Cuộc bỏ phiếu là một phần của quá trình phi thực dân hóa kéo dài hàng thập kỷ nhưng các lực lượng ủng hộ độc lập đã từ chối tham gia. Họ đã trì hoãn cuộc bỏ phiếu một phần do cuộc khủng hoảng COVID-19 đã ảnh hưởng đến chiến dịch.
Các cuộc bỏ phiếu bắt đầu từ 7:00 sáng (rạng sáng theo giờ Việt Nam) để cử tri trả lời cho câu hỏi: "Bạn có muốn New Caledonia đạt được chủ quyền hoàn toàn và trở nên độc lập không?".
Quần đảo này trở thành thuộc địa của Pháp vào năm 1853 dưới thời Hoàng đế Napoléon III. Nhưng lãnh thổ của 270.000 người đã giành được quyền tự trị rộng rãi sau đấu tranh bạo lực vào năm 1988 đã dẫn đến một cuộc đấu tranh chính trị và kết quả là Thỏa thuận Noumea.
Thỏa thuận quy định "sự chuyển giao tiến bộ, đi kèm và không thể đảo ngược các quyền lực từ nhà nước Pháp sang New Caledonia", ngoại trừ các quyền về quốc phòng, tư pháp an ninh, đối ngoại và tiền tệ.
Trong cuộc trưng cầu dân ý đầu tiên vào năm 2018, 43,6% cử tri ủng hộ nền độc lập và 46,7% ủng hộ nó trong cuộc bỏ phiếu thứ hai vào năm 2020.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra khi Pháp nỗ lực duy trì sự hiện diện của mình trong khu vực sau thỏa thuận AUKUS vào tháng 9, chấm dứt hợp đồng tàu ngầm của Pháp với Australia.
New Caledonia có một trong hai căn cứ quân sự của Pháp ở Thái Bình Dương, cho phép Pháp đóng góp vào an ninh khu vực.
Ngay cả khi New Caledonia bỏ phiếu để vẫn thuộc Pháp, Nhà nước, những người ly khai và không ly khai sẽ có 18 tháng để đàm phán về quy chế mới cho lãnh thổ và các thể chế của nó bên trong nước Pháp.
