Phán quyết cấm áp dụng án tù chung thân không ân xá đối với người phạm tội dưới 18 tuổi của Tòa án Tối cao Mỹ mở ra hy vọng được hồi tố cho hàng ngàn phạm nhân đang thụ án tù chung thân vĩnh viễn vì tội giết người ở tuổi vị thành niên.
Sara Kruzan. Ảnh: AP |
Sara Kruzan mới 17 tuổi khi cô bị kết án chung thân không được ân xá về tội giết chết và cướp tài sản của một kẻ dắt gái tại một nhà nghỉ ở Riverside, phía Đông Bắc California.
Theo hồ sơ vụ việc, đối tượng George Gilbert Howard đã tiếp cận để ve vãn Kruzan khi cô mới 11 tuổi. Choáng ngợp với những bữa tiệc tùng, những chuyến dã ngoại, leo núi, trượt tuyết trên chiếc Cadillac sang trọng của Howard, cô gái mới lớn nhanh chóng nhận lời qua lại với hắn ta mà không ngờ được rằng mối quan hệ đó sẽ khiến cuộc đời cô thay đổi hoàn toàn.
Điều kinh khủng đã xảy ra năm 1994, Kruzan đã bị Howard tấn công tình dục trên đường đi chơi. Sau khi hãm hại cô bạn gái nhỏ, Howard đã đẩy Kruzan ra đường làm gái mại dâm khi cô mới 13 tuổi. Nỗi sợ hãi, tức giận và hoảng loạn vì những ngày tháng bị lạm dụng của Kruzan đã bùng nổ thành hành động khi cô gái trẻ lén giấu một khẩu súng và bắn chết Howard. Sau đó, Kruzan đã lấy một ít tiền của Howard rồi bỏ trốn.
Tuy nhiên, chỉ ít lâu sau, cô gái trẻ đã bị bắt giữ và bị buộc tội giết người, cướp tài sản với mức án tù chung thân không được xem xét ân xá. Giờ đây, khi ở tuổi 32, Kruzan cùng hàng ngàn phạm nhân đã bị kết án như cô có cơ hội sẽ được thả tự do vào một ngày nào đó theo dự luật mới được nhà chức trách California thông qua.
Theo thống kê của Trung tâm cải tạo và phục hồi nhân phẩm California, trên toàn nước Mỹ hiện có gần 2.500 tù nhân bị buộc tội giết người khi còn ở tuổi vị thành niên và đang thụ án chung thân không bao giờ được xem xét ân xá, trong đó có 39 người ở California.
Những án tù này từ lâu đã bị các nhà hoạt động, các nhà làm luật và cả Tòa án tối cao phản đối vì cho rằng nó quá “tàn nhẫn và không bình thường”, trái với hiến pháp. “Vì não bộ của họ vẫn phát triển nên họ có thể cải tạo được. Những người này dễ phục hồi nhân phẩm hơn người lớn rất nhiều” – ông Michael Harris – một luật sư cao cấp tại Trung Tâm luật thanh thiếu niên quốc gia nói.
Hồi tháng 6 vừa qua, Tòa án tối cao Mỹ đã ra phán quyết cấm áp dụng án tù chung thân không được ân xá đối với những người chưa đủ 18 tuổi phạm tội giết người. Ngay sau phán quyết nói trên, giới chức các bang đã bắt đầu tranh cãi về việc xem xét lại bản án của những phạm nhân đã bị kết án trước khi có quyết định của Tòa án tối cao.
Tại California, việc hồi tố đối với các phạm nhân thuộc diện này đã được đưa ra bỏ phiếu tại hạ viện bang California hồi tháng 8 vừa qua và được thông qua với tỉ lệ chênh lệch mong manh nhất.
Theo dự luật này, những phạm nhân đã bị kết án chung thân và đã thụ án ít nhất 15 năm sẽ có thể đệ đơn xin xét lại bản án của mình để được giảm án xuống còn 25 năm tù giam trở lên. Giới chức bang Pennsylvania - với khoảng 480 người đang thụ án chung thân vì phạm tội khi chưa đủ 18 tuổi - cũng đang xem xét về việc có nên xét lại bản án cho các tù nhân này hay không.
Theo một dự luật mới được các nhà làm luật của bang đưa ra, nếu được xét lại bản án, các phạm nhân có thể sẽ được rút án tù xuống còn 35 năm trở lên.
Phán quyết có tính pháp lý nói trên của các nhà lập pháp đã được thông qua bất chấp sự phản đối của nhiều đối tượng, đặc biệt là người thân của các nạn nhân đã bị các đối tượng phạm tội giết hại. Những người này cho rằng án tù chung thân là hoàn toàn thích đáng với những người vị thành niên phạm tội giết người dã man.
“Các nhà làm luật nói rằng những người này đáng được cho một cơ hội thứ hai nhưng các nạn nhân của chúng thì làm gì có cơ hội thứ hai nào nữa” – cô Maggie Elvey có chồng đã bị 2 thiếu niên giết chết trong một vụ cướp tại cửa hàng súng của anh hồi năm 1993 nói.
Minh Ngọc (theo AP, NYT)