Từ ca khúc cách mạng đầu tiên viết về ngày bầu cử…
“Đâu quốc dân Việt Nam mau, cùng nhau cầm lá phiếu mau. Ai đã hy sinh thân mình. Từng bênh vực dân chúng. Đâu quốc dân Việt Nam mau. Bầu lấy người ra chiến đấu. Ai vì dân, nước quên mình. Toàn dân chúng ta bầu”…
Trong cuốn hồi ký “Âm thanh cuộc đời” do Nhà xuất bản Âm nhạc ấn hành năm 2003, cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã từng viết: “Trước ngày 6/1/1946, tôi đã sáng tác bài hát có tính thời sự “Ngày Quốc hội” và đưa Đoàn Quân nhạc phổ biến”. Và 65 năm sau đó, tháng 5/2011, bài hát “Ngày Quốc hội” đã vang lên trước kỳ bầu cử Quốc hội khóa XIII và trang trọng xuất hiện trong các ấn phẩm, tư liệu với một niềm tự hào là ca khúc cách mạng đầu tiên viết về ngày bầu cử.
Thời đó, khi bài hát mới ra đời, không một văn bản nào được chép tay, không một bản thu âm nào được lưu giữ, bài hát sau khi hoàn thành sứ mệnh của mình, tạm lắng xuống theo thời gian. Nhưng với những người như ông giáo già Phạm Văn Nùng thì những giai điệu này không thể nào quên. Chia sẻ với truyền thông, ông Phạm Văn Nùng cho biết, vào năm 1946 ông sinh hoạt ở Đoàn thiếu nhi Tô Hiệu, lúc đó ở ngõ Lệnh Cư phố Khâm Thiên, được anh chị phụ trách dạy. Bài hát “Ngày Quốc hội” thì không phải là bài hát của thiếu nhi nhưng ông lại rất thuộc và rất thích. “Bài hát “Ngày Quốc hội” rất hay, hát có nhịp hùng tráng, hừng hực một khí thế cách mạng yêu nước. Hôm đó Đoàn thiếu nhi được đến sớm để hát và vỗ tay đón người đi bỏ phiếu, không chỉ hát một lần bài “Ngày Quốc hội” mà hát 2, 3 lần trong lễ khai mạc và trong khi các cử tri đang bỏ phiếu…” – ông Nùng kể lại.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, con trai của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận khi trả lời phỏng vấn về ca khúc của cha mình đã cho biết, trước năm 1945 nền tân nhạc Việt Nam bắt đầu có, nhưng khi cách mạng bùng nổ thì đã có một hình thức âm nhạc mới xuất hiện đó chính là thể loại ca khúc hành khúc. Trong trào lưu chung như thế thì bài hát “Ngày Quốc hội” của nhạc sĩ Đỗ Nhuận có mục đích rõ ràng là một bản hành khúc để cổ động cho đồng bào, giúp cử tri hiểu rõ hơn về Quốc hội đầu tiên của Việt Nam. Và bài hát đã có tác dụng rất rõ ràng. Vì bài hát có tính chất quần chúng và hướng tới quần chúng cho nên rất dễ hát, cấu trúc rất gọn gàng đúng như bản hành khúc. Chính sự rõ ràng từ nội dung cho đến âm nhạc nên bài hát được phổ biến rất nhanh.
 |
| Hai sáng tác của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận và nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân dù thời điểm sáng tác cách nhau rất xa đều gửi gắm niềm tin của nhân dân đến Quốc hội. |
Ít người biết rằng 70 năm sau sự ra đời của “Ngày Quốc hội”, nối tiếp cảm xúc của cha, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã sáng tác “Bài ca Quốc hội Việt Nam”. Bài hát không chỉ như một sự tiếp nối truyền thống gia đình mà còn gửi gắm ước nguyện, niềm tin và lòng tự hào về cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã chia sẻ với truyền thông quá trình sáng tác ca khúc này: “Vào dịp kỷ niệm 70 năm Quốc hội Việt Nam, Văn phòng Quốc hội phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam phát động đợt sáng tác các bài ca về Quốc hội. Với cá nhân tôi, khi đó, nhạc sĩ, nhà thơ, nhà chính trị Vũ Mão trao đổi là cần có bài hát để ca ngợi lịch sử, truyền thống của Quốc hội, tiếp nối các bài hát những thời kỳ trước. Bài hát đó tuy mang tính chính trị, lịch sử, nhưng vẫn phải nhắc tới những ngày đầu tiên của Quốc hội Việt Nam. Tôi có kỷ niệm sâu sắc với ngày 6/1/1946, khi ngày hôm ấy đã vang lên bài ca “Ngày Quốc hội” do cha tôi – cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác. Như ông viết trong hồi ký, trong không khí của Hà Nội lúc bấy giờ, cần có bài hát cụ thể cổ động cho cuộc tổng tuyển cử đầu tiên và ông đã lập tức viết “Ngày Quốc hội”. Bài hát trở thành một trong những ca khúc tiêu biểu trong ngày tổng tuyển cử đầu tiên, song bị lưu lạc một thời gian dài. Mãi đến năm 2011, từ lá thư của thầy giáo đã nghỉ hưu Phạm Văn Nùng, tôi đã nghe bác hát và ghi lại bài hát đó, dàn dựng lại tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Có thể nói, từ bài hát về cuộc tổng tuyển cử đầu tiên của cha mình, cho đến nhiệm vụ của thế hệ nhạc sĩ chúng tôi ngày nay, với gợi ý của anh Vũ Mão, tôi đã sáng tác nên “Bài ca Quốc hội Việt Nam”.
Được biết, “Bài ca Quốc hội Việt Nam” được nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân sáng tác dưới góc độ không chỉ hoàn thành nhiệm vụ chính trị như một bài ca tuyên truyền cổ động, mà còn mang đậm tính nghệ thuật, chuyên nghiệp. Về mặt chủ đề cũng không chỉ có nội dung cổ động mà ở đó còn phải gửi gắm tình cảm, niềm tin không chỉ của cá nhân nhạc sĩ mà cộng hưởng tiếng nói của nhân dân.
Đến sự đóng góp của những người trẻ
Trong đợt bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, có hai bài hát trẻ đang tạo “hit” trên mạng xã hội. Đó là bài “Tôi đi bầu cử” - một sáng tác của Lê Xuân Đức (Bố con Sâu) tên tuổi đã rất quen thuộc và được yêu mến trên mạng xã hội; và “Bài ca bầu cử” được nhạc sĩ Hứa Kim Tuyền - tác giả của hàng loạt “hit” được khán giả yêu thích thời gian qua sáng tác, do hai ca sĩ Amee và Grey D thể hiện cùng vũ điệu sôi động của biên đạo múa Quang Đăng – “cha đẻ” của “Vũ điệu rửa tay” đã từng vượt biên giới Việt Nam để đến với thế giới trong hoạt động tuyên truyền phòng chống Covid-19.
 |
“Tôi luôn mong một cuộc sống công bằng, cho riêng tôi và cho mọi người. Tôi luôn mong hạnh phúc, an bình cho tất cả những người thân yêu. Sống ở trên nước Việt Nam mình là tôi có quyền bầu cử, đại diện của nhân dân khiến ước muốn của tôi thành hiện thực. Tôi sẽ đi bầu cử, bạn cũng sẽ đi bầu cử, vì tương lai của chính chúng ta. Tôi sẽ đi bầu cử 5 năm một lần vì tương lai của đất nước ta. Đó là chính là quyền và nghĩa vụ của riêng tôi. Là cách tôi muốn bản thân mình có tiếng nói. Tôi tìm người có tâm chọn bằng lá phiếu. Tôi bầu người có tâm, có tài và tin yêu…”. Tuy là một ca khúc sáng tác mang tính chất cổ động ở một chủ đề không dễ sáng tác nhưng “Tôi đi bầu cử” của Lê Xuân Đức đã thực sự thu hút người nghe nhờ cách thể hiện trẻ trung.
Biên tập viên Nguyễn Lê Duy, thành viên của ê kíp quay MV “Tôi đi bầu cử” cho biết: “Mình và các thành viên trong ê-kíp hy vọng MV sẽ giúp mọi người nhớ ngày đi bầu cử là ngày 23/5 năm nay cũng như ý nghĩa và tầm quan trọng của mỗi lá phiếu bầu cử của mình. Giai điệu và lời của bài hát rất bắt tai, nên ê kíp mong là khi xem xong, khán giả cũng sẽ lẩm nhẩm “Tôi sẽ đi bầu cử, bạn cũng sẽ đi bầu cử, vì tương lai của chính chúng ta. Tôi sẽ đi bầu cử 5 năm một lần, vì tương lai của đất nước ta” giống như bọn mình, những người làm MV này”.
Ra sau “Tôi đi bầu cử” một thời gian ngắn nhưng “Bài ca bầu cử” cũng đang cho thấy sức hút khán giả rất lớn của mình. Với những ca từ dễ thương, dễ nhớ: “Bạn và tôi hãy cùng gửi gắm ước vọng vào những lá phiếu bầu. Vì bầu cử chính là quyền và nghĩa vụ của công dân chúng ta. Hôm nay tôi đi bầu vì tương lai của chúng ta. Bạn cùng vậy nhé, đi thôi 5 năm có một lần. Hôm nay tôi đi bầu vì tương lai của nước nhà. Bạn cùng vậy nhé, đi thôi 5 năm có một lần. Đi ta cùng đi ta cùng nhau đi bầu!”, nhạc sĩ sáng tác Hứa Kim Tuyền, hai ca sĩ thể hiện Amee và Grey D cùng vũ điệu sôi động của biên đạo múa Quang Đăng đã nắm tay hứa hẹn tạo “sóng” hâm mộ.
Có thể nói, nếu như trước đây “Ngày Quốc hội” của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận, “Mừng ngày hội non sông” của Nguyễn Quang Vinh, “Lá phiếu niềm tin” của Xuân Chung - Quốc Vụ, “Chung sức chung lòng” của Võ Công Anh, “Ngày vui bầu cử” của Lê Đăng Khoa, “Cùng nhau ta đi bầu” của Thành Nhơn… đã đi vào tâm trí người nghe, thắp lên niềm tin yêu và hối thúc trách nhiệm nơi các cử tri thì hôm nay, tiếp nối mạch nguồn đó, nhiều ca khúc mới về đề tài này cũng được vang lên rộn ràng trước và trong mỗi kỳ bầu cử, cùng nhau tạo nên không khí sôi nổi cho những ngày hội non sông đầy ý nghĩa này.
