Quốc vụ viện Trung Quốc vừa cho công bố Sách Trắng “Cải cách tư pháp Trung Quốc” – đây lần đầu tiên Chính phủ Trung Quốc cho công bố Sách Trắng về lĩnh vực này. Xin lược giới thiệu một số nội dung chính của cuốn sách này.
 |
| Họp báo công bố sách trắng cải cách tư pháp Trung Quốc |
Đặc trưng hệ thống tư pháp Trung Quốc
Trung Quốc là nhà nước dân chủ do giai cấp công nhân lãnh đạo, dựa trên liên minh giữa giai cấp công nhân và nông dân.
TAND là cơ quan tư pháp cơ bản; VKSND là cơ quan kiểm sát cơ bản ở Trung Quốc. TAND và VKSND thực thi quyền xét xử và kiểm sát một cách độc lập và khách quan theo quy định của pháp luật. Việc thực thi quyền lực của TAND và VKSND chịu sự quản lý của Quốc hội, Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân Trung Quốc và của toàn thể nhân dân.
TAND, VKSND và các cơ quan công an xử lý các vụ việc hình sự theo chức năng của mình, phối hợp và giám sát lẫn nhau, qua đó đảm bảo thực thi luật pháp một cách chính xác và hiệu quả.
Mục tiêu, nguyên tắc và tiến trình cải cách tư pháp
Kể từ khi giới thiệu các chính sách cải cách và mở cửa, Trung Quốc đã chứng kiến sự phát triển kinh tế và xã hội nhanh chóng, nhận thức của công chúng về tầm quan trọng của luật pháp cũng đã được tăng cường đáng kể.
Do những thay đổi sâu sắc trong môi trường pháp lý, các hoạt động tư pháp ở Trung Quốc đang đối mặt với nhiều vấn đề và tình thế mới. Các khiếm khuyết, sự cứng nhắc trong hệ thống tư pháp hiện tại của Trung Quốc cũng như cơ chế hoạt động của hệ thống này đang nổi lên rõ nét, cần phải được cải thiện dần qua cải cách.
Những mục tiêu căn bản của cải cách tư pháp Trung Quốc là bảo đảm rằng TAND, VKSND sử dụng quyền xét xử và quyền kiểm sát độc lập và công bằng; xây dựng hệ thống tư pháp chủ nghĩa xã hội công bằng, hiệu quả và uy tín; đưa ra sự đảm bảo tư pháp đáng tin cậy nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của quần chúng nhân dân, bảo vệ chính nghĩa công bằng xã hội, bảo vệ hoà bình và ổn định lâu dài đất nước.
Trung Quốc tiến hành cải cách tư pháp dựa trên tình hình thực tế của đất nước, học hỏi từ các nước khác nhưng không sao chép một cách mù quáng, đảm bảo tiến triển theo thời gian nhưng không hấp tấp và mù quáng. Nhà nước Trung Quốc dựa vào nhân dân, phấn đấu đáp ứng những mong đợi của nhân dân và giải quyết những vấn đề mà người dân đặc biệt quan tâm, là đối tượng giám sát và kiểm tra của nhân dân, qua đó đảm bảo cải cách là vì nhân dân, dựa vào nhân dân và đem lại lợi ích của nhân dân.
Trung Quốc đang thúc đẩy quá trình cải cách theo quy định của pháp luật, tuân thủ Hiến pháp cũng như các quy định khác của pháp luật. Những biện pháp mâu thuẫn với pháp luật hiện hành chỉ được thực thi sau khi đã được sửa đổi.
Từ những năm 1980, Trung Quốc đã bắt đầu cải cách phương thức xét xử và đảm bảo tính chuyên nghiệp trong bộ máy tư pháp, chú trọng tăng cường xét xử của tòa án, mở rộng xét xử công khai, tăng cường vai trò của luật sư biện hộ, xây dựng đội ngũ thẩm phán và kiểm sát viên chuyên nghiệp.
Năm 2004, Trung Quốc khởi động lập kế hoạch, triển khai và tổ chức thực thi quy hoạch thống nhất về cải cách tư pháp quy mô lớn. Bắt đầu từ những vấn đề gây bức xúc của người dân và những mắt xích quan trọng cản trở tính công bằng của tư pháp, Trung Quốc đã cải tiến cấu trúc các cơ quan tư pháp, chia nhỏ chức năng và hệ thống quản lý tư pháp, qua đó thiết lập một hệ thống tư pháp có thẩm quyền và trách nhiệm được xác định rõ ràng, hợp tác và kiềm chế lẫn nhau, hoạt động một cách hiệu quả.
Đến năm 2008, Trung Quốc tiếp tục khởi động một đợt cải cách tư pháp mới, chính thức bước vào giai đoạn cải cách sâu sắc hóa. Đến nay, nhiệm vụ của đợt cải cách tư pháp này cơ bản đã hoàn thành, thể hiện qua việc các bộ luật liên quan sửa đổi và hoàn thiện. Cùng với sự tiến bộ và phát triển không ngừng của kinh tế-xã hội Trung Quốc, cải cách tư pháp của Trung Quốc cũng đang được thúc đẩy đi vào chiều sâu.
(Còn tiếp)
Hà Dung (giới thiệu)
