Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia: Thúc đẩy phụ nữ tham gia STEM và chuyển đổi số

Vai trò của nữ giới trong hệ sinh thái STEM và chuyển đổi số

Ngày 27/2/2025, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp với Trung tâm Thúc đẩy Giáo dục và Nâng cao Năng lực Phụ nữ (CEPEW) và Liên minh Thúc đẩy Giáo dục STEM (SEPA) tổ chức sự kiện “Ngày hội Truyền cảm hứng nghề nghiệp: Thúc đẩy phái nữ tham gia STEM và Chuyển đổi số”.

Mở đầu sự kiện, ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia nhận định, khoa học và công nghệ có vai trò rất quan trọng trong việc định hình tương lai sau này. Tuy nhiên, hiện nay phụ nữ vẫn còn những khó khăn khi tham gia vào lĩnh vực STEM và chuyển đổi số. Một lực lượng đa dạng sẽ đem lại những đổi mới tích cực, đa dạng, phong phú.

Bà Tống Khánh Linh, Phó Giám đốc CEPEW nhấn mạnh, Việt Nam đang sống trong kỷ nguyên số, nơi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội. Sự tham gia của nữ giới trong STEM và chuyển đổi số vẫn còn nhiều hạn chế. Sự kiện hôm nay không chỉ là một diễn đàn để truyền cảm hứng, mà còn là một lời kêu gọi mạnh mẽ nhằm xóa bỏ những rào cản vô hình đối với phụ nữ trong STEM và chuyển đổi số.

Bà Đào Thị Hồng Quyên, Giám đốc Liên minh Thúc đẩy Giáo dục STEM chia sẻ, phần lớn những lớp học STEM ở các cấp phổ thông đều do cô giáo hướng dẫn, giảng dạy. Tuy nhiên, đa phần các cô giáo không có đầy đủ kiến thức về lĩnh vực STEM và cũng không được trả lương cho những tiết học này. Một thực tế đáng chú ý, thông qua một số ngày hội giáo dục STEM ở nhiều tỉnh, địa phương, ví dụ như Na Hang,... Bà Đào Thị Hồng Quyên nhận thấy các cô giáo rất nhiệt tình tham gia quản lý phần mềm, đặc biệt là các cô giáo tiểu học.

Cần có những chính sách hỗ trợ thúc đẩy

Ông Nguyễn Tiến Đông, PGS.TS, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Lý Thái Tổ, nguyên Phó Viện trưởng Viện Cơ khí, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định, khi phụ nữ bị loại trừ hoặc không được khuyến khích tham gia vào các ngành có giá trị kinh tế cao, toàn bộ xã hội mất đi một phần đáng kể của lực lượng lao động tiềm năng. Điều này không chỉ tác động đến việc làm và thu nhập của phụ nữ, mà còn hạn chế khả năng phát triển kinh tế của quốc gia.

Mặc dù hiện nay người phụ nữ có những đãi ngộ rất tốt khi tham gia vào lĩnh vực STEM. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, số lượng nữ lao động tại ngành khoa học - công nghệ vẫn không cao. Một trong các vấn đề quan trọng, nằm ở khâu đào tạo nguồn nhân lực. Giáo dục STEM cho tất cả các giới cần phải đầu tư xuyên suốt từ các cấp học cho đến khi đi làm.

Về vấn đề cơ hội làm việc, nâng cao trình độ, thăng tiến lên cấp bậc quản lý của người phụ nữ trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, bà Tống Khánh Linh, Phó Giám đốc CEPEW nêu quan điểm Đảng, Nhà nước, Quốc hội và mọi thành phần trong xã hội cần tiếp tục xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ bình đẳng giới và đào tạo chuyên môn cho lao động nữ và lãnh đạo nữ để đảm bảo họ được tham gia, hưởng lợi từ sự phát triển của nền kinh tế số một cách công bằng, bền vững. Lấy ví dụ như cần chính sách đặc thù hỗ trợ những nhóm có xuất phát điểm yếu hơn, công tác đánh giá, lồng ghép các vấn đề bình đẳng giới cần chi tiết hóa. Hoặc cần người có chuyên môn về bình đẳng giới tham gia vào các công tác phân tích, quản lý dữ liệu để hỗ trợ người phụ nữ làm việc trong môi trường STEM.