Từ công chúa thành nhà từ thiện số 1 nước Anh

Chuyện đời bà cụ từng là công chúa nước Áo sống sót qua chiến tranh và trở thành nhà từ thiện như ngày hôm nay khiến cho thế giới không ngớt sửng sốt. 

Thời thơ ấu đói khổ

Chợ Borough ở thủ đô London, các tình nguyện viên không ngơi tay gọt rau củ, băm nhỏ rồi đem xào rau ngay giữa một núi rau củ quả - những thứ bị các siêu thị từ chối do chất lượng chưa đạt hoặc vị không ngon miệng, được thu gom lại thành đống. Giữa mùi thơm xào nấu, các đầu bếp hối hả chuẩn bị một lượng thức ăn khổng lồ để phục vụ hàng ngàn người vô gia cư và nghèo khổ. Bà Lotti Henley hài lòng khi biết rằng sẽ có hàng ngàn cái dạ dày lép kẹp được một bữa tối no nê, với những nguyên liệu chất lượng cao không bị bỏ phí. 

Ở tuổi ngoài 90, cụ bà Lotti Henley vẫn toàn tâm toàn ý làm việc không mệt mỏi cho “Kế hoạch Zheroes”, một quỹ từ thiện do cụ là một trong các đồng sáng lập. Vỗ tay và nở nụ cười thật tươi, cụ bà có khuôn mặt phúc hậu cho biết: “Tôi muốn nuôi cả thế giới! Trong khi có nhiều thực phẩm bị bỏ phí, thì vẫn còn nhiều người đói khổ lại chả có gì mà ăn”. 

Cụ bà Lotti Henley đã nghiệm ra sự chân thật của câu thành ngữ “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”. Từng là một người di cư khi Đại chiến  thế giới II nổ ra, cô bé Lotti - trong cơn đói cào cấu gan ruột - phải mút đá và nhai cỏ dại cầm hơi. “Em gái Ika và tôi cố gắng vượt qua những con đói rã rời. Chúng tôi nhai đủ thứ cỏ dại mọc bên vệ đường, có lắm khi hai chị em lấy dây nịt buộc quanh eo để chống đói”. Với cụ Lotti, từng là công chúa Windisch-Graetz của nước Áo, đói kém là một trải nghiệm đớn đau trong cuộc đời mà không thể nào quên.

Cụ bà Lotti Henley (thứ hai, bên phải) cùng với 3 em gái và mẹ đẻ

Cô bé Lotti từng sống trong nhung lụa: sinh ra trong một tòa lâu đài với 80 căn phòng rộng thênh thang, Lotti và các chị em gái lớn lên ở một vùng nông thôn trong lành, mát mẻ, hàng ngày được ăn uống ngon lành với những thực phẩm rau trái được trồng ngay trên điền trang quanh tòa lâu đài. Khi Đại chiến thế giới II tràn đến năm 1943, hai chú của Lotti bị giết, mẹ của Lotti quyết định đưa người con gái đầu lòng lên tàu đi đến nơi mà cô sẽ học để làm y tá. “Chúng tôi làm y tá chiến tranh ngay trên chiến trường ở miền Bắc nước Ý. Khi đó mới 19 tuổi thôi, nhưng tôi rất dũng cảm khi phải học cách để sinh tồn với bom rơi trên đầu, súng nổ liên hồi. Tôi nhớ có lần ở trong phòng mổ, các bác sĩ cắt cụt 1 chân bị hoại tử của một người lính, đưa cho tôi cái chân đầy máu me, và tôi còn nguyên cảm giác khiếp vía khi cầm nó”. 

Khi Đại chiến thế giới II kết thúc, nữ y tá Lotti và em gái được phái tới một trại di tản chiến tranh ở Munich. Điều kiện sống ở đó thật khủng khiếp: những người di cư sống qua ngày với một chút xíu nước canh loãng, người ốm đói đầy rẫy. Để sống sót, hai chị em Lotti và Ika buộc phải làm mọi thứ. Khi các binh sĩ thấy 2 cô gái với những cái tên gốc quý tộc, thì họ được thả ra. Không đồng xu dính túi và cách xa nhà đến hàng trăm dặm đường, hai chị em Lotti và Ika cuốc bộ đến Salzburg (Áo), hy vọng tìm được ai đó biết về gia đình mình. Cụ Lotti run rẩy nói: “Cách duy nhất để đến Salzburg là đi bộ thôi, với hơn 100 dặm đường. Chúng tôi đi bộ nhiều lắm, đi từ nước này sang nước khác mà không có giấy thông hành, vẫy tờ giấy trắng và hy vọng không bị ai hỏi thêm chuyện gì khác”.  

Chuyến hành trình dài, đầy bụi bặm và hoàn toàn kiệt sức, Lotti và Ika đổi bớt một số tài sản ít ỏi để lấy thức ăn và 2 đôi giày cho 2 chị em. Khi tài sản mang theo hết sạch,  2 chị em chống chọi với cái đói khủng khiếp. Cụ Lotti vui vẻ nhớ lại: “Tôi nhớ có lần khi đi ngang qua một ngọn đồi và thấp thoáng nhìn thấy một nông trại, tôi nghĩ có lẽ bác nông dân sẽ giúp cho bọn tôi được chút thức ăn lót lòng. Nhưng không, ông ta giận dữ khi chúng tôi vừa cất mồm. Có một ổ bánh mì cũ ở bên cạnh cửa sổ, tôi nhìn chằm chằm vào nó. Ổ bánh mì khô khòng, dính cả mạng nhện, nhưng tôi đã đói lắm rồi. Ông ta nhìn về hướng ổ bánh mì và lấy lại đưa cho chúng tôi: “Chà, đây cầm lấy đi”. Chúng tôi vớ lấy ổ bánh mì, cạo bỏ lớp mạng nhện, dùng đá đập cái bánh mì ra thành từng mẩu, nhúng vào nước để dễ ăn. Ngon tuyệt!”. 

Lotti Henley làm y tá vào năm 19 tuổi

Mở lòng thiện nguyện

Lần hồi mãi hai chị em Lotti cũng đặt chân tới Salzburg (Áo), nơi hai chị em từng ở với gia đình nhiều lần trước chiến tranh. “Tôi nói với người của khách sạn rằng mình là công chúa Windisch-Graetz nhưng lễ tân khách sạn phớt lờ “Chuyện này ai mà chả nói được”, và đẩy tôi như đuổi tà. Nhưng một người hầu phòng nhìn thấy tôi, cho tôi ăn chung món canh rau ngay trong một căn phòng sau khách sạn”.  

Rồi thì hai chị em cũng đoàn tụ với những người thân trong gia đình đã chạy đến Ý, làm trong một quân y viện chuyên phục hồi cho các quân nhân. Cũng ở cái bệnh viện đó, Lotti nhớ lại: “Đoàn người tị nạn đứng xếp hàng bên cạnh bệnh viện, họ vớ lấy những thứ mà những người lính không ăn. Tôi đã dồn những thứ thức ăn bỏ đi vào một cái đĩa lớn và mang cho họ”. 

Cũng tại quân y viện, Lotti gặp gỡ một người lính Anh tên là Tony, cưới nhau và dọn tới London. Bảy thập niên trôi qua, cụ Lotti đã sống một cuộc đời rất thoải mái ở Tây London, nhưng chưa bao giờ quên đi quá khứ đói kém khốn cùng của mình. Cụ Lotti bộc bạch: “Khi đói, quý vị chẳng còn nghĩ được thứ gì cả, không biết ngày mai sẽ ra sao. Cũng còn nhiều người đói khổ ở Anh, và ở xứ này cũng có nhiều thức ăn thừa bị vất. Hồi tôi còn trẻ, người nướng bánh mì thường sẽ vất bánh mì vào lúc 3 giờ sáng, ai cũng biết giờ đó, vì thế bọn tôi thường phải thức dậy sớm. Còn giờ đây, nhà hàng quá thừa thãi, thức ăn bỏ đi rất nhiều, thức ăn thừa còn nhiều hơn cả người đói khát”. 

Thực trạng tưởng như vô lý ấy thôi thúc cụ Lotti và 2 người bạn nung nấu ý định lập ra “Kế hoạch Zheroes”. Nghĩ là làm, cụ Lotti tạo ra một dạng bản đồ tương tác liên kết với các trung tâm tị nạn, những khu ở cho người vô gia cư và những nguồn thực phẩm để hình thành một nguồn cung thức ăn từ thiện cho nhiều người. Trong vòng 3 năm qua, tổ chức từ thiện của cụ bà Lotti đã xử lý hơn 80 tấn thực phẩm thừa từ các nhà hàng, nông trại và siêu thị, chế biến thành nhiều món ăn phục vụ cho nhiều người có nhu cầu. Tổng cộng, hơn 160.000 suất ăn từ thiện chất lượng cao đã được phục vụ chu đáo. Cụ Lotti cũng giúp thành lập một số khóa học nấu nướng quy mô lớn, sử dụng nguồn thực phẩm thừa tại chợ Borough, hợp tác với Trường Wok cung cấp 1000 suất ăn từ thiện. Năm 2011, tổ chức từ thiện “Kế hoạch Zheroes” đã phục vụ 5000 suất ăn từ thiện cho người nghèo tại Quảng trường Trafalgar. 

Thức ăn chuẩn bị cho 1000 người đói

Cụ Lotti Henley nói: “Làm việc này rất mệt mỏi, tuy nhiên tôi không thể sống mà không tìm thấy niềm vui thích trong công việc mình làm”. Hiện thời, tổ chức từ thiện “Kế hoạch Zheroes” đang hoạt động ở London nhưng cụ bà Lotti có kế hoạch lớn triển khai trên toàn cầu. Lại nở một nụ cười tươi tắn, cụ Lotti lạc quan: “Tôi không xem TV, tránh nhìn những hình ảnh ghớm giếc về những người tị nạn sống ở Syria hay  Myanmar, nhưng tôi chưa bao giờ quên hành trình mình đi tị nạn. Chúng tôi chỉ đang chăm lo cho những người khác. Thức ăn có rất nhiều trên thế giới, chúng tôi chỉ làm mỗi việc là kết nối giữa nơi thừa và nơi thiếu lại với nhau”.../.