Trắng tay sau bão lũ

Sự tàn phá nặng nề của cơn bão vừa qua khiến cho hàng trăm hộ nông dân đang lâm vào cảnh khóc dở mếu dở khi hàng trăm hecta các loại cây lâm nghiệp, vật nuôi bị mất trắng ngay trước mùa thu hoạch, nhiều người trở thành con nợ...

Vua cây, vua con thành... con nợ

	Chị Ngô Thị Hồng xót xa khi diện tích 40ha keo của gia đình bị ngã đổ, xác xơ.

Dẫn chúng tôi đến khu rừng keo rộng hơn 40ha của gia đình trên địa bàn xã Hòa Khương (Hòa Vang), chị Ngô Thị Hồng (ở thôn Quan Nam 1, xã Hòa Liên) không giấu nổi vẻ mặt xót xa, ngậm ngùi trước cảnh toàn bộ số keo sắp đến mùa thu hoạch, giờ bị bão tàn phá hoàn toàn. Trước kia, gia đình chị được người dân ở đây coi là “vua cây” vì đã tiên phong trong việc phát triển cây keo.

Để canh tác trên diện tích lớn nhất xã đó, gia đình phải vay một khoản tiền khá lớn đầu tư cho cây giống, thuê nhân công... Bình quân mỗi tháng, gia đình chị phải trả tiền lãi từ 4 – 5 triệu đồng. Duy chỉ mùa vụ đầu tiên sau 5 năm dày công chăm sóc, sau khi trừ tiền chi phí và nợ ngân hàng, gia đình chị thu lãi hơn 100 triệu đồng. Tiếp tục đầu tư cho mùa vụ mới với tổng số tiền lên đến gần 1 tỷ đồng, trong đó số tiền vay vốn ngân hàng đã 600 triệu đồng. Đang háo hức mong chờ vào mùa thu hoạch, nhưng giờ này thì cả gia đình chị trở nên trắng tay.

“Thường cứ sau mỗi mùa vụ, chúng tôi lấy số tiền bán cây đem trả nợ, trả lãi và tiếp tục đầu tư cho vụ mới. Nhưng giờ đã trắng tay, không có vốn thì không làm rừng được chú ạ” - chị Hồng nói trong nước mắt. Chị cho biết thêm: “Keo phải từ  4 – 5 tuổi mới bán được tiền, giờ bị ngã đổ thì chỉ còn nước tranh thủ chọn những cây nào còn tươi bán cho thương lái với giá rẻ bèo - tính chung chưa đầy trăm triệu đồng cho cả 40ha - so với thời điểm trước bão lụt, người ta đã trả đến gần tỷ bạc. Xót xa lắm chú ơi!”. Cầm cố căn nhà để vay vốn ngân hàng, trong khi keo bị mất trắng vì bão lũ, “vua cây” như gia đình chị Hồng trở thành “con nợ”.

Không riêng gia đình chị Hồng, nhiều hộ dân khác như hộ ông Trường, bà Huệ cùng trú thôn Quan Nam 1 cũng lâm vào tình cảnh khóc dở mếu dở khi diện tích trên dưới 40ha rừng keo non bị ngã đổ, xơ xác, nguy cơ trắng tay và nợ ngân hàng không biết lấy gì để trả. Ông Ngô Sa – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Liên cho biết:

Toàn xã có hơn 140 hộ trồng keo, trong đó chỉ tính riêng vay vốn Ngân hàng NN&PTNT đã gần 200 triệu đồng, chưa kể các khoản vay khác của các hộ nông dân. Cơn bão số 9 vừa qua làm 90% diện tích cây lâm nghiệp bị thiệt hại nặng, không thể thu hoạch, khiến nhiều hộ dân sẽ trở thành “con nợ”. Hiện xã đã kiến nghị các ngành chức năng, nhất là ngân hàng, xem xét khoanh nợ, gia hạn trả, giảm lãi để các hộ dân này có điều kiện tiếp tục canh tác”.

Trên địa bàn các phường Hòa Hiệp Bắc, Hòa Hiệp Nam (quận Liên Chiểu), hàng chục nông dân sản xuất theo mô hình nuôi ếch, lươn, cá tràu... cũng chịu chung thảm cảnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau đợt bão lũ.
 
Ông Ngô Tấn Sơn, Chủ tịch Hội Nông dân phường Hòa Hiệp Nam cho biết: Có đến hơn chục hộ dân nuôi ếch, lươn, cá tràu hầu như bị mất trắng với số tiền thiệt hại ước tính cả trăm triệu đồng. Đặc biệt hộ ông Phạm Hai (tổ 3, phường Hòa Hiệp Nam), nước lũ đã cuốn trôi hết số lượng cá tràu nuôi bè trên sông. Theo ông Phan Thanh An, cán bộ dự án Hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội bền vững quận Liên Chiểu, dự án có gần 200 hộ chuyên canh các mô hình nuôi ếch, lươn, cá tràu, trong đó hầu hết chưa thu hoạch, đều bị mất trắng, khiến đời sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn”.

Giá rẻ như bèo song vẫn... khó bán!

Dọc ngọn đồi trên địa bàn xã Hòa Liên, hầu hết các khu rừng trồng keo, bạch đàn... đều trong cảnh xơ xác tan hoang. Hàng ngàn cây keo to, tròn đang trong độ thu hoạch bị ngã gục, đứt gãy ngang thân. Những đống keo dài, tròn đã được người dân cố gắng vớt vát, đẽo sẵn vỏ chất thành từng đống dọc con đường ra vào khu rừng nhưng chẳng có bóng tư thương đến hỏi mua.

Đứng bên khu rừng keo gần chục hecta bị ngã đổ hoàn toàn, bà Ngô Thị Mai (thôn Tây Ninh, xã Hòa Liên) than thở: “Chúng tôi chấp nhận bán giá rẻ như bèo nhưng chờ mãi cũng chẳng ai đến hỏi mua. Trong khi những mùa thu hoạch trước, thương lái cùng các loại xe tải chở hàng đã ra vào tấp nập”. Theo bà Mai, “chưa năm nào bão lũ lại khắc nghiệt như năm nay.

Chuẩn bị đến mùa thu hoạch keo mà không tài nào bán được vì các thương lái chê keo ngã đổ, chất lượng kém. Nếu cứ để như thế này thì chúng tôi mất trắng luôn cả diện tích keo này vì những cây bật gốc ngã đổ sẽ bị khô và không bán được”. May mắn hơn, hộ ông Nguyễn Văn Giác (thôn Tây Ninh, xã Hòa Liên) còn bòn mót, bán tháo số diện tích keo non mới hai năm tuổi của mình nhưng giá vô cùng rẻ mạt.

Ông Giác cho hay: “Người mua họ kỹ tính lắm, chỉ chọn những cây to, còn tươi. Những cây bị ngã đổ, cắt khúc là loại hết, chúng tôi chỉ còn nước đem về làm củi. Diện tích keo bị thiệt hại nhiều, giá lại rẻ như bèo nên hầu hết đều trong cảnh lỗ nặng. Bữa ni, keo đã tuốt vỏ mới bán được hơn 100 nghìn đồng/tấn, rẻ hơn nhiều lần so với giá bình thường. Nhìn diện tích keo, cả hai vợ chồng xót đến đứt ruột: “Bao nhiêu vốn liếng, gia đình đều đổ vào vườn keo này nhưng giờ thì coi như mất hết. Chút tiền bán vét được thậm chí còn không đủ trả tiền công thu hoạch”.

Ông Nguyễn Thu, Chủ tịch UBND xã Hòa Liên cho biết: Theo số liệu thống kê, cơn bão số 9 đã làm toàn xã thiệt hại lên đến hàng chục tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại về cây lâm nghiệp rất đáng kể. Hơn 500ha trồng keo, bạch đàn của người dân đều bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là 200ha keo đang vào mùa thu hoạch. Điều này gây nguy cơ nợ đọng ngân hàng đang từng ngày đè nặng lên những hộ nông dân.

Bài và ảnh: YÊN GIANG