Trường hợp nào không được hòa giải tại cơ sở?

Tổ hòa giải của khu Vĩnh Tường (phường Mạo Khê, TX Đồng Triều, tỉnh Quảng Ninh) trao đổi kinh nghiệm hòa giải ở cơ sở
Tổ hòa giải của khu Vĩnh Tường (phường Mạo Khê, TX Đồng Triều, tỉnh Quảng Ninh) trao đổi kinh nghiệm hòa giải ở cơ sở
(PLO) - Luật Hòa giải ở cơ sở (HGƠCS) và Nghị định số 15/2014/NĐ-CP ngày 27/02/2014 của Chính phủ Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật HGƠCS, thi hành đã hơn ba năm. Tuy nhiên, do thiếu thông tư hướng dẫn thi hành và tài liệu tập huấn chưa cụ thể nên những người trong cuộc vẫn khó tiếp cận về những trường hợp không được hòa giải (HG). 

Anh Phan Trường Giang (huyện U Minh Thượng - Kiên Giang) hỏi: Theo quy định của pháp luật về HGƠCS, những trường hợp không được HG như: Mâu thuẫn, tranh chấp xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng; Giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội; Vi phạm pháp luật mà theo quy định phải bị xử lý vi phạm hành chính (VPHC), hay xử lý hình sự... Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chúng tôi rất lúng túng nên cần hiểu như thế nào cho đúng về điều này?

Nhiều người làm công tác HGƠCS cũng có thắc mắc tương tự như của anh Giang trên đây. Theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 15/2014/NĐ-CP  thì không HGƠCS trong 6 loại trường hợp. Thứ nhất, “Mâu thuẫn, tranh chấp xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng”. Mâu thuẫn được hiểu là tình trạng xung đột với nhau, xâm phạm (lấn quyền lợi của người khác) lợi ích của Nhà nước, lợi ích chung của mọi người và toàn xã hội. Ví dụ: Ông A lấn đất, chiếm đất của trường học; ông B và bà C tranh chấp diện tích đất do Nhà nước quản lý…

Thứ hai, “Vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình mà theo quy định của pháp luật phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết; giao dịch dân sự vi phạm điều cấm của pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội”. 

Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ do các chủ thể có năng lực hành vi thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý gây hậu quả thiệt hại cho xã hội.

“Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn”. “Gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ giữa họ với nhau…”. 

Ví dụ: Xử lý việc kết hôn trái pháp luật do Tòa án thực hiện theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình và pháp luật về tố tụng dân sự nên không thuộc trường hợp HGƠCS.

“Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”; “Điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định”; “Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng” (Điều 116, 123 BLDS năm 2015).

Ví dụ: Chị A đòi anh B trả tiền còn thiếu khi hai người thỏa thuận với nhau đi nhà nghỉ qua đêm. Hành vi này pháp luật vừa không cho phép, lại vừa trái với đạo đức xã hội. 

Thứ ba, “Vi phạm pháp luật mà theo quy định phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự, trừ các trường hợp quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều này”. 

Theo quy định tại điểm đ khoản 1, vi phạm pháp luật hình sự trong các trường hợp sau đây vẫn được HGƠCS: Không bị khởi tố vụ án theo quy định tại Điều 107 của Bộ luật tố tụng Hình sự (BLTTHS) và không bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý VPHC theo quy định của pháp luật. Pháp luật quy định chỉ khởi tố vụ án theo yêu cầu của người bị hại, nhưng người bị hại không yêu cầu khởi tố theo quy định tại khoản 1 Điều 105 của BLTTHS và không bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý VPHC theo quy định của pháp luật. 

Vụ án đã được khởi tố, nhưng sau đó có quyết định của cơ quan tiến hành tố tụng về đình chỉ điều tra theo quy định tại khoản 2 Điều 164 của BLTTHS hoặc đình chỉ vụ án theo quy định tại khoản 1 Điều 169 của BLTTHS và không bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý VPHC theo quy định của pháp luật.

Ví dụ: Tội cố ý gây thương tích theo Khoản 1 Điều 104 BLHS 1999 (Điều 134 BLHS 2015, sửa đổi 2017) ; Tội hiếp dâm theo quy định tại Khoản 1 Điều 111 BLHS (Điều 141 BLHS 2015, sửa đổi 2017) chỉ được khởi tố theo yêu cầu của người bị hại. Nếu người bị hại không yêu cầu khởi tố và cơ quan nhà nước thẩm quyền cũng không XPVPHC thì được HGƠCS. Ngược lại, thì không được HG. Về tội hiếp dâm trẻ em theo quy định tại Điều 112 BLHS (Điều 142, BLHS 2015 tội “Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi”) thì tuyệt đối không được HG, mà đối tượng phải bị xử lý hình sự. 

Thứ tư, “Vi phạm pháp luật mà theo quy định phải bị xử lý vi phạm hành chính, trừ các trường hợp quy định tại Điểm e Khoản 1 Điều này”.

Điểm e Khoản 1 quy định: Vi phạm pháp luật bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo quy định tại Nghị định số 111/2013/NĐ-CP ngày 30/9/2013 thì được HGƠCS. Đối tượng áp dụng là người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi có các hành vi vi phạm pháp luật hoặc người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đang tham gia chương trình cai nghiện tự nguyện tại gia đình hoặc cộng đồng…Còn các trường hợp vi phạm hành chính khác thì không được đưa ra HGƠCS.  

Trường hợp thứ năm là HG tranh chấp về thương mại được thực hiện theo quy định của Luật Thương mại và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Trường hợp thứ sáu là HG tranh chấp về lao động được thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Đọc thêm

Vận chuyển đá quý trái phép bị xử lý như thế nào?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Vụ việc vận chuyển trái phép hơn 700 viên kim cương trị giá hàng chục tỷ đồng vừa được phát hiện đã làm dấy lên nhiều thắc mắc về quy định pháp luật liên quan đến việc mang theo kim loại, đá quý khi xuất nhập cảnh. Theo quy định hiện hành, hành lý vượt định mức miễn thuế mà không khai báo hải quan sẽ bị coi là xuất khẩu, nhập khẩu bất hợp pháp. Việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và ý thức của người thực hiện trong trường hợp cụ thể.

Con đường tại Hà Nội bị 'thắt cổ chai' vì vướng khu đất bị cho là “lấn chiếm”: UBND xã Tri Thủy (Phú Xuyên) xác nhận khu đất có nguồn gốc đất công

Con đường bị “thắt cổ chai” khi đi đến khu đất được cho là lấn chiếm đất đình làng. (Ảnh: Vy Hương)
(PLVN) - Sự việc xảy ra tại thôn Vĩnh Ninh, xã Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, Hà Nội, đã kéo dài nhiều năm. UBND xã xác nhận khu đất bị khiếu kiện tập thể có nguồn gốc đất công và UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo, nên hàng chục hộ dân trong thôn đề nghị cơ quan chức năng sớm có các động thái xử lý dứt điểm.

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế
(PLVN) - Kết luận thanh tra (KLTT) của Thanh tra TP Thủ Đức (TP HCM) đã nêu rõ một số công trình xây dựng, trong đó có cơ sở kinh doanh Quê Nhà trên đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, là không phép, sai phép, phải cưỡng chế buộc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Nhưng đến nay, một số cơ sở đã không chấp hành các quyết định xử phạt, cưỡng chế, thậm chí còn xuất hiện dấu hiệu vi phạm mới.

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời
(PLVN) - Liên quan sự việc Cty TNHH Sản xuất Tinh bột khoai mì Nhựt Phát - Chi nhánh Tây Ninh khiếu nại Kết luận thanh tra 987/KL-UBND (KLTT) của UBND tỉnh Tây Ninh cho rằng mình không trốn thuế; mới đây, Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM, là đơn vị quản lý số hóa đơn liên quan vụ việc) đã có văn bản trả lời Báo PLVN.

Sắp phúc thẩm vụ “làm giả con dấu” tại Công ty Hoàng Long (Nam Định): Một số tình tiết cần làm rõ

Bản án 83/2024/HS-ST (bên trái) và Đơn của gia đình bị cáo Long gửi PLVN. (Ảnh: Hà Sơn)
(PLVN) - Dự kiến ngày mai (9/1), TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên phúc thẩm vụ án bị cáo Lưu Văn Long (SN 1955, ngụ TP Nam Định, tỉnh Nam Định) “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Trước đó, tại phiên sơ thẩm, bị cáo Long bị TAND tỉnh Nam Định tuyên lần lượt 3 năm 6 tháng tù và 2 năm 6 tháng tù về hai tội danh này.

Chuyển nơi cư trú có phải đổi đăng ký xe ô tô không?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bạn đọc hỏi: "Trước đây tôi cư trú tại Hà Nội, hiện giờ tôi mới chuyển vào TP Hồ Chí Minh. Tôi muốn hỏi Bộ Công an, trường hợp của tôi có phải đổi đăng ký xe ô tô khi chuyển nơi cư trú không? Nếu phải đổi thì tôi phải làm những thủ tục gì?".

Mức phạt lỗi sử dụng điện thoại khi lái xe từ 1/1/2025

Luật sư Lê Hiếu.
(PLVN) - Bạn Huy Phong (Hà Nội) hỏi: Do nhiều lúc phải giải quyết công việc gấp nên tôi hay sử dụng điện thoại khi đang lái xe. Xin hỏi, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/1/2025 thì hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông sẽ bị xử phạt như thế nào?