ… đã bao gồm phần lớn thu nhập cơ bản và ổn định của NLĐ. Khi chúng ta bổ sung thêm các khoản thu nhập khác mà trước đây không được tính vào đóng BHXH như sáng kiến, năng suất, điện thoại, xăng xe, ăn trưa… thì mức đóng BHXH của các doanh nghiệp sẽ không tăng nhiều, thậm chí nhiều doanh nghiệp sẽ không có sự thay đổi gì về mức đóng BHXH”. – ông Lê Quân nói.
Đồng tình với Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội chia sẻ: Về việc công khai, minh bạch trong đóng BHXH, thì phải trả sổ cho NLĐ để NLĐ kiểm soát quá trình đóng BHXH của mình; thứ hai, phải công khai minh bạch mức đóng BHXH, để NLĐ nhìn vào mức đóng có thể biết sẽ được hưởng lợi ở mức bao nhiêu.
“Hiện nay có khoảng 2,3 triệu người đang hưởng lương hưu, theo mức đóng BHXH hiện tại thì tổng số tiền đóng của những người đang hưởng lương hưu chỉ chi trả được khoảng 10 năm, nếu tính tuổi bình quân của những người hưởng lương hưu theo thống kê hiện nay là trên 24 năm thì sẽ không còn quỹ lương, buộc Nhà nước phải hỗ trợ. Do vậy chúng ta nên công khai minh bạch vấn đề này để cho NLĐ và doanh nghiệp được biết” - ông Bùi Sỹ Lợi nói.
Nói về tác động chính sách đối với khi điều chỉnh chính sách từ 1/1/2018, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết thêm, hiện nay, các doanh nghiệp và bản thân người lao động cho rằng mức đóng BHXH ở Việt Nam có tỷ trọng cao. Hiện nay mức đóng BHXH là 22%, trong đó 14% là doanh nghiệp đóng, 8% là người lao động đóng. Nhưng lại đóng trên nền rất thấp, các doanh nghiệp đóng trên tiền lương tối thiểu, do đó mức đóng BHXH để làm căn cứ hưởng lương hưu thấp. Phải đóng trên tiền lương thật, thu nhập thật để tích lũy cho mai sau, người lao động khi về già, sẽ có lương hưu cao hơn, bảo đảm đời sống tốt hơn.
Tại buổi tọa đàm, ông Trần Đình Liệu - Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhận định, trước những thay đổi trong cách tính đóng BHXH, để chuẩn bị cho công tác này, ngay từ năm 2016, 2017 BHXH Việt Nam đã tập trung tuyên truyền về pháp luật chính sách đóng – hưởng để các doanh nghiệp cũng như người lao động nắm bắt được chính sách; tập trung thông tin tuyên truyền đến đơn vị, người lao động dưới nhiều hình thức như phát tờ rơi, tọa đàm, phát thanh, truyền hình, cử cán bộ xuống trực tiếp đơn vị hướng dẫn... Khoảng 13.000 lượt tin bài phản ánh trên các cơ quan thông tấn, báo chí về các văn bản hướng dẫn và tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Lĩnh vực cải cách thủ tục hành chính, kê khai, đóng BHXH qua Cổng thông tin điện tử, đơn giản hóa hồ sơ mẫu biểu để người sử dụng lao động, người lao động thuận lợi hơn trong quá trình tham gia BHXH.
BHXH Việt Nam đã xây dựng văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, các mẫu biểu công bố. Tổ chức tập huấn đến đơn vị sử dụng lao động để thông suốt các quy trình. Cộng đồng doanh nghiệp và Ngân hàng Thế giới, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đánh giá việc cải cách thủ tục hành chính của BHXH Việt Nam là rất tốt, giảm sâu về bất cập trong giao dịch.
Đồng tình với việc nâng cao tuyên truyền để doanh nghiệp, người dân nắm được chính sách BHXH rất quan trọng, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết, toàn bộ tiền đóng của tất cả 2,3 triệu người hiện nay đang hưởng lương hưu, nếu chi trả lương hưu chỉ được 10 năm, trong khi đó, thời gian sống bình quân của người sau khi về hưởng lương là 18-19 năm. Như vậy, Nhà nước phải hỗ trợ thời gian thiếu còn lại cho người lao động.
