Được thành lập ngày 28 tháng 04 năm 1993 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, trên cơ sở hợp nhất Hội đồng Trọng tài Ngoại thương (thành lập năm 1963) và Hội đồng Trọng tài Hàng hải (thành lập năm 1964), Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam là tổ chức trọng tài và hòa giải hàng đầu tại Việt Nam và có uy tín trong khu vực.
Cùng với sự đồng hành của đội ngũ hơn 200 Trọng tài viên, Hòa giải viên là những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam và trên thế giới trong các lĩnh vực kinh tế và pháp luật, trải qua hơn ba thập kỷ hình thành và phát triển, VIAC đã không ngừng lớn mạnh, đem lại niềm tin và là chỗ dựa về công lý của cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Năm 2024, ở tuổi 31 VIAC tiếp tục đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của VIAC, thể hiện tinh thần sẵn sàng cho những giai đoạn phát triển kế tiếp trong hành trình xây dựng và thúc đẩy sự phát triển của VIAC nói riêng và phương thức Trọng tài và Hòa giải tại Việt Nam nói chung.
Trước những biến động khó lường của kinh tế trong nước và quốc tế, VIAC không ngừng nâng cao năng lực thích ứng bằng việc theo sát những chuyển động của thị trường và đời sống kinh tế - xã hội, đồng thời chủ động rà soát toàn diện các hoạt động trên tinh thần tiếp tục hoàn thiện và bồi đắp nền tảng để vững bước trong mỗi giai đoạn phát triển.
 |
GS.TS Lê Hồng Hạnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) được cùng Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh tiếp bà Dato’ Sri Azalina Othman Said, Bộ trưởng Tư pháp Malaysia |
Trong năm 2024, VIAC đã tiếp nhận 478 vụ tranh chấp, đây tiếp tục là một năm ghi nhận con số kỷ lục mới về số vụ tranh chấp được thụ lý và giải quyết trong lịch sử trên 30 năm hoạt động của VIAC. Nhóm tranh chấp chiếm tỷ lệ cao nhất được ghi nhận phát sinh từ lĩnh vực mua bán hàng hóa (25%), lĩnh vực xây dựng (22%) và kinh doanh bất động sản (14%).
Đáng chú ý, tranh chấp trong lĩnh vực bất động sản tiếp tục ghi nhận mức tăng cao (79 vụ tiếp nhận mới trong năm 2024), điều này một phần là do tác động của Luật Đất đai năm 2024 và Luật Nhà ở năm 2023 về việc mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Trọng tài đối với lĩnh vực bất động sản, mặt khác phản ánh sự biến động của thị trường bất động sản trong thời gian qua.
Bên cạnh đó, tranh chấp phát sinh từ các giao dịch tài chính cũng có xu hướng gia tăng, với 54 vụ tranh chấp, chiếm 11% tổng số vụ tiếp nhận trong năm. Sự dịch chuyển này cho thấy sự phản hồi tích cực của thị trường tài chính đối với lĩnh vực trọng tài. VIAC ngày càng có nhiều khởi sắc trong hoạt động của mình.
 |
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh tiếp và làm việc với Lãnh đạo Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam |
Trong năm 2025, VIAC tiếp tục kiên định theo đuổi định hướng phát triển tập trung vào hai nhóm mục tiêu chiến lược.
Thứ nhất, nâng cao chất lượng chuyên môn và uy tín, từng bước khẳng định vị thế tổ chức Trọng tài và Hòa giải hàng đầu tại Việt Nam, đồng thời hướng tới trở thành một lựa chọn đáng tin cậy cho các tranh chấp thương mại quốc tế trong khu vực. Mục tiêu này tiếp tục được hiện thực hóa thông qua việc chuyên nghiệp hóa đội ngũ nhân sự là các Trọng tài viên và Thư ký tố tụng, chuẩn hóa quy trình giải quyết tranh chấp, và không ngừng cập nhật những thực tiễn tốt nhất về trọng tài quốc tế phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam, cụ thể:
- VIAC đã hoàn thiện và chính thức ra mắt Nền tảng Nộp đơn điện tử và Quản lý Vụ tranh chấp trực tuyến – VIAC eCase. VIAC eCase là kết quả của nhiều năm nghiên cứu và triển khai xây dựng của VIAC. Đây là một nền tảng được trang bị các tính năng nhằm giúp trải nghiệm tố tụng trọng tài trở nên linh hoạt và thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên tranh chấp.
VIAC ban hành Hướng dẫn về việc chọn Trọng tài viên và các thủ tục liên quan theo Quy tắc tố tụng trọng tài của VIAC. Bản hướng dẫn này bao gồm các nội dung nhằm hỗ trợ các bên tranh chấp hiểu rõ quy trình và quyền lựa chọn Trọng tài viên theo Quy tắc VIAC; đồng thời đưa ra các hướng dẫn trong việc nhận diện năng lực, kinh nghiệm và sự phù hợp của Trọng tài viên được cân nhắc lựa chọn đối với tính chất của từng vụ tranh chấp. Bên cạnh đó, VIAC cũng liên tục tiến hành rà soát các văn bản mẫu khuyến nghị, các văn bản hỗ trợ tiến hành hiệu quả thủ tục tố tụng trọng tài khác để ban hành mới trong năm 2025.
Thứ hai, tăng cường vai trò tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp lý, thông qua các hoạt động đóng góp chính sách và phản biện chuyên môn trong quá trình sửa đổi, xây dựng các văn bản pháp luật liên quan đến Trọng tài, Hòa giải, thương mại và đầu tư. Với hàng chục sự kiện lớn nhỏ được tổ chức và phối hợp tổ chức hàng năm, trong đó có nhiều sự kiện thường niên được cộng đồng luật sư, luật gia và doanh nghiệp đón nhận, VIAC không chỉ góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường giải quyết tranh chấp mà còn đóng góp tích cực vào công cuộc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về ADRs, nâng cao hiệu quả thực thi hợp đồng và tăng cường tính ổn định, minh bạch của môi trường kinh doanh tại Việt Nam
Năm 2025, Việt Nam bước vào Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh, kỷ nguyên thịnh vượng. Hòa chung với hào khí và khát vọng dân tộc đó, VIAC cam kết sẽ tiếp tục sát cánh với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân để thúc đẩy phát triển đất nước thông qua việc cung cấp các dịch vụ giải quyết tranh chấp nhanh, hiệu quả, công bằng và minh bạch cũng như nâng cao nhận thức đối với kiểm soát rủi ro pháp lý bằng các diễn đàn trao đổi, các chương trình đào tạo bài bản, chuyên sâu, có giá trị tham khảo thực tiễn và nâng cao kỹ năng. Với những kinh nghiệm đã tích lũy trong hơn 30 năm phát triển, với sự chung tay góp sức của các đối tác trong nước và quốc tế, các Trọng tài viên, Hòa giải viên, VIAC sẽ không ngừng nỗ lực để trở thành điểm tựa pháp lý vững chắc cho cộng đồng doanh nghiệp, là lựa chọn đáng tin cậy trong việc giải quyết tranh chấp công bằng, nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả.
Với sự ra đời của Nghị quyết 66/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 30 tháng 4 năm 2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong Kỷ nguyên mới, Nghị quyết số 68/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 4 tháng 5 năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân, nền tài phán trọng tài có nhiều cơ hội để phát triển dựa vào sự tôn trọng kinh tế tư nhân, trong đó có quyền tự do kinh doanh, dựa vào sự tháo gỡ các điểm nghẽn trong pháp luật hiện hành về giải quyết tranh chấp.
VIAC đang chuyển mình cùng với công cuộc hoàn thiện thể chế của đất nước để vươn tới những tầm cao mới, trở thành chỗ dựa đáng tin cậy cho cộng đồng doanh nghiệp, ghi tên vào danh sách các trung tâm trọng tài có uy tín quốc tế.
