Tràng An - “bảo tàng sống” về sự tiến hóa tự nhiên và văn hóa nhân loại: Từ phát hiện khảo cổ học đến định hướng du lịch bền vững

Đến dự hội nghị có nguyên Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Hoàng Tuấn Anh, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương, đại diện các Bộ, Ban, ngành, các cục, vụ, viện, lãnh đạo tỉnh Ninh Bình, các nhà quản lý văn hóa, du lịch, các chuyên gia về lịch sử, khảo cổ học, du lịch trong và ngoài nước tham dự.

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trần Song Tùng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, hội nghị này diễn ra không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc tiếp tục khẳng định cam kết và những nỗ lực của tỉnh Ninh Bình trong công tác nghiên cứu khoa học, mà còn là dịp giới thiệu một số kết quả nổi bật của Chương trình nghiên cứu khảo cổ học SUNDASIA. Đặc biệt, quá trình nghiên cứu, thăm dò khảo cổ học tại hang Thung Bình 1 thuộc Quần thể danh thắng Tràng An đã mang lại những kết quả quan trọng. Phát hiện di cốt người tiền sử có niên đại trên 12.000 năm cùng các dữ liệu về niên đại, địa tầng, hệ động thực vật cổ và hình thức chôn cất của người tiền sử.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình nhấn mạnh, kết quả nghiên cứu đã góp khẳng định, Tràng An là một “bảo tàng sống” về sự tiến hóa tự nhiên và văn hóa nhân loại, là bằng chứng khoa học hiếm hoi làm sáng tỏ tiến trình cư trú và thích ứng của con người trước biến đổi môi trường. Đồng thời bổ sung tư liệu quý về nhân học, di truyền học và sự hiện diện của các loài động vật nguy cấp toàn cầu đã từng sinh sống ở đây. Ông Trần Song Tùng cho biết, kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên Kỷ yếu của Hội Hoàng gia Anh và được trên 500 hãng tin, tạp chí khoa học, blog chuyên ngành và các trang thông tin trong nước cũng như quốc tế đăng tải, trích dẫn, phản ánh. Điều này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, thu hút sự quan tâm rộng rãi của giới khoa học trong nước và quốc tế. Từ đó làm lan tỏa các giá trị nổi bật toàn cầu, nâng cao vị thế của Ninh Bình và Việt Nam trên bản đồ Di sản và du lịch thế giới.

Tại hội nghị, các chuyên gia về lịch sử, khảo cổ học đã cung cấp bức tranh toàn cảnh về lịch sử hình thành, tiến hóa của Quần thể danh thắng Tràng An, cũng như sự thích ứng của cư dân bản địa đối với những thay đổi của thiên nhiên qua hàng chục nghìn năm; định hướng phát triển du lịch gắn với Tràng An giai đoạn tới. Các đại biểu dự hội nghị cũng đã nghe TS. Ryan Rabett - Chuyên gia Khảo cổ học, ĐH Queen’Belfast, Vương quốc Anh giới thiệu về Dự án nghiên cứu Sundasia tại Quần thể danh thắng Tràng An; TS. Christopher Simpton - Chuyên gia Khảo cổ học, Đại học Queen’Belfast, Vương quốc Anh thông tin quá trình nghiên cứu chuyên sâu về Tràng An; TS. Nguyễn Việt - Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á giới thiệu một số định hướng về loại hình trải nghiệm mới là du lịch trải nghiệm "Sống cùng người tiền sử Tràng An”...

Kết luận tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc nhấn mạnh: Trong những năm qua, công tác nghiên cứu khoa học tại Tràng An đã liên tục được quan tâm và đẩy mạnh, đặc biệt là các chương trình khảo cổ học, địa chất, sinh học và văn hóa. Các kết quả nghiên cứu đã làm sáng tỏ hơn về quá trình tiến hóa môi trường, sự thích nghi của con người cổ đại với biến đổi khí hậu và bức tranh về một không gian sống liên tục hơn 30.000 năm. Đặc biệt, kết quả nghiên cứu, phát hiện về người tiền sử tại hang Thung Bình 1, mới được công bố trên tạp chí Royal Society B của Anh là một minh chứng rõ nét về tiềm năng khảo cổ học to lớn của Tràng An.

Đối với ngành du lịch, những giá trị khoa học này chính là cơ sở vững chắc để xây dựng các sản phẩm du lịch có chiều sâu văn hóa, tăng sức hấp dẫn và tạo sự khác biệt, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm giữ gìn và phát huy giá trị Di sản thế giới Tràng An. Các kết quả nghiên cứu khoa học sẽ từng bước được ứng dụng hiệu quả vào công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa - sinh thái độc đáo, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc tin tưởng rằng, những thành quả nghiên cứu khoa học tại Tràng An sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng, là cơ sở khoa học vững chắc để ngành du lịch phát triển theo hướng xanh, bền vững, trách nhiệm và bao trùm. Từ đó góp phần thiết thực vào sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh Ninh Bình và du lịch Việt Nam.