Như Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) đã thông tin, bà Nguyễn Thị Phương Huệ (SN 1967), anh Trần Thành Tài (con trai bà Huệ, cùng ngụ ấp Trảng Sắn, xã Vĩnh Hòa, huyện Phú Giáo) và ông Võ Đức Quang (SN 1993, ngụ Chơn Thành, Bình Phước) bị khởi tố, truy tố về tội “Trốn thuế” khi khai giá chuyển nhượng đất trong hợp đồng thấp hơn thực tế.
Theo hồ sơ, ngày 13/5/2019, bà Vương Thị Dung bán cho bà Huệ thửa đất 101, tờ bản đồ 09, xã Tân Long. Hai bên lập hợp đồng đặt cọc 10 tỷ đồng và hẹn ngày 18/6/2019 sẽ tiến hành công chứng.
Ngày 18/6/2019, gia đình bà Dung có việc bận nên ủy quyền cho anh Tài thực hiện trích lục hồ sơ, xác nhận đất và ký hợp đồng mua bán. Ngày 19/6/2019, anh Tài ký hợp đồng chuyển nhượng thửa đất 101 cho mẹ đẻ (bà Huệ - NV) nhưng chỉ ghi giá 5 tỷ đồng.
Chi cục Thuế xác định việc bà Dung ủy quyền cho anh Tài cũng là chuyển nhượng đất nên tính 2 lần thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Bà Dung, anh Tài mỗi người phải nộp thuế TNCN gần 146 triệu đồng, bà Huệ nộp lệ phí trước bạ 36,5 triệu đồng.
Ngày 4/11/2019, bà Huệ chuyển nhượng thửa đất trên cho ông Quang, giá thực tế 18 tỷ đồng nhưng hợp đồng ghi 5 tỷ đồng. Chi cục Thuế xác định thuế TNCN của bà Huệ là 146 triệu đồng; phí trước bạ đối với ông Quang là 36,5 triệu đồng. Thuế TNCN và phí trước bạ do ông Quang nộp.
CQĐT cho rằng vụ thứ nhất, quá trình chuyển nhượng giữa bà Dung - bà Huệ, thì bà Huệ có vai trò đầu vụ, anh Tài là đồng phạm với số tiền trốn thuế, lệ phí 267,6 triệu đồng. Vụ thứ hai, quá trình chuyển nhượng giữa bà Huệ - ông Quang, thì ông Quang có vai trò đầu vụ, bà Huệ đồng phạm với số tiền trốn thuế, lệ phí là 267,6 triệu đồng.
Theo Luật sư Nguyễn Văn Quynh (Đoàn LS TP HCM), thứ nhất, việc CQĐT xác định hành vi “Trốn thuế” gồm cả lệ phí trước bạ là chưa phù hợp. Thứ hai, theo bút lục 336 thì tiền nộp thuế TNCN do bà Dung đưa; nhưng CQĐT xác định bà Huệ là người nộp thuế, “đầu vụ trốn thuế”; là chưa phù hợp. Thứ ba, anh Tài là con đẻ và chuyển nhượng đất cho mẹ là bà Huệ thì được miễn thuế TNCN. Thứ tư, bà Huệ là người thương lượng, thực hiện giao dịch, anh Tài chỉ đứng tên ủy quyền khi người bán bận việc, nên xác định anh Tài đồng phạm là chưa đủ căn cứ.
Cho rằng mình thuộc trường hợp được miễn thuế TNCN nhưng Chi cục Thuế vẫn ra Quyết định thu thuế là không phù hợp, ngày 31/1/2024, anh Tài đã khởi kiện hành chính đề nghị tòa buộc Chi cục Thuế huyện Phú Giáo hủy quyết định thu thuế, hoàn trả lại 146 triệu đồng đã thu.
TAND huyện đã ra quyết định thụ lý vụ án, xác định tư cách tố tụng các đương sự.
Sau khi thụ lý, TAND huyện có văn bản gửi Cục Thuế Bình Dương về việc tính thuế TNCN.
 |
TAND huyện đã ra quyết định thụ lý vụ án người nộp thuế kiện Chi cục Thuế Phú Giáo. (Ảnh trong bài: Bùi Yên) |
Ngày 19/6/2024, Cục Thuế có Văn bản 15741/CTBDU-HKDCN trả lời. Theo đó, trường hợp anh Tài là con ruột bà Huệ thì thuộc đối tượng được miễn thuế TNCN từ chuyển nhượng bất động sản.
Tuy nhiên, tại hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính do Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện chuyển đến Chi cục Thuế không có tờ khai, không có tài liệu chứng minh anh Tài là con ruột bà Huệ. Do đó, khi thực hiện hợp đồng ủy quyền, anh Tài phải kê khai và nộp thuế TNCN.
Cục Thuế cho rằng trường hợp xác định có lỗi của cơ quan xác định đối tượng chịu thuế; thì cơ quan thuế thông báo hủy hoặc thay thế thông báo nộp thuế và gửi Chi nhánh VPĐKĐĐ. Trường hợp người nộp thuế đã nộp tiền, nếu người nộp thuế có đề nghị thì cơ quan thuế phải lập thủ tục hoàn thuế.
Trong sự việc này, LS Quynh cho rằng việc tính thuế TNCN với bà Dung cũng có dấu hiệu chưa chính xác: “Kết luận giám định (KLGĐ) ngày 18/9/2023 của Cục Thuế (trong vụ án hình sự) thì hợp đồng ủy quyền từ bà Dung sang anh Tài được tính theo giá Nhà nước, tức 146 triệu đồng. Số tiền này, bà Dung đã nộp đủ. Nhưng sau đó, KLGĐ lại xác định hợp đồng chuyển nhượng từ bà Dung sang bà Huệ thông qua người ủy quyền thì bà Dung cũng phát sinh thuế TNCN. Như vậy, bà Dung bị tính thuế TNCN đến 2 lần là chưa phù hợp”.
