Do dịch COVID-19, các trường đang học trực tuyến. Cùng với việc học, các trường tổ chức thi học kỳ, học phần, thậm chí thi tốt nghiệp hay bảo vệ khoá luận tốt nghiệp theo hình thức trực tuyến.
Tiêu cực theo đó cũng phát sinh. Trên mạng xã Facebook đã xuất hiện hàng loạt hội nhóm mang tên "hỗ trợ học tập" như “Hỗ trợ sinh viên học tập - Làm bài”, “Hỗ trợ - Giúp đỡ học tập”, “Hỗ trợ học tập”... thu hút hàng ngàn, thậm chí hàng chục ngàn thành viên tham gia.
 |
| Nhiều sinh viên dùng nick ảo tìm người thi hộ |
Khi "cầu" và "cung" gặp nhau, quá trình "hỗ trợ" diễn ra dưới hình thức: vào giờ thi, sinh viên gửi đề cho bên dịch vụ làm giúp và chuyển lại thông qua các thiết bị thông minh.
Trước mánh khóe gian lận thi trực tuyến của sinh viên, nhiều trường đại học đã chủ động triển khai các biện pháp ngăn chặn.
Ths Nguyễn Hữu Cương, Trưởng phòng khảo thí, Đại học Lâm Nghiệp cho biết, để đảm bảo công bằng minh bạch cho kỳ thi, nhà trường đã thay đổi nhiều hình thức thi.
Theo thầy Cương, trường áp dụng 3 hình thức thi. Hai hình thức đầu là nộp tiểu luận/ bài tập lớn và thi vấn đáp. Hình thức thi cuối cùng là thi trực tuyến trên phần mềm.
Với nộp tiểu luận, sinh viên gửi bài theo hình thức trực tuyến. Còn với thi vấn đáp, giảng viên sẽ tham gia hỏi, đề được bốc ngẫu nhiên, toàn bộ quá trình thi được ghi âm, ghi hình nên gian lận gần như không có.
Trong suốt quá trình diễn ra thi, mỗi phòng thi sẽ có 2 giám thị bao quát toàn bộ sinh viên. Khi sinh viên vào thi trực tuyến phải có 2 thiết bị, một thiết bị chiếu thẳng mặt, một máy chiếu toàn cảnh ngồi làm bài và phải bật camera và bật mic để kiểm soát trong quá trình thi.
"Phần mềm sẽ hỗ trợ tính năng chống gian lận như cảnh báo khi người thi mở trình duyệt khác; tự động chụp màn hình của thí sinh vào nhiều thời điểm ngẫu nhiên và lưu hệ thống. Như vậy, sinh viên thoát ra hoặc truy cập tài liệu trong quá trình thi nhiều khả năng sẽ bị phát hiện", thầy Cương nhấn mạnh.
Đối với các sinh viên ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa, Trường Đại học Lâm Nghiệp sẽ hoãn thi và có thể linh hoạt trong các đề mở để khắc phục khó khăn về đường truyền.
Cùng với giám sát chặt quá trình làm bài thi, Đại học Khoa học Tự nhiên TP HCM sẽ "siết" xử lý thí sinh vi phạm.
"Các sinh viên bị kỷ luật đình chỉ thi nếu bị phát hiện vi phạm một trong 4 lỗi như thông qua camera và micro phát hiện sử dụng tài liệu; nhờ người thi hộ, nhờ người hỗ trợ làm bài thi; làm bài theo nhóm hoặc trao đổi bài. Những trường hợp thí sinh bị đình chỉ thi đều bị chấm 0 điểm. Các sinh viên bị khiển trách do vi phạm lỗi không mở camera và micro khi cán bộ coi thi yêu cầu đến lần thứ 2, sẽ bị trừ 25% số điểm bài thi. Tương tự, các trường hợp để cán bộ coi thi yêu cầu đến lần thứ 3 đã bị kỷ luật cảnh cáo và bị trừ 50% số điểm bài thi", đại diện Đại học Khoa học Tự nhiên TP HCM cho biết.
TS Trần Mạnh Hà, Trưởng phòng Đào tạo Học viện Ngân hàng, chia sẻ, hiện trường áp dụng 4 hình thức thi. Hai hình thức đầu là nộp tiểu luận/ bài tập lớn và thi vấn đáp. Với nộp tiểu luận, sinh viên gửi bài theo hình thức trực tuyến. Còn với thi vấn đáp, hai giảng viên sẽ tham gia hỏi, đề được bốc ngẫu nhiên, toàn bộ quá trình thi được ghi âm, ghi hình nên gian lận là không có.
Hình thức thứ ba được Học viện Ngân hàng áp dụng là thi viết tự luận, tức thí sinh làm bài ra giấy trước sự giám sát trực tuyến từ cán bộ coi thi. Ở những môn theo hình thức này, giảng viên sẽ chuẩn bị ngân hàng câu hỏi đủ lớn để bộ phận khảo thí bốc ngẫu nhiên. Trong quá trình thi, 30 sinh viên một phòng được giám sát bởi hai cán bộ, các em phải bật camera và micro. Khi nộp bài, sinh viên scan bản viết tay. Trường sẽ hậu kiểm ngẫu nhiên, đối chiếu chữ viết tay với các bài thi trước đó và với tờ khai sinh viên khi vào trường. Nếu có dấu hiệu bất thường, trường có chế tài xử lý, ví dụ đình chỉ học tập một năm.
Hình thức cuối cùng là thi online trên phần mềm trực tuyến. Ông Hà cho biết, phần mềm có thể thi cả trắc nghiệm và tự luận, kèm một số tính năng chống gian lận như cảnh báo khi người thi mở trình duyệt khác; tự động chụp màn hình của thí sinh vào nhiều thời điểm ngẫu nhiên và lưu hệ thống. Như vậy, sinh viên thoát ra hoặc truy cập tài liệu trong quá trình thi nhiều khả năng sẽ bị phát hiện.
Theo ông Hà, trải qua hai đợt thi online vào năm ngoài và đang ở đợt thi thứ ba, nhà trường chưa phát hiện sinh viên thi hộ nhờ các biện pháp trên. Tuy nhiên, những sự cố trong quá trình thi như rớt mạng, đột ngột camera hỏng hay scan bài gửi lên hệ thống không đủ thời gian quy định... vẫn xảy ra.
"Với các trường hợp như vậy, nhà trường sẽ tìm hiểu, có vi phạm sẽ xử lý theo quy chế, còn vì lý do khách quan sẽ cho thi lại để đảm bảo quyền lợi của sinh viên và chất lượng đào tạo của trường", ông Hà nói.
Ngoài ra, nhiều trường tăng số lượng học phần làm đồ án môn học. TS Trịnh Văn Toàn, Trưởng phòng Đào tạo Đại học Điện lực (Hà Nội), cho hay, làm đồ án môn học tức sinh viên phải bảo vệ đồ án đó trước giảng viên. Với cách này, sinh viên buộc phải làm thật mới có thể trình bày và trả lời vấn đáp từ giảng viên.
Đại diện các trường đại học nhấn mạnh, ý thức của sinh viên vẫn là điều quan trọng nhất. Tuy nhiên, với những cách thức được áp dụng, các trường tự tin sẽ hạn chế tối đa gian lận trong thi cử trực tuyến.
Trước đó, như Báo Pháp luật Việt Nam đưa tin, trong học kỳ 2 năm 2020 - 2021, trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG TP HCM) đã phát hiện gian lận và đình chỉ thi gần 80 trường hợp trong quá trình thi trực tuyến. Ngoài ra, Ban giám hiệu nhà trường cũng xử lý kỷ luật cảnh cáo, khiển trách nhiều sinh viên.
