Ngày 13/11, ông Hoàng Hải Vân - Phó Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình) cho biết: "Ban quản lý Vườn đã đã giao cho Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng xây dựng kế hoạch và triển khai công tác chuẩn bị tổ chức chu đáo, trang nghiêm cho lễ giỗ và cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ (AHLS) hi sinh tại hang Tám Cô và trên đường 20 - Quyết Thắng nhân kỷ niệm 45 năm ngày hy sinh của 8 thanh niên xung phong (14/11/1972 – 14/11/2017)".
 |
| “Địa chỉ đỏ” tri ân các AHLS - Đền Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Đường 20 - Quyết Thắng - Ảnh: T.N.Phong |
Cụ thể, chương trình tri ân, tưởng niệm này sẽ được tổ chức tại Đền Tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ Đường 20 - Quyết Thắng, thuộc địa phận xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình) trong 10 ngày từ 25/11 - 4/12 (nhằm ngày 8/10 đến ngày 17/10 năm Đinh Dậu), bao gồm 2 lễ chính là lễ giỗ và cầu siêu.
Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng sẽ tổ chức đón tiếp chu đáo bà con nhân dân, cựu chiến binh, du khách trong và ngoài nước đến tham dự, dâng hương tri ân, tưởng niệm các AHLS. Theo ông Vân, năm nay các hoạt động lễ giỗ, cầu siêu và tri ân sẽ được tổ chức với quy mô lớn hơn mọi năm.
 |
| Lễ giỗ các AHLS hy sinh ở hang Tám Cô và đường 20 - Quyết Thắng vào năm 2012 - Ảnh: Hoàng Thành |
"Ròng rã 45 năm qua, câu chuyện hy sinh anh dũng và bi tráng của 8 thanh niên xung phong (TNXP) tại hang Tám Cô vẫn mãi được nhắc nhớ như bản tráng ca bất diệt của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong cuộc trường chiến giữ nước hào hùng của dân tộc ta. Trong ý niệm người người, đây là nơi yên nghỉ vĩnh hằng của những linh hồn bất tử, ngã xuống ở lứa tuổi đôi mươi đẹp nhất đời. Và nơi đây đã trở thành "địa chỉ đỏ" để tri ân các AHLS hy sinh trên "tọa độ lửa" đường 20 – Quyết Thắng" – ông Hoàng Hải Vân cho biết thêm.
Hôm nay (14/11), tròn 45 năm xảy ra sự kiện bi tráng ở hang Tám Cô, trên Km 16 đường 20 - Quyết Thắng. Một chiều đông đỏ lửa 14/11/1972, khi B52 Mỹ “rải thảm” hàng tấn bom chà xát đường 20, hòng đánh sập đường chi viện chiến lược của cách mạng từ hậu phương miền Bắc vào tiền tuyến miền Nam.
 |
| Hang Tám Cô – nơi 8 TNXP ngã xuống sau trận bom B52 ở tuổi đôi mươi đẹp nhất đời - Ảnh: T.N.Phong |
Đội TNXP 25 (thuộc Đại đội 217, Ban Xây dựng 67, Binh đoàn Trường Sơn 559) đang mở đường thì tiếng còi báo động B52 địch vang lên, họ lao vào hang Tám Cô lánh bom. Một loạt bom giáng xuống, tảng tá khổng lồ bị bom giật sập xuống, bịt kín miệng hang. Bên trong hang, 8 TNXP (4 nam, 4 nữ) bị mắc kẹt.
Đồng đội bên ngoài đã nỗ lực tìm cách giải cứu các anh, các chị nhưng mọi phương án cứu hộ đều không có kết quả. Cách nhau một tảng đá mà đoạn lòng uất nghẹn, từng đồng chí trong hang kiệt sức dần. Qua ngày thứ 9 (23/11), một tiếng gọi thổn thức cuối cùng phát ra yếu ớt: “Mẹ ơi…” từ 1 cô gái phát ra bên ngoài rồi im bặt.
 |
| Cụ Lê Thị Ngoạn - mẹ của liệt sĩ Lê Thị Lương hy sinh trong hang Tám Cô được Ngân hàng BIDV nhận phụng dưỡng suốt đời - Ảnh: Hoàng Thành. |
Năm 1996, tỉnh Quảng Bình quyết định phối hợp với các bộ, ngành phá tảng đá lấp cửa hang Tám Cô để đưa hài cốt các AHLS trở về với đất mẹ.
Những người chứng kiến cuộc “giải thoát” kể lại, khi phá được cửa hang, các hài cốt nằm cuộn chặt vào nhau. Họ đã sống, chiến đấu anh dũng cùng đồng chí, đồng đội. Mắc kẹt trong hang, họ cũng ôm chặt lấy nhau, cùng vỗ về tâm hồn nhau trước lúc vĩnh biệt cõi đời…
