Nhiều năm liền có nhà nằm trong diện giải toả di dời, nhưng dự án bị “treo” nên gia đình anh Nguyễn Viết Thành (SN 1972, ngụ tổ 16, phường Hoà Xuân, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng) phảiu sống trong cảnh “đi không được, ở cũng chẳng xong”. Chưa lấy được phiếu đất và tiền đền bù dự án, đã thế còn bị “cò” lừa lấy tiền “chạy” phiếu đất…, anh Thành treo cổ tự vẫn.
 |
| Bà mẹ bên di ảnh người con xấu số |
Quẫn bách buồn phiền chuyện nhà ở giải toả
Rạng sáng ngày 28/8, trong lúc vẫn còn ngái ngủ, người dân khu vực Tùng Lâm (cũ, nay thuộc tổ 16, phường Hoà Xuân) bị đánh thức dậy bởi tiếng la thất thanh của chị Lê Thị Nga (SN 1975). Biết nhà hàng xóm có chuyện, người dân lập tức kéo đến và chết lặng khi nhìn thấy anh Thành treo cổ trên cành cây thuộc khu đất của mẹ ruột nằm bên cạnh.
Nhận định ban đầu từ công an cũng như người nhà, anh Thành treo cổ tự tử do nghĩ quẫn khi không lấy được phiếu đất và tiền đền bù giải toả, đã thế còn bị “cò” lừa, ăn chặn rất nhiều tiền.
Gia đình anh Thành có 3 người con, con gái lớn vừa thi đỗ Đại học, đã đi nhập trường. Đầu năm 2010, khi không còn ruộng canh tác, anh chuyển sang làm nghề thợ mộc, vợ mở hàng quán nhỏ trước nhà bán buôn kiếm tiền hạy chợ, nuôi các con. Ngôi nhà vợ chồng anh nằm trên lô đất được mẹ ruột tách cho thuộc tổ 16.
Từ năm 2011, sau khi Ban quản lý dự án Khu liên hợp thể thao Hoà Xuân áp giá đền bù nhà ở, một số hộ xung quanh lần lượt đập dỡ để nhường đất cho Dự án và được bố trí về Khu E2 mở rộng cũng thuộc phường. Thế nhưng nhà anh Thành và một số hộ khác do không có tiền “chạy đất” vào khu mới nên chưa thể đi được.
Theo kết quả áp giá đền bù, gia đình anh được 700 triệu nhưng chỉ mới nhận được 230 triệu đồng. Sau đó, dự án bị “treo” và số tiền nhận tiếp theo không biết đến bao giờ mới có.
Cũng bắt đầu thời gian này, một số “cò” lần đến khu vực, tiếp cận với người dân để nhận “chạy” phiếu đất, “sổ xanh” “sổ đỏ” và giúp lấy hết số tiền đã đền bù… Anh Thành nôn nóng muốn có chổ ổn định cho gia đình, cũng làm theo một số hộ, bỏ ra 80 triệu đồng nhờ “cò” lo giúp có được phiếu đất “đẹp” và sớm.
Do tin tưởng, anh uỷ quyền luôn cho “cò” làm các thủ tục khác, nhưng thời gian chờ đợi đã lâu, tiền mất mà kết quả vẫn vô vọng.
Một ngày trước khi tự tử, thấy mẹ ruột mình đã có được “sổ xanh”, anh cũng lên Ban quản lý Dự án hỏi về số tiền đền bù của mình và được trả lời chưa có. Sau đó, anh Thành biết thêm một số hộ khác cũng đã có sổ xanh nên rầu rĩ nói như mếu với vợ:
“Chắc anh không lo được nhà ở cho mấy mẹ con em rồi. Phiếu đất chưa có, tiền đền bù cũng không được nhận hết, anh lại để mất thêm khoản tiền “cò””. Rồi cả cả ngày đó, anh tỏ ra thấp thỏm, bất an.
Được vợ động viên “chắc dự án chưa có tiền, họ đã có hẹn mình tuần sau thì cũng coi như tạm ổn rồi, ráng đợi thêm, anh đừng lo quá”, anh Thành không nói gì thêm. Đến tối anh vẫn giúp vợ trông coi đứa con nhỏ mới 1 tuổi, rồi đi ngủ. Nghi vấn chờ đến khuya, khi ai nấy say giấc, anh mới ra sau nhà mở cửa, lấy đoạn dây dừa dùng cột vật dụng trong nhà, mang sang khu đất nhà mẹ ruột bên cạnh và treo cổ tự tử trên cành cây.
Khoảng 4h cùng ngày, đứa con của anh dậy đi vệ sinh, thấy cửa sau không cài nên nói lớn: “Nhà mình ngủ quên không cài cửa nè”. Tỉnh giấc, vợ anh nhìn sang bên cạnh nhưng không thấy chồng đâu, liền chạy ra ngoài tìm và phát hiện ra chuyện đau lòng trên.
Cái chết phơi bày nỗi khổ người dân "dính" dự án treo?
Theo sự giới thiệu của trung tá Nguyễn Đức Thuận, Trưởng Công an phường Hòa Xuân, Xa lộ Pháp luật tìm về nơi ở của nạn nhân. Khu vực này nằm sâu trong khu đô thị mới Hoà Xuân với nhiều hạng mục xây dựng còn dang dở. Nơi đây có khoảng hơn 100 hộ, trong đó có 60 hộ thuộc diện ưu tiên đã di dời đến nơi mới, số còn lại ra đi lác đác. Nhà của những hộ dân còn lại nằm rải rác, xen kẽ giữa những đám ruộng bị san lấp, nhà đập dỡ hay bỏ hoang nham nhở. Vì ở thưa thớt nên điện, nước nơi đây không được cấp đến, chỉ khu vực phía ngoài mới may mắn có.
Người dân xung quanh lẫn người nhà nạn nhân rất nhiệt tình khi trao đổi với phóng viên về vụ việc. Nhưng trước khi bày tỏ, họ khẩn khoản xin được giấu tên. Nguyên nhân, như bà Nguyễn Thị Nguyệt (72 tuổi, mẹ nạn nhân) giải thích, vì họ cũng đang ở tình cảnh tương tự như con trai bà.
 |
| Nơi anh Thành tự tử |
Lỡ uỷ quyền và trao tiền cho “cò” làm các thủ tục nhận nhanh giấy tờ đất rồi, nếu nêu tên, bọn “cò” biết được, “dông” luôn thì coi như mất trắng. Cả xóm bây giờ chỉ có mỗi bà mẹ già này dám công khai danh tính. “Cái chết của con trai tôi đã là sự mất mát quá lớn. Nhưng thực sự, nếu không có việc này, chắc chẳng ai quan tâm đến những khuất tất xung quanh vấn đề giải toả ở đây. Vì “thấp cổ bé họng”, khó có thể đòi lại được tiền, trong lúc rơi vào thế bế tắc cùng cực, nó đã tìm đến cái chết”, bà mẹ bày tỏ.
Theo bà Nguyệt, người dân địa phương rất ủng hộ dự án. Năm 2009, dự án bắt đầu triển khai, người dân nhanh chóng bàn giao phần đất ruộng, hoa màu. Nhưng đến lúc áp giá đền bù đất ở, thì không hiểu vì lý do gì mà dự án bị “treo”. Tiền đền bù, nhận phiếu đất nơi ở mới… cũng theo đó nhỏ giọt. Ruộng vườn đã mất, nghề nghiệp không có, người dân chỉ biết “ngồi nhà chơi” và “ăn” dần số tiền đã nhận từ trước. Song có một điều lạ, từ khi “cò” về hướng dẫn “đường đi nước bước”, một số hộ lại có được phiếu đất, nhận được tiền hỗ trợ làm móng xây nhà.
Bà Nguyệt cho biết, những đối tượng “cò” gặp rồi hướng dẫn đưa từ 30 đến 80 triệu đồng, cho một người phụ nữ tên Ngọc. Có đến 90% hộ dân ở đây nhờ “cò” đứng ra làm giúp thủ tục đền bù, có người còn tin tưởng ủy quyền luôn cho “cò” lo đi ký nhận tiền, nhận phiếu “cho nhanh” như trường hợp anh Thành.
Cũng vì uỷ quyền mà anh Thành và một số người mới bị “cò” chiếm đoạt số tiền lớn. Cụ thể, anh Thanh đã được hướng dẫn ký hợp đồng ủy quyền cho người khác làm đại diện chủ sở hữu để ký vào biên bản nhận tiền đền bù lần 1 gần 450 ttriệu đồng. Thế nhưng, con số thực anh Thành nhận chỉ có 230 triệu đồng. Những lần nhận tiếp theo, có hay không, anh Thành không được biết đến nữa. Cô em ruột của anh Thành cũng bị “cò” và “người đại diện” lừa mất gần cả 100 triệu đồng.
Lý do người dân “chạy” “đất đẹp” là do Khu E2 mở rộng có nhiều chỗ thấp trũng được đổ đất san lấp thành đất nền. Hộ dân nào nếu chẳng may bốc phải phiếu đất xấu, lúc làm móng rất tốn kém, bị sụt lún, tốn hàng trăm triệu mới xây được nhà. Việc nhận phiếu đất cũng không hề có chuyện bốc thăm công khai. Nhưng khi các hộ dân xin phiếu đất theo mong muốn, Ban quản lý Dự án cho rằng “đã bố trí hết”, phải đến khi đưa tiền cho “cò”, thì họ lại được giúp đỡ có đất đẹp dễ dàng?.
Trao đổi về điều này, ông Trần Vũ Nguyên, Trưởng ban giải tỏa đền bù các dự án Đầu tư - Xây dựng số 2 TP. Đà Nẵng, đơn vị trực tiếp giải quyết vấn đề quyền lợi trong quá trình đền bù tại đây chỉ trả lời ngắn gọn: “Điều đó không đúng”. Cũng theo ông Nguyên, hiện Ban quản lý Dự án không có tiền đền bù nên những ai đến đòi giải quyết đều không được.
Theo Xa lộ pháp luật
