Triển khai Quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ: Còn một số quy định chưa phù hợp với thực tế

Doanh nghiệp không mặn mà?

Theo báo cáo của Sở Lao động Thương binh  và Xã hội, năm 2009, tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn, mức độ còn trầm trọng hơn năm 2008, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tính đến thời điểm này, Hải Phòng có khoảng gần 6 nghìn lao động thiếu việc làm. Trong đó, các doanh nghiệp FDI thể hiện rõ rệt nhất. Theo dự kiến ban đầu, năm 2009, doanh nghiệp trong các khu công nghiệp của Hải Phòng sẽ có khoảng 2440 lao động thiếu việc làm. Như vậy, để ổn định sản xuất, nhu cầu vay vốn theo Quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ ở Hải Phòng không nhỏ. Nhưng đến ngày 17-4, duy nhất một doanh nghiệp làm thủ tục vay vốn là Công ty cổ phần thép và cơ khí vật liệu xây dựng Hải Phòng.

Với lãi suất 0% và doanh nghiệp vay vốn được miễn tài sản bảo đảm cho khoản vay, Quyết định 30 là sự chia sẻ và hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp và người lao động vượt qua khó khăn. Nhưng do một số quy định trong Quyết định 30 chưa phù hợp với thực tế dẫn đến tình trạng doanh nghiệp có nhu cầu vay thì không được vay, trong khi những doanh nghiệp thuộc diện được vay thì không cần vay. Theo Quyết định, chỉ có doanh nghiệp cắt giảm từ 30% lao động trở lên hoặc có từ 100 lao động trở lên (không kể lao động thời vụ có thời hạn dưới 3 tháng) bị mất việc và sau khi đã sử dụng các nguồn kinh phí của doanh nghiệp mà vẫn chưa có khả năng thanh toán tiền lương, đóng BHXH và tiền trợ cấp mất việc hoặc thôi việc cho số lao động đã giảm mới được vay vốn. Nhưng trên thực tế không ít doanh nghiệp có dưới 100 lao động phải nghỉ việc thực sự gặp khó khăn có nhu cầu vay vốn giải quyết chế độ cho người lao động nhưng không được vay vì không đủ tiêu chuẩn. Như vậy, Quyết định trên cần được nới rộng đối tượng cho vay để người lao động đỡ bị thiệt thòi …

Người lao động khó tiếp cận nguồn vốn vay

Không chỉ doanh nghiệp mà cả người lao động mất việc làm cũng gặp không ít khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn vay. Theo Quyết định 30, người lao động mất việc có nhu cầu học nghề sẽ được vay vốn ưu đãi học sinh, sinh viên (lãi suất 0,5%). Nhưng theo quy định của Ngân hàng Chính sách xã hội (đơn vị thực hiện cho người lao động mất việc làm vay vốn), người lao động phải vào tổ vay vốn tại các thôn, xã, phường, thị trấn mới được vay vốn. Mặt khác không phải ai muốn vào tổ vay vốn cũng được, bởi sau khi vào tổ vay vốn, danh sách phải được chính quyền cấp xã, phường phê duyệt, sau đó chuyển danh sách cho ngân hàng chính sách xã hội cấp huyện. Ngân hàng đồng ý, người lao động mới được vay tiền.

Nhưng hiện nay, người lao động thất nghiệp đang làm việc ở địa phương khác chuyển về nơi cư trú không dễ để được vào tổ vay vốn. Trong khi ở  không ít địa phương, những người không thực sự cần vốn nhưng vẫn vay, sau đó cho người khác vay lại với lãi suất cao hơn nhằm trục lợi…Như vậy vấn đề không hẳn là do thủ tục vay vốn rườm rà mà cần có sự quan tâm kịp thời của chính quyền địa phương đối với người lao động mất việc làm nhằm bảo đảm sinh xã hội.

Thanh Thuỷ