Mất đất nhưng không hay biết
Trình bày với PLVN, ông Trần Quang Hoàng và Trần Văn Hiệu trú tại Bà Rịa – Vũng Tàu là đại diện uỷ quyền của bà Nguyễn Thị Thuỳ Nhung : Vào năm 2005, vợ chồng bà Nhung đều là Việt kiều Úc nên không thể đứng tên chủ sở hữu nhà đất vì vậy có gửi tiền về nhờ cha ruột chồng là ông Trần Quang Huy (thường trú tại 115 đường số 3 phường 9, quận Gò Vấp, TP.HCM) đứng tên giùm khi mua đất từ bà Nguyễn Phương Khuê.
Ông Huy sau đó đã mua và đứng tên dùm cho vợ chồng bà Nhung trên 700m2 đất, trong đó có phần đất diện tích 146,1m2, thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10, phường Thạnh Lộc, Quận 12. Trong thời gian này, vợ chồng bà Nhung lại gửi tiền về cho ông Huy mua 4 lô đất bên cạnh nhưng ông Huy đã sử dụng số tiền này vào việc riêng. Do mất lòng tin, nên theo yêu cầu của vợ chồng bà Nhung, ông Huy đã sang tên cho ông Trần Quang Hưng đứng tên dùm theo thủ tục tặng cho năm 2008.
Năm 2011, vợ chồng bà Nhung hồi hương và làm ăn sinh sống tại Việt Nam, nên ông Hưng đã chuyển tên cho bà Nhung theo thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất.( Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cập nhật biến động sang tên cho bà Nhung ngày 12/7/2011) Tháng 9/2011 vợ chồng bà Nhung về phường Thạnh Lộc nhận đất bàn giao đất từ ông Thơm, bà Điệp (ông Thơm, bà Điệp đã ở trọ tại đây từ năm 2007 đến nay) ông Thơm, bà Điệp đã đồng ý dọn đi sau 30 ngày. Nhưng đến thời hạn nói trên ông Thơm, bà Điệp trở mặt và không chịu trả lại nhà, đất như đã hứa và nói đã mua 23m2 nhà đất bằng giấy viết tay từ ông Huy (Lúc này, vợ chồng bà Nhung mới biết ông Huy đã viết giấy bán khống vào 10/2011 nhưng ký vào 12/10/2006 một phần đất có diện tích là 23m2 (thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10) cho vợ chồng ông Trần Văn Thơm, trong đó có căn nhà cấp 4 mà vợ chồng bà Nhung gởi tiền về xây dựng. Bà Nhung sau đó yêu cầu vợ chồng ông Thơm phải trả lại phần đất (kèm theo căn nhà) nói trên có diện tích 24,5m2 theo như trong bản đồ hiện trạng vị trí ngày 8/1/2013, tuy nhiên ông Thơm không đồng ý. Hai bên xảy ra tranh chấp, bà Nhung gửi đơn lên UBND phường Thạnh Lộc - Quận 12 nhờ giải quyết, sau đó phường tổ chức hoà giải nhưng không thành.
Bà Nhung làm đơn khởi kiện vợ chồng ông Thơm tại TAND Quận 12. Tháng 11/2013, Toà này đưa vụ án ra xét xử vụ án “Tranh chấp hợp đồng mua bán nhà” giữa nguyên đơn Nguyễn Thị Thuỳ Nhung và vợ chồng ông Trần Văn Thơm.
Cũng như ở các lần hoà giải trước, ông Thơm đưa ra yêu cầu công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng nhà đất giữa ông và ông Huy. Theo đó, năm 2006, ông Huy có sang nhượng cho vợ chồng ông Thơm phần đất diện tích 23m2 với số tiền 150 triệu đồng. Hoặc, nếu hợp đồng sang nhượng không được công nhận thì buộc gia đình ông Huy phải hoán đổi cho ông phần đất khác có giá trị tương đương, hoặc hoàn trả lại bằng tiền theo giá thị trường thì vợ chồng ông mới giao lại phần đất cho vợ chồng bà Nhung. Ông Thơm cũng đề nghị Toà tuyên huỷ hợp đồng tặng cho giữa ông Huy và ông Hưng và huỷ hợp đồng sang nhượng giữa ông Hưng và bà Nhung.
Tuy nhiên, HĐXX xét thấy, phần đất có diện tích 146,1m2, thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10, phường Thạnh Lộc, có Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất H000935/11 đã được Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất quận 12 cập nhật biến động sang tên cho bà Nhung. Điều này ông Huy cũng hoàn toàn thống nhất, đồng nghĩa phần đất trên là của bà Nhung nhờ ông đứng tên mua dùm.
Thứ nữa, hợp đồng chuyển nhượng phần đất 23m2 bằng giấy viết tay ngày 10/5/2006 giữa ông Huy và vợ chồng ông Thơm không đúng theo quy định thủ tục chuyển nhượng. Mặt khác, phần đất này không thuộc quyền sử dụng của ông Huy nhưng các bên vẫn tiến hành giao dịch là trái quy định pháp luật.
Gian nan đòi đất bị bán trái luật
Cũng theo HĐXX, lỗi dẫn đến hợp đồng vô hiệu thuộc về ông Huy bởi khi bán đất cho ông Thơm, ông Huy không nói rõ đây là đất ông đứng tên dùm cho bà Nhung. Hợp đồng chuyển nhượng này giữa ông Huy và vợ chồng ông Thơm (không liên quan đến bà Nhung) nên trách nhiệm giải quyết hậu quả thiệt hại này là của ông Huy.
Vì vậy, Toà chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, quyết định công nhận phần đất 146,1m2, thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10, phường Thạnh Lộc, quận 12 là thuộc quyền sử dụng của vợ chồng bà Nguyễn Thị Thuỳ Nhung. Đồng thời tuyên huỷ giấy viết tay chuyển nhượng nhà đất giữa ông Huy và vợ chồng ông Thơm về việc chuyển nhượng 23m2 đất thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10.
Bác yêu cầu của vợ chồng ông Trần Văn Thơm về hợp đồng chuyển nhượng nói trên. Buộc vợ chồng ông Trần Văn Thơm phải trả lại cho bà Nhung phần đất có diện tích 24,5m2 (thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10, căn cứ theo bản đồ hiện trạng vị trí ngày 8/1/2013), kèm theo căn nhà không số cấp 4 trên phần diện tích trên.
Buộc ông Huy phải hoàn trả lại cho vợ chồng ông Thơm hơn 217 triệu đồng, là số tiền mà ông Huy phải có trách nhiệm giải quyết hậu quả thiệt hại gây ra cho vợ chồng ông Thơm.
Sau đó, ông Thơm kháng cáo.Tháng 4/2014, TAND TP.HCM tiến hành xét xử phúc thẩm vụ án. Tại Toà, ông Thơm đề nghị HĐXX phúc thẩm huỷ một phần bản án sơ thẩm với lý do buộc nguyên đơn cắt lại một phần đất trả cho ông, nếu không thì phải bồi thường cho ông theo giá thị trường.
Trong khi đó, đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM có ý kiến cho rằng bản án sơ thẩm đã tuyên vượt quá yêu cầu khởi kiện. Theo đó, nguyên đơn chỉ yêu cầu tuyên huỷ hợp đồng mua bán giữa ông Huy và ông Thơm, đòi ông Thơm trả lại phần đất 23m2 (tức 24,5m2 theo bản đồ hiện trạng), nhưng Toà công nhận phần đất 146,1m2, thuộc thửa 404, tờ bản đồ số 10.Do đó Toà tuyên huỷ bản án sơ thẩm của TAND Quận 12 đồng thời giao hồ sơ vụ án cho toà sơ thẩm xét xử lại.
Ngày 8/9/2015, TAND Quận 12 ban hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử nhưng bị hoãn. Ngày 29/7/2016, TAND Quận 12 một lần nữa đưa vụ án tranh chấp ra xét xử. Nhưng trong khi chờ đợi ra Toà, phía ông Thơm bà Điệp đã treo bảng bán nhà, bán phần diện tích 24,5m2 đang tranh chấp và cả 60m2 thửa 25-2 trên là phần đất lối đi vào trong miếng đất của bà Nhung mà ông Thơm và bà Điệp đang chiếm dụng để buôn bán. Nghiêm trọng hơn là lối đi chung bây giờ đã được ông Thơm lợp mái tôn, thay cửa kéo kiên cố và ngăn chặn không cho vợ chồng bà Nhung vào trong đất của mình. Vợ chồng bà Nhung ra Công an trình báo nhờ giúp đỡ nhưng không thành nên ngày 23/5/2016 Vợ chồng bà Nhung làm đơn yêu cầu gửi UBND phường Thạnh Lộc, nhưng đến nay vẫn chưa được UBND phường xem xét.
Thiết nghĩ, TAND Quận 12 và các cơ quan có thẩm quyền cần giải quyết dứt điểm vụ án tranh chấp kéo dài, nhằm bảo vệ lợi ích cho người sở hữu hợp pháp, đồng thời tạo niềm tin cho những người xa xứ muốn về đầu tư lâu dài tại Việt Nam.