Trở về cội nguồn từ những con giống bột

Trở về cội nguồn từ những con giống bột
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - “Tò he xanh đỏ tím vàng/ Mẹ mua mỗi độ chợ làng vào phiên/Chim cò, ngũ quả, cô tiên.../Nhỏ xinh đánh đổi nỗi niềm tuổi thơ”, cứ mỗi câu thơ vang lên là cả một bầu trời tuổi thơ của biết bao thế hệ người Việt hiện ra lung linh đầy sắc màu...

Giữ nghề tò he, giữ nét văn hóa Việt

Tại làng nghề tò he Xuân La ở xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên (Hà Nội), dưới bàn tay của nghệ nhân tài ba Đặng Văn Hậu (sinh năm 1988) đã làm ra hàng ngàn con giống bột cầu kỳ, tinh xảo. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có nhiều thế hệ gắn bó với nghề nặn tò he truyền thống ở Xuân La, bởi vậy anh được tiếp xúc với những con giống bột ngay từ nhỏ. Khi trưởng thành, nhận thấy tò he vừa mang lại niềm vui cho mọi người vừa mang giá trị truyền thống, nét đẹp văn hóa nên anh quyết tâm theo nghề và yêu nghề từ đó.

Trong quá trình theo nghề, anh đã nhận được nhiều giải thưởng cao từ các Hội chợ dành cho các làng nghề. Năm 2014, anh được UBND TP Hà Nội tặng danh hiệu “Nghệ nhân Hà Nội” và trở thành một trong những nghệ nhân trẻ tuổi nhất của Thủ đô khi mới 29 tuổi. “Bí quyết lớn nhất của tôi chính là yêu nghề... Vào giai đoạn khó khăn năm 2008, lúc đấy tôi chỉ mong muốn nghề phát triển và để làm được điều đó bản thân phải tự cố gắng và nỗ lực. Đầu tiên là làm ra những sản phẩm đẹp nhất để bán cho khách hàng, đặc biệt là các em nhỏ. Sau đó là thay đổi nguyên liệu, mẫu mã sản phẩm để phù hợp với thời đại mới” - anh Hậu tâm sự.

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu đoạt Giải Đặc biệt của Hội thi sản phẩm làng nghề thành phố Hà Nội năm 2023. Ảnh: hanoimoi.vn

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu đoạt Giải Đặc biệt của Hội thi sản phẩm làng nghề thành phố Hà Nội năm 2023. Ảnh: hanoimoi.vn

Dành hơn 20 năm để học hỏi, nghiên cứu và cải tiến các sản phẩm tò he, nghệ nhân Đặng Văn Hậu đã nghĩ ra cách kéo dài “tuổi thọ” của sản phẩm cũng như khắc phục nhược điểm dễ mốc. “Năm 2014, nhận thấy các nghệ nhân lúc đó đều làm theo thời vụ, chủ yếu vào 3 tháng lễ hội nên thu nhập không được ổn định… Thấy được nguy cơ mai một nghề, tôi gấp rút phát triển nguyên liệu bằng cách cho thêm phụ gia vào bột để những con giống trưng bày trang trí lâu hơn và người mua có thể mang đi bất cứ nơi đâu. Đây là điểm then chốt để tôi phát triển được nghề con giống bột như bây giờ”, anh Hậu chia sẻ.

Về mẫu mã, nghệ nhân Đoàn Văn Hậu thường đi theo hai hướng, thứ nhất là gìn giữ hình ảnh của những con giống bột truyền thống, theo anh đó chính là những sản phẩm mang giá trị văn hóa dân gian rất cao. Thứ hai, phát triển những sản phẩm quà tặng thiên hướng về văn hóa dân gian Việt Nam, ví dụ như: bộ Tố nữ, Tứ phủ thánh cậu, Rước đèn Trung thu,… Đây là những sản phẩm rất đặc biệt của anh, được bán với giá trị rất cao và được nhiều người đặt hàng.

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu Ảnh: NVCC

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu Ảnh: NVCC

Nghệ nhân Đặng Văn Hậu cho biết, vào năm 2017, anh có cơ duyên kết hợp cùng nhà nghiên cứu Trịnh Bách và nghệ nhân Phạm Thị Nguyệt Ánh với ý tưởng khôi phục các con giống bột đã bị thất truyền. Sau khi khôi phục con giống, anh có thêm nhiều kỹ năng, kinh nghiệm, đó chính là bước ngoặt để con đường làm nghề của anh phát triển tốt hơn nữa.

Lan tỏa nét đẹp dân gian Việt Nam

Không chỉ là một người thợ giỏi, với tài năng và niềm đam mê, người nghệ nhân trẻ còn đưa nghề nặn con giống bằng bột đến với đông đảo khách hàng trên mọi miền. Du khách trong và ngoài nước đến Hà Nội đều rất thích mua sản phẩm của anh để làm quà mang về địa phương. Đây cũng là món quà mang đặc trưng cho nét đẹp văn hóa dân gian Việt Nam để làm quà tặng cho bạn bè hoặc người thân ở nước ngoài.

Tác phẩm Bộ rước đèn Trung thu được trao giải Đặc biệt tại Hội thi sản phẩm làng nghề thành phố Hà Nội năm 2023. Ảnh: LNV/nguoihanoi.vn

Tác phẩm Bộ rước đèn Trung thu được trao giải Đặc biệt tại Hội thi sản phẩm làng nghề thành phố Hà Nội năm 2023. Ảnh: LNV/nguoihanoi.vn

Với mong muốn tiếp nối truyền thống, gìn giữ hồn cốt của làng nghề cũng như truyền lửa cho các thế hệ mai sau, từ nhiều năm trước, anh Hậu đã quyết định mở lớp dạy nặn tò he miễn phí cho các em nhỏ tại nhà. Đến nay, lớp học đã đào tạo được nhiều bạn trẻ có tay nghề cao. “Công tác đào tạo nghề cho thế hệ trẻ là một cách giúp tôi bảo tồn và phát triển nghề con giống bột trong tương lai. Tôi nhận thấy các nghề truyền thống của Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thế hệ yêu nghề và bám trụ nghề lâu. Nhất là khi thế hệ trẻ bây giờ thích công nghệ thông tin nhiều hơn, còn về ngành nghề truyền thống không nhiều người theo đuổi”, anh Hậu trăn trở.

Sản phẩm tò he tái hiện nét đẹp phụ nữ truyền thống Việt Nam. Ảnh: NVCC

Sản phẩm tò he tái hiện nét đẹp phụ nữ truyền thống Việt Nam. Ảnh: NVCC

Sau gần 20 năm gắn bó với nghề, nghệ nhân trẻ Đặng Văn Hậu đã có nhiều đóng góp quan trọng trong gìn giữ, giới thiệu, quảng bá và phát triển nghề truyền thống của quê hương nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung. Giữa thị trường đầy những món đồ chơi hiện đại, nhưng tò he hay con giống bột vẫn giữ cho mình nét riêng vốn có, là “món ăn tinh thần” rất gần gũi với người dân Việt Nam.

Tin cùng chuyên mục

Cuốn sách Hàm Nghi Hoàng đế lưu vong - nghệ sỹ ở Alger. (Ảnh: Thùy Dương)

Chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật quý của vị vua yêu nước

(PLVN) - Những hậu duệ của Vua Hàm Nghi đã hiến tặng các tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật quý của Vua Hàm Nghi cho các bảo tàng, di tích Việt Nam. Những tác phẩm nghệ thuật và kỷ vật hiến tặng ấy minh chứng sống động cho một giai đoạn đầy thăng trầm trong lịch sử Việt Nam. Việc hiến tặng các kỷ vật của Vua Hàm Nghi có ý nghĩa quan trọng đối với công tác bảo tồn di sản, tôn vinh các giá trị lịch sử của dân tộc. Các kỷ vật được hồi hương, mở ra thêm cơ hội để người dân trong nước, đặc biệt là thế hệ trẻ được chiêm ngưỡng và tìm hiểu về vị vua yêu nước.

Đọc thêm

Vang xa những làn điệu Quan họ Bắc Ninh

Hát Quan họ trên thuyền. (Ảnh: Thanh Tùng)
(PLVN) - Sau khi Dân ca Quan họ được vinh danh, Bắc Ninh có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm thực hiện tốt cam kết với UNESCO về bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thế giới. Nhân kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tỉnh Bắc Ninh cho biết, từ ngày 11 - 30/11/2024 sẽ có nhiều hoạt động đặc sắc.

Thêm hiểu sâu sắc về tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của dân tộc Việt Nam

NSND Vương Duy Biên, nguyên Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng hoa chúc mừng Ban tổ chức chương trình. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Được sự nhất trí của UBND huyện, Phòng Văn hóa Thông tin huyện Cẩm Khê, hôm nay - ngày 10/11, Đảng ủy - Hội đồng Nhân dân - Ủy ban Nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Tuy Lộc và Ban quản lý di tích lịch sử Đình Hội tổ chức Lễ động thổ Đình Hội cùng các công trình phụ trợ và Tọa đàm Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

'Tấm vé' về với Hà Nội xưa

'Tấm vé' về với Hà Nội xưa
(PLVN) - Thủ đô nghìn năm văn hiến Hà Nội được ví như bảo tàng sống với hàng ngàn di tích lịch sử, văn hóa nổi bật. Vì thế, Hà Nội luôn là nguồn cảm hứng bất tận, là đề tài rung động tâm hồn các nghệ sỹ trong nỗ lực gìn giữ văn hóa đất Kinh kỳ.

Đồng dao - Đi tìm di sản tuổi thơ xưa trong thời hiện đại

Đồng dao - Đi tìm di sản tuổi thơ xưa trong thời hiện đại
(PLVN) - Trong ký ức của nhiều thế hệ, đồng dao gắn liền với tiếng cười hồn nhiên của trẻ thơ vang vọng khắp sân làng, những trò chơi tuổi thơ đơn sơ mà thú vị. Những bài đồng dao ấy không chỉ là những lời ca vui vẻ, mà còn chứa đựng trong mình cả nền văn hóa, lịch sử và giá trị truyền thống của dân tộc.

Tôn vinh cây trà tổ 400 tuổi ở Suối Giàng

Tôn vinh cây trà tổ 400 tuổi ở Suối Giàng
(PLVN) -  Lễ hội tôn vinh cây trà tổ Shan tuyết hơn 400 tuổi được tổ chức trang trọng với nhiều hoạt động sôi nổi, đặc sắc nhằm gửi gắm ước mơ và cảm tạ trời đất đã ban phước lành cho dân bản. 

Rộn ràng Xẩm từ miền quê huyền thoại

Nhiều thế hệ cùng tham gia CLB hát xẩm Hà Thị Cầu.
(PLVN) - Ninh Bình được coi là một trong những cái nôi của Xẩm, gắn liền với cố nghệ nhân hát Xẩm nổi tiếng Hà Thị Cầu. Việc bảo tồn giá trị nghệ thuật hát Xẩm đang được tỉnh Ninh Bình thực hiện với mục tiêu tạo thành sản phẩm du lịch, góp phần định vị điểm đến của du lịch Ninh Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Về miền “Tháng tám giỗ cha, tháng ba giỗ mẹ”…

Di tích Đền Trần Nam Định.
(PLVN) - Ở Nam Định, nếu như Đền Trần tượng trưng cho tín ngưỡng thờ Cha thì Phủ Dầy gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu (Mẹ). Nếu như Đền Trần có nghi lễ khai Ấn đêm 14 tháng Giêng thì Phủ Dầy gắn liền với chợ Viềng mỗi năm chỉ họp một phiên…

Sứ mệnh Hoa Lư sẽ trở thành đô thị cố đô - di sản

Du lịch miền di sản cố đô, điểm hẹn bốn mùa. Ảnh Sở Du lịch Ninh Bình.
(PLVN) - Theo các chuyên gia, Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 23/8/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ Ninh Bình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023 - 2030, trong đó mục tiêu đến năm 2025 sẽ định hình tính chất đơn vị hành chính mới sau hợp nhất thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư là “Đô thị Cố đô - Di sản” là đúng đắn và có tầm nhìn…

Nữ cán bộ nội đô và ký ức Hà Nội tháng 10 năm ấy…

Ảnh tư liệu
(PLVN) - 70 năm đã trôi qua, nhưng ngày 10/10/1954 là dấu ấn lịch sử không thể quên đối với các thế hệ người dân Việt Nam nói chung, Thủ đô Hà Nội nói riêng. Với bà Đỗ Thị Kim Dung, nguyên cán bộ Thành hội Phụ nữ Hà Nội, một chứng nhân lịch sử, đã từng tham gia sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc 70 năm về trước, thì ngày này còn có một ý nghĩa đặc biệt, trở thành một kỷ niệm không phai với những năm tháng thanh xuân đầy nhiệt huyết…

Hà Nội bảo tồn, giữ gìn trầm tích văn hóa ngàn năm

Hồ Hoàn Kiếm đẹp thơ mộng. (Ảnh: Q.T)
(PLVN) - Không chỉ là trung tâm chính trị, kinh tế, khoa học, giáo dục quan trọng của cả nước, Hà Nội còn chứa đựng trầm tích văn hóa được bồi đắp qua hàng nghìn năm lịch sử với hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đa dạng, phong phú và đặc sắc. UBND TP Hà Nội vừa ban hành kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn thành phố đến 2025 và các năm tiếp theo. TP Hà Nội dự kiến chi ngân sách hơn 14.000 tỷ đồng để đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích trên địa bàn.

'Có xem chèo Khuốc với anh, thì về…'

Hát chèo đã trở thành một phần sinh hoạt văn hóa cộng đồng không thể thiếu của người dân Thái Bình. Ảnh TXVN.
(PLVN) - Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã đồng ý đệ trình hồ sơ để UNESCO xem xét, đưa “Nghệ thuật Chèo” vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là niềm tự hào của cả nước và người dân quê lúa Thái Bình - một trong những cái nôi của nghệ thuật Chèo truyền thống Việt Nam…

Chuyện xưa Hà Nội qua những tour du lịch hấp dẫn

Câu chuyện làm thuốc của một gia đình làm thuốc ở phố cổ Hà Nội trong Chuyện phố hàng. (Ảnh: Hoàng Lân)
(PLVN) - Thông qua những tour khám phá di sản, di tích về đêm tạo sự lôi cuốn đặc biệt với du khách, Hà Nội đang nắm bắt cơ hội đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, gắn liền với bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của mảnh đất Thăng Long ngàn năm.